Επιπτώσεις από τα κινητά τηλέφωνα

Είναι πλήρως κατανοητό και επιστημονικά ορθό ότι η έκθεση των πολιτών σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία είναι ποσοτικά μικρότερη όταν σταθμοί βάσης κινητής τηλεφωνίας βρίσκονται ανάμεσά τους και όχι σε μεγάλες αποστάσεις από τις γειτονιές και τις κατοικίες. Κατά πόσο όμως η έκφραση «είναι μικρότερη»  μπορεί να υπονοήσει ότι είναι και «λιγότερο επικίνδυνη»;
Kατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ένας μεγάλος αριθμός μελετών έχει διεξαχθεί για να εκτιμηθεί εάν τα κινητά τηλέφωνα αποτελούν ένα δυνητικό κίνδυνο για την υγεία.
• Μελέτες έχουν διερευνήσει τις βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις των πεδίων ραδιοσυχνοτήτων στην ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου, τη γνωσιακή λειτουργία, τον ύπνο, τον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση σε δείγμα εθελοντών. Μέχρι σήμερα, δεν αναδεικνύονται συγκλίνουσες ενδείξεις για δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία από την έκθεση σε πεδία ραδιοσυχνοτήτων, σε επίπεδα χαμηλότερα από εκείνα που προκαλούν θέρμανση των ιστών. Επιπλέον, η έρευνα δεν είναι ικανή να υποστηρίξει μια αιτιατή σχέση μεταξύ της έκθεσης σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία και αυτοαναφερόμενα συμπτώματα, ή “ηλεκτρομαγνητική υπερευαισθησία”.
• Η επιδημιολογική έρευνα για την εξέταση πιθανών μακροπρόθεσμων κινδύνων από την έκθεση σε ραδιοσυχνοτήτες έχει κυρίως εστιαστεί στη συσχέτιση μεταξύ εγκεφαλικών όγκων και χρήσης κινητών τηλεφώνων. Ωστόσο, επειδή πολλοί τύποι καρκίνου δεν ανιχνεύονται μέχρι και πολλά χρόνια μετά τις αλληλεπιδράσεις που οδήγησαν στην ανάπτυξη του όγκου, και δεδομένου ότι τα κινητά τηλέφωνα δεν είχαν χρησιμοποιηθεί ευρέως μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990, οι επιδημιολογικές μελέτες μπορούν επί του παρόντος να εκτιμήσουν μόνο τις περιπτώσεις καρκίνου που εκδηλώνονται μέσα σε μικρότερα χρονικά διαστήματα.
Αρκετές πολυεθνικές επιδημιολογικές μελέτες μεγάλης κλίμακας έχουν ολοκληρωθεί
ή βρίσκονται σε εξέλιξη που εξετάζουν μια σειρά από παραμέτρους υγείας και επιπτώσεις ERF σε ενήλικες. Η μεγαλύτερη αναδρομική μελέτη ασθενών-μαρτύρων μέχρι σήμερα για ενήλικες, η «Interphone», η οποία ξεκίνησε το 2000 και συντονίστηκε από τη Διεθνή Επιτροπή για την Έρευνα του Καρκίνου (IARC), σχεδιάστηκε για να καθοριστεί αν υπάρχουν σχέσεις μεταξύ της χρήσης των κινητών τηλεφώνων και των καρκίνων του κεφαλιού και του λαιμού σε ενήλικες Η διεθνής συνολική ανάλυση των δεδομένων που συγκεντρώθηκαν από 13 συμμετέχουσες χώρες δεν βρήκε αυξημένο κίνδυνο για γλοίωμα ή μηνιγγίωμα, από τη χρήση του κινητού τηλεφώνου για περισσότερο από 10 έτη. Δημοσιευμένα αποτελέσματα από τη Βρετανία δεν μπόρεσαν να συσχετίσουν την τακτική χρήση κινητού τηλεφώνου με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του εγκεφάλου. Τα αποτελέσματα αυτών των μελετών συμφωνούν με τις ήδη δημοσιευμένες έρευνες της Σουηδίας και της Δανίας. Αντιθέτως, η γερμανική έρευνα έδειξε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης γλοιώματος μεταξύ των μακροχρόνιων χρηστών και για εκείνους που ανέφεραν το μέγιστο 10% σωρευτικών ωρών χρήσης κινητού τηλεφώνου, αν και δεν υπήρχε σταθερή τάση αύξησης του κινδύνου σε σχέση με τη μεγαλύτερη διάρκεια της χρήσης. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η μεροληψία και τα σφάλματα περιορίζουν την ισχύ των συμπερασμάτων αυτών και εμποδίζουν μια αιτιακή ερμηνεία.
Βασισμένη σε μεγάλο βαθμό στα δεδομένα αυτά, η IARC το 2011 κατέταξε  τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία ραδιοσυχνοτήτων ως ενδεχομένως καρκινογενή για τον άνθρωπο (Ομάδα 2B), μια κατηγορία που χρησιμοποιείται όταν μια αιτιώδης σύνδεση θεωρείται αξιόπιστη, αλλά όταν η τυχαιότητα, η μεροληψία ή η σύγχυση από άλλους παράγοντες δεν μπορούν να αποκλειστούν με εύλογη βεβαιότητα. Ενώ δεν έχει αποδειχθεί αυξημένος κίνδυνος για καρκίνο του εγκεφάλου, η αυξανόμενη χρήση των κινητών τηλεφώνων και η έλλειψη δεδομένων για τη χρήση των κινητών τηλεφώνων για χρονικές περιόδους μεγαλύτερες των 15 ετών, δικαιολογούν περαιτέρω έρευνα για τη χρήση του κινητού τηλεφώνου και του κινδύνου για καρκίνο του εγκεφάλου.
Τον Αύγουστο του 2017, επιστήμονες από διάφορες χώρες του κόσμου σε επιστολή τους προς την Ευρωπαϊκή Ένωση επισήμαναν τον κίνδυνο εξάπλωσης και χρήσης των τηλεπικοινωνιών 5ης γενιάς όταν η επικινδυνότητα της έκθεσης του πληθυσμού σε τηλεπικοινωνίες 2ης 3ης ή και 4ης γενιάς δεν έχει πλήρως αποσαφηνιστεί. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν « η 5G θα αυξήσει σημαντικά την έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία ραδιοσυχνοτήτων (RF-EMF) πάνω από τα δίκτυα 2G, 3G, 4G, WiFi κλπ. Για τις τηλεπικοινωνίες που ήδη υπάρχουν, το RF-EMF έχει αποδειχθεί ότι είναι επιβλαβές για τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Η 5G οδηγεί σε μαζική αύξηση της υποχρεωτικής έκθεσης στην ασύρματη ακτινοβολία. Καθώς η τεχνολογία 5G είναι αποτελεσματική μόνο σε μικρές αποστάσεις και μεταδίδεται κακώς μέσω στερεού υλικού, πολλές νέες κεραίες θα απαιτηθούν και η πλήρης εφαρμογή τους θα οδηγήσει σε κεραίες κάθε 10 έως 12 κατοικίες σε αστικές περιοχές, αυξάνοντας έτσι την υποχρεωτική έκθεση».
Νέες μελέτες όπως η National Toxicology Program (NTP) study (2017)  παρουσιάζoυν στατιστικά σημαντική αύξηση της συχνότητας εμφάνισης καρκίνου του εγκεφάλου και της καρδιάς στα ζώα που εκτίθενται σε EMF σε επίπεδα ακόμα και αν αυτά είναι κάτω από τα όρια ασφαλείας της ICNIRP (Διεθνής Επιτροπή για την Προστασία από Μη Ιονίζουσες Ακτινοβολίες) που ακολουθούν οι περισσότερες χώρες, ενισχύοντας τα αποτελέσματα ανθρώπινων επιδημιολογικών μελετών. Η οδηγία της  EUROPA EM-EMF, 2016  αναφέρει ότι “υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η μακροπρόθεσμη έκθεση σε ορισμένα EMF αποτελεί παράγοντα κινδύνου για ασθένειες όπως ορισμένες μορφές καρκίνου, νόσο Alzheimer και αρσενική στειρότητα … Συμπτώματα EHS (ηλεκτρομαγνητικής υπερευαισθησίας) αποτελούν οι  πονοκεφάλοι, δυσκολίες συγκέντρωσης, προβλήματα ύπνου, κατάθλιψη, έλλειψη ενέργειας, κόπωση κ.α ».
Ανάμεσα στα τελικά ζητούμενα της επιστολής του 2017 των καταξιωμένων επιστημόνων προς την ΕΕ είναι και ότι
• όλες οι χώρες της ΕΕ, και ειδικότερα οι οργανισμοί τους για την ασφάλεια της ακτινοβολίας, πρέπει να ακολουθήσουν εγκεκριμένες αποφάσεις και να ενημερώσουν τους πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των δασκάλων και των γιατρών, σχετικά με τους κινδύνους για την υγεία από την ακτινοβολία RF-EMF, τον τρόπο και τον λόγο αποφυγής ασύρματης επικοινωνίας, ιδιαίτερα κοντά σε κέντρα ημερήσιας φροντίδας, σχολεία, σπίτια, χώρους εργασίας, νοσοκομεία κ.α.
• είναι αναγκαίο να συσταθεί μια  ειδική ομάδα ΕΕ ανεξάρτητων επιστημόνων υγείας χωρίς επιρροή από τη βιομηχανία, για να επανεκτιμήσει τους κινδύνους για την υγεία των πολιτών από ERF και να επανεκτιμήσει τα ασφαλή μέγιστα όρια ολικής έκθεσης για όλες τις ασύρματες επικοινωνίες εντός της ΕΕ.
• θα πρέπει να ενταθεί η προώθηση και υλοποίηση ενσύρματων ψηφιακών τηλεπικοινωνιών αντί ασύρματων.