Επίσκεψη Ν. Κοτζιά στην Αίγυπτο

Με μία ευρεία ατζέντα εφ’όλης της ύλης, αναχωρεί σήμερα για την επίσημη επίσκεψή του στο Κάιρο ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς. Μια επίσκεψη που όχι μόνο θα επιβεβαιώσει τις άριστες παραδοσιακά σχέσεις των δύο χωρών αλλά θα προσθέσει ένα ακόμη βήμα στην δυναμική που έχει αναπτυχθεί τελευταία για την περαιτέρω εμβάθυνση και διεύρυνσή τους. Το στρατηγικό βάρος της Αιγύπτου στον αραβικό κόσμο, ο σταθεροποιητικός ρόλος της στην ευρύτερη περιοχή και κυρίως η εποικοδομιτική της στάση στην ειρηνευτική διαδικασία της συριακής κρίσης και η έντονη δράση της στην καταπολέμιση της τρομοκρατίας την καθιστούν σημαντικό σύμμαχο και παράγοντα-κλειδί για τις εξελίξεις στην Μ. Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο.
Έναν σύμμαχο με τον οποίο η Ελλάδα μοιράζεται σήμερα γεωπολιτικές, διπλωματικές, οικονομικές και ενεργειακές προοπτικές. Η διμερής συνεργασία των δύο χωρών καλύπτει ήδη ευρύτατο φάσμα τομέων το οποίο διευρύνεται όλο και περισσότερο.
H Αίγυπτος είναι μια χώρα που έχει σήμερα ως προτεραιότητα τη σταθερότητα, την ασφάλεια και τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις, προκειμένου να αντιμετωπίσει και την ανεργία που έχει παγιωθεί στο 13% αλλά και την στασιμότητα στην οικονομία τόσο από την μείωση των επενδυτικών κεφαλαίων από χώρες του Κόλπου όσο και την τεράστια μείωση του τουρισμού της λόγω της ανασφάλειας. Ανασφάλεια που προκαλούν οι βομβιστικές επιθέσεις και οι ένοπλες επιδρομές κυρίως στη χερσόνησο του Σινά, από τζιχαντιστικές οργανώσεις ιδίως μετά τη συντριβή του ρωσικού επιβατικού αεροσκάφους τον περασμένο Οκτώβριο, γεγονός που ώθησε πολλές αεροπορικές εταιρίες να διακόψουν τις πτήσεις τους από και προς αιγυπτιακά θέρετρα. Ωστόσο, τα βήματα που κάνει είναι πολλά.
Κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Αιγύπτιου προέδρου Φατάχ Αλ Σίσι στην Αθήνα, τον περασμένο Δεκέμβριο, με τον οποίο θα συναντηθεί ο κ. Κοτζιάς αύριο, συζητήθηκαν προγράμματα συνεργασίας όχι μόνο στον ενεργειακό τομέα, με το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που έχει αναπτυχθεί, αλλά και στον τουριστικό, τον εμπορικό, τον ναυτιλιακό και στον τομέα των μεταφορών, μεταξύ λιμένων των δύο χωρών. Η διάνοιξη της διώρυγας του Σουέζ σε χρόνο ρεκόρ, στα εγκαίνια της οποίας είχε παρευρεθεί και ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσιπρας, τον περασμένο Αύγουστο, και τα μεγάλα αναπτυξιακά έργα που αναμένεται να υλοποιηθούν στις παρόχθιες περιοχές της παρέχουν μεγάλες δυνατότητες ελληνικών επενδύσεων, ανάπτυξης της ναυτιλιακής συνεργασίας και ενίσχυσης και διεύρυνσης των εμπορικών ανταλλαγών.
Με αφορμή τη διάνοιξη της νέας διώρυγας του Σουέζ, η αιγυπτιακή ηγεσία έχει εξαγγείλει και υλοποιεί ένα φιλόδοξο πρόγραμμα μεγάλων έργων -λιμένες, βιομηχανικές ζώνες, κέντρα επιμελητείας, οικιστικές περιοχές, οδικοί άξονες κλπ- που εντάσσονται στον «Αναπτυξιακό Διάδρομο Διώρυγας Σουέζ». Έργα για τα οποία η ελληνική κυβέρνηση εχει εκφράσει επανειλημμένα στην αιγυπτιακή πλευρά το έντονο ενδιαφέρον της για τη συμμετοχή ελληνικών επιχειρήσεων σε αυτά ενώ ώθηση στην συνεργασία μεταξύ των επιχειρηματικών κοινοτήτων Ελλάδας και Αιγύπτου έχει δώσει η επανασύσταση του Ελληνο – Αιγυπτιακού Επιχειρηματικού Συμβουλίου.
Οι «καρποί» των προσπαθειών φαίνονται ήδη από την αύξηση κατά 33,5% των ελληνικών εξαγωγών προς την Αίγυπτο το πρώτο 11-μηνο του 2015 αγγίζοντας σχεδόν το 1 δισ. ευρώ, με τη χώρα του Νείλου να αποτελεί τον κυριότερο προορισμό των ελληνικών εξαγωγών στις χώρες Μέσης Ανατολής-B.Αφρικής-Κόλπου και τον 6ο προορισμό παγκοσμίως.
Βασικός πυλώνας, όμως, στις διμερείς μας σχέσεις εδώ και ενάμιση χρόνο είναι η τριμερής συνεργασία Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου, μέσω της οποίας εκφράζεται η βούληση να διαδραματίσουν οι τρεις χώρες σταθεροποιητικό ρόλο στην περιοχή βάσει ενός κοινού πολιτικού, αναπτυξιακού και διπλωματικού παρονομαστή. Τον περασμένο Δεκέμβριο πραγματοποιήθηκε η τρίτη σύνοδος κορυφής, αυτή των Αθηνών, μετά την πρώτη τον Νοέμβρη του 2014 στο Κάιρο και τη δεύτερη, τον περασμένο Απρίλιο στη Λευκωσία, ενώ αναναμένεται η επόμενη μέσα στο καλοκαίρι.
Μέσω των τριμερών συναντήσεων βήμα το βήμα θεσμοποιείται ένας μηχανισμός συνεργασίας και μιας εταιρικής σχέσης που λειτουργεί ως πρότυπο περιφερειακού διαλόγου, με την Ελλάδα και την Κύπρο να αποτελούν έναν σημαντικό άξονα στην ασφάλεια, τη σταθερότητα και την οικονομική ανάπτυξη στην Ανατολική Μεσόγειο σε μία περίοδο έντονης αποσταθεροποίησης.
Επικεντρώνεται σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος όπως ο τουρισμός, η θαλάσσια οικονομία, η ναυτιλία, οι θαλάσσιες μεταφορές και βεβαίως η ενεργειακή συνεργασία, ιδίως εν όψει και της ανακάλυψης σημαντικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης της επίσπευσης συζητήσεων για κοινή οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών τους. Η πρόσφατη ανακάλυψη του κοιτάσματος “Zohr”, από την ιταλική εταιρία ΕΝΙ, στην ΑΟΖ της Αιγύπτου, τον περασμένο Αύγουστο, αποτελεί κινητήρια δύναμη για την από κοινού προώθηση των συμφερόντων των τριών χωρών στην περιοχή και την οριοθέτηση της μεταξύ τους Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Παράλληλα, προσφέρει τη δυνατότητα στην Ελλάδα να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στους ενεργειακούς διαδρόμους με προορισμό την ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας, ενώ αναπτέρωσε τις ελπίδες της αιγυπτιακής ηγεσίας για προσέλκυση περισσοτέρων επενδύσεων στον τομέα έρευνας των υδρογονανθράκων και κατέστησε στρατηγικό στόχο της χώρας την εξασφάλιση των αναγκών της σε προϊόντα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Σημαντικό βήμα κατά την τελευταία Σύνοδο Κορυφής στην Αθήνα αποτέλεσε η απόφαση να συσταθεί Μόνιμη Συντονιστική Επιτροπή, η οποία θα συνέρχεται στο μεσοδιάστημα μεταξύ των Συνόδων Κορυφής και θα επικεντρώνεται σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος και κυρίως στην εκτέλεση συγκεκριμένων έργων. Ήδη πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση στο Κάιρο πριν από 15 μέρες, όπου συζητήθηκαν προγράμματα τριμερούς συνεργασίας σε τομείς αγροτικής παραγωγής και τουρισμού, όπως η εμβληματική εμφύτευση ελαιώνα στην Αίγυπτο.
Κανείς δεν αμφιβάλλει ότι ο τριμερής άξονας συνεργασίας έχει σημαντικές πολιτικές προεκτάσεις και μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο για τη σταθερότητα και την ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου που είναι σήμερα πρωταρχικής σημασίας. Ελλάδα, και Κύπρος, ως κράτη μέλη της ΕΕ μπορούν να συμβάλουν στη συνεργασία του Καΐρου με τις Βρυξέλλες και να ενισχύσουν τον περιφερειακό διάλογο, αναβαθμίζοντας τη σημασία της ευρω-μεσογειακής συνεργασίας και όχι μόνο. Από την άλλη πλευρά η Αίγυπτος είναι ένα φυσικό ανάχωμα στις προσπάθειες επέκτασης του ισλαμικού κράτους αλλά και ένας σημαντικός συνομιλητής ιδίως μετά την πρόσφατη προσχώρησή της στην Ισλαμική Συμμαχία κατά της τρομοκρατίας.
Σημειώνεται ότι ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών Σαμέχ Σούκρι, ήταν στην πρώτη γραμμή στη διάσκεψη διαθρησκειακού διαλόγου που είχε διοργανώσει στην Αθήνα ο κ. Κοτζιάς τον περασμένο Οκτώβριο, με στόχο την ενίσχυση των πολιτικών συνεργασίας και την καταπολέμηση του θρησκευτικού φονταμενταλισμού.
Ο κ. Σούκρι θα είναι και η τελευταία επαφή του κ. Κοτζιά αύριο στο Κάιρο μετά τις συναντήσεις του με τον πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ Αλ-Σίσι και τον πρωθυπουργό Σερίφ Ισμαΐλ. Μια συνάντηση που θα σφραγίσει η κοινή συνέντευξη Τύπου των δύο υπουργών, η οποία αναμένεται ότι θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον