» …στην εποχή της Τεχνητής Νοηµοσύνης
Η ραγδαία εισβολή της τεχνητής νοηµοσύνης στην αγορά εργασίας, στην απασχόληση και στις προοπτικές των επαγγελµάτων, αναµένεται να αναµορφώσει ριζικά το παγκόσµιο εργασιακό τοπίο. Σύµφωνα µάλιστα µε την Έκθεση: ”Future of Jobs 2025”, η οποία δηµοσιεύθηκε πρόσφατα από το Παγκόσµιο Οικονοµικό φόρουµ (WEF), ενόψει της ετήσιας συνάντησης των µελών του, µέχρι το 2030 το 41% των εταιρειών παγκοσµίως σχεδιάζει περικοπές θέσεων εργασίας εξαιτίας της χρήσης των δυνατοτήτων της τεχνητής νοηµοσύνης (ΑΙ). Αναγκαίος είναι επίσης και ο επαναπροσδιορισµός των επαγγελµάτων, καθώς µε βάση τα νέα δεδοµένα η τεχνητή νοηµοσύνη θα εκτοπίσει στο µέλλον εκατοµµύρια ανθρώπους από τις θέσεις εργασίας τους.
ΤΟ ΤΟΠΙΟ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΛΛΑΖΕΙ…
Ωστόσο νότα αισιοδοξίας για το µέλλον ορισµένων επαγγελµάτων, αποτελεί το γεγονός ότι η AI δεν µπορεί να αντικαταστήσει όλους τους ρόλους, εκτελώντας εργασίες που απαιτούν ανθρώπινες δεξιότητες, όπως η κρίση, δηµιουργικότητα, η ενσυναίσθηση και η συναισθηµατική νοηµοσύνη. Αξιοσηµείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι στην ίδια έκθεση αναφέρονται ως βασικοί παράγοντες που θα µεταµορφώσουν την παγκόσµια αγορά εργασίας έως το 2030, εκτός από την τεχνητή νοηµοσύνη, η οικονοµική αβεβαιότητα, ο γεωοικονοµικός κατακερµατισµός, οι δηµογραφικές αλλαγές και η πράσινη µετάβαση.
Επαγγέλµατα που κινδυνεύουν µε συρρίκνωση στο µέλλον είναι οι υπάλληλοι γραφείου και γραµµατειακής υποστήριξης, οι ταµίες, οι εκδότες εισιτηρίων, οι υπάλληλοι εξυπηρέτησης πελατών (ήδη έχουν αναλάβει ρόλο τα chatbots), οι χειριστές ορισµένων µηχανών, οι ταχυδροµικοί υπάλληλοι, οι διοικητικοί βοηθοί, οι νοµικοί σύµβουλοι και οι γραφίστες. Σύµφωνα επίσης µε την έκθεση οι εργαζόµενοι θα πρέπει να αναµένουν ότι εντός της επόµενης πενταετίας το 39% του υφιστάµενου συνόλου των δεξιοτήτων τους θα µετασχηµατιστεί ή θα ξεπεραστεί.
Στην άλλη όχθη, η τεχνητή νοηµοσύνη δηµιουργεί καινούριες τάσεις, προκλήσεις και ευκαιρίες για την ακαδηµαϊκή και επαγγελµατική σταδιοδροµία των νέων ανθρώπων, δηµιουργώντας πλήθος θέσεων εργασίας, όπως οι ειδικοί της τεχνητής νοηµοσύνης και της µηχανικής µάθησης, οι ειδικοί στον ψηφιακό µετασχηµατισµό, στην κυβερνοασφάλεια και τον τεχνολογικό γραµµατισµό, οι αναλυτές δεδοµένων. Επιπλέον ραγδαία ανάπτυξη αναµένεται να έχουν ειδικότητες που σχετίζονται µε την πράσινη ανάπτυξη, όπως οι µηχανικοί περιβάλλοντος, οι µηχανικοί ανανεώσιµων πηγών ενέργειας και οι µηχανικοί αυτόνοµων και ηλεκτρικών οχηµάτων. Επαγγέλµατα που κερδίζουν επίσης από αυτές τις ανακατατάξεις στην παγκόσµια αγορά εργασίας, λόγω της γήρανσης και της αντίστοιχης µείωσης του πληθυσµού σε ηλικία εργασίας κυρίως στις οικονοµίες υψηλότερου εισοδήµατος, αλλά και της αύξησης του ηλικιακού ορίου στις οικονοµίες χαµηλότερου εισοδήµατος είναι αυτά που σχετίζονται µε την εκπαίδευση και επιµόρφωση, οι επαγγελµατίες υγειονοµικής περίθαλψης, οι φροντιστές, οι κοινωνικοί λειτουργοί, οι εργοθεραπευτές, οι φυσικοθεραπευτές, οι λογοθεραπευτές κ.ά.
Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΣΩΣΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ
Συνακόλουθα οι ραγδαίες αυτές αλλαγές στο τοπίο της παγκόσµιας αγοράς εργασίας καθιστούν την επιλογή σπουδών ιδιαίτερα σύνθετη υπόθεση φέρνοντας στο προσκήνιο την αναγκαιότητα της σωστής πληροφόρησης των ενδιαφεροµένων.
Από την άλλη αξιοπρόσεκτο είναι το γεγονός ότι η ίδια η τεχνητή νοηµοσύνη αξιοποιείται στην επιλογή σπουδών, επηρεάζοντας τις επαγγελµατικές αποφάσεις που λαµβάνουν άνθρωποι όλων των ηλικιών µε τη χρήση «ροµπότ» σε ρόλο συµβούλων στις προηγµένες τεχνολογικά χώρες του κόσµου.
Ας σηµειωθεί επίσης, ότι στη χώρα µας το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευµάτων και Αθλητισµού, σύµφωνα µε σχετική ανακοίνωση, ετοιµάζει από πέρυσι ψηφιακή πλατφόρµα για τον επαγγελµατικό προσανατολισµό µε τη βοήθεια της τεχνητής νοηµοσύνης και µε τη χρήση τεχνικών µηχανικής µάθησης. Ωστόσο, η απουσία δοµών Σχολικού Επαγγελµατικού Προσανατολισµού σε ένα διαρκώς µεταβαλλόµενο κόσµο, εντός των σχολικών µονάδων, οι οποίες θα εξασφαλίζουν την ανθρώπινη επικοινωνία εξειδικευµένων εκπαιδευτικών µε τους µαθητές, στην προσπάθειά των τελευταίων να πάρουν τις σωστές αποφάσεις, είναι κατά την άποψή µας αναντικατάστατη.
*Η Μαρία Μαράκη είναι φιλόλογος, πρώην λυκειάρχης.
