Επικοινωνία

Ως επικοινωνία ορίζεται η διαδικασία κατά την οποία ένας πομπός Α μεταβιβάζει πληροφορίες, σκέψεις, ιδέες, συναισθήματα και ενέργεια σε έναν δέκτη Β, με στόχο να ενεργήσει πάνω του με τρόπο, ώστε να προκαλέσει σ’ αυτόν την εμφάνιση ιδεών, πράξεων, συναισθημάτων, ενέργειας και να επηρεάσει την κατάσταση και τη συμπεριφορά του. Από τον ορισμό καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για μία διαδικασία αλληλεπίδρασης, που σαν σκοπό δεν έχει μόνο την ανταλλαγή λέξεων, αλλά την επεξεργασία των μηνυμάτων και την ουσιαστική ανταπόκριση σε αυτά. Ετσι, όταν επικοινωνούμε ουσιαστικά μπορούμε να ικανοποιήσουμε τις εσωτερικές μας ανάγκες, να «επιβιώσουμε» κοινωνικά, να σχετιστούμε ειλικρινά και να νιώσουμε ασφάλεια και κατανόηση.
Μέσω της επικοινωνίας επιδιώκουμε να εκφράσουμε παρατηρήσεις, σκέψεις, συναισθήματα και ανάγκες. Για να είναι επιτυχής η επικοινωνία το μήνυμα πρέπει να είναι σαφές και ξεκάθαρο και χρειάζεται να ξέρουμε τι θα πούμε, πότε και σε ποιον. Επίσης είναι καλό να το διατυπώνουμε με τρόπο που δεν επιτρέπει παρερμηνείες. Τα λόγια μας μπορεί να παρερμηνευθούν όταν χρησιμοποιούμε υπαινιγμούς και αοριστολογίες, παραλείπουμε σημαντικά κομμάτια αυτού που θέλουμε να πούμε ή δίνουμε αντικρουόμενα μηνύματα («Καλά να περάσεις, αλλά μην αργήσεις όπως την άλλη φορά»). Επίσης είναι σημαντικό να είμαστε ειλικρινείς και να ρωτάμε τον εαυτό μας: «Γιατί το λέω αυτό;» και «ο άλλος θέλω να ακούσει αυτό που λέω ή θέλω να ακούσει αυτό και να καταλάβει κάτι άλλο;».
Πολλές φορές πέφτουμε σε επικοινωνιακές παγίδες και, αντί να πούμε αυτό που μας απασχολεί, καταφεύγουμε στην επίκριση, κάνουμε κήρυγμα, υποδείξεις και «μούτρα», παραπονιόμαστε, γινόμαστε επιθετικοί και αρνούμαστε να συνεργαστούμε. Μπορεί να κάνουμε συγκρίσεις ή να περιμένουμε ο άλλος, επειδή μας αγαπά και θα έπρεπε να ξέρει τι θέλουμε, να μαντέψει τι μας συμβαίνει και να κάνει κάτι γι’ αυτό. Συχνά η ακοή μας είναι επιλεκτική ή είμαστε ισχυρογνώμονες, επιλέγοντας να μείνουμε στα χαρακώματά μας, χωρίς να δείχνουμε διάθεση να διαπραγματευτούμε και να δεχτούμε την οπτική του συνομιλητή μας.
Πέρα από το περιεχόμενο αυτών που λέμε σημαντικό ρόλο παίζει και η γλώσσα του σώματος, ο τόνος, η ένταση και η ταχύτητα της φωνής και οι εκφράσεις του προσώπου. Έχει φανεί ότι η γλώσσα του σώματος «μιλάει» πιο δυνατά (55%) κατά τη μετάδοση ενός μηνύματος, ακολουθούν ο τόνος και το χρώμα της φωνής (38%) και τα λόγια που θα χρησιμοποιήσουμε (7%).
Η επικοινωνία δεν είναι περίπλοκη όταν είμαστε ξεκάθαροι ομιλητές και πρόθυμοι ακροατές. Οταν μιλάμε απλά και ειλικρινά, ακούμε με κατανόηση, χωρίς εμπάθεια και δίνουμε σημασία και σ’ αυτό που δε λέγεται, μπορούμε να αλληλεπιδράσουμε χωρίς να σκεφτόμαστε ότι «Αυτή η συζήτηση δε βγάζει πουθενά».