ΠΑΜΕ ΑΜΝΑΤΟ…
Καλοί μου φίλοι, καλό Σαββατοκύριακο!
Στο Σχολικό Μουσείο του Δήμου Ρεθύμνης που λειτουργεί υποδειγματικά και παραδειγματικά από το 1999, στον Αμνάτο, ένα πανέμορφο μεσαιωνικό χωριό κοντά στο Αρκάδι, είναι αφιερωμένος ο σημερινός Παιδότοπος.
Με αφορμή την επανέκδοση πέρυσι (2020) του “Τετραδίου” που αναφέρεται σ’ αυτό, και που είχε την καλοσύνη να μου στείλει ο και δημιουργός του Μουσείου προικισμένος με πολλές χάρες φίλος μου Ρεθεμνιώτης πρώην σχολικός σύμβουλος – συγγραφέας Χάρης Στρατιδάκης. Απ’ το εν λόγω “Τετράδιο” και τα κείμενα και οι φωτογραφίες, που φιλοξενούνται…
Κάποια απ’ τα κείμενα και κάποιες απ’ τις φωτογραφίες του Τετραδίου. Στην Αμνάτο στο Σχολικό Μουσείο του Δήμου Ρεθύμνης, λοιπόν, για δεύτερη φορά, αφού σ’ αυτό, ήταν αφιερωμένος και ο Παιδότοπος της 5ης Σεπτεμβρίου 2015… Το χαίρομαι, Χάρη.
Σας χαιρετώ με αγάπη όλους!
Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης
δάσκαλος
Η ιστορία του Σχολικού Μουσείου
Οι προσπάθειες για την ίδρυση Σχολικού Μουσείου ξεκίνησαν αμέσως μετά το κλείσιμο του Σχολείου, το 1999, με κοινές ενέργειες τότε του Δήμου Αρκαδίου, του Τμήματος Περιβαλλοντικής της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και του “Φάλκονα” και του Πολιτιστικού Συλλόγου Αμνάτου. […]
Το Μουσείο ανήκε αρχικά στον Δήμο Αρκαδίου και στη συνέχεια στον Δήμο Ρεθύμνου και διοικείται από Διαχειριστικλή Επιτροπή, ποου αποτελείται από δημοτικούς συμβούλους και εθελοντές ιδιώτες.
Από το σχολικό έτος 2012-2013 που ξεκίνησε, το Μουσείο έχει προσφέρει εκπαιδευτικά προγράμματα σε χιλιάδες μαθητές και ξεναγήσεις και εκδηλώσεις σε επίσης χιλιάδες επισκέπτες.
Η έκθεση του Σχολικού Μουσείου
Στον καθαυτό εκθεσιακό χώρο του Μουσείου ο επισκέπτης μπορεί να παρατηρήσει μια αντιπροσωπευτική συλλογή αναγνωστικών από τα τέλη του 19ou αιώνα, μια σειρά τετραδίων που καλύπτει διάστημα, ενός αιώνα, ενδεικτικά και απολυτήρια διαφόρων περιόδων, μια πλούσια σχολική μουσειακή έκθεση φυσικής ιστορίας, μια σχολική αρχαιολογική μουσειακή έκθεση σειρά οργάνων φυσικοχημείας, υλικά ευπρεπισμού μαθητών (κουρευτικές μηχανές, ψαλίδια κ.ά.), οπτικοακουστικά όργανα και υλικά, υλικά μαθητικών συσσιτίων, υλικά γραφής και αναπαραγωγής της χειροτεχνικές κατασκευές μαθητών, ιστορικό εκπαιδευτικό υλικό κ.ά.
Ο επισκέπτης μπορεί ακόμη να παρατηρήσει το εκτιθέμενο στους τοίχους υλικό (χάρτες, προπλάσματα, φρονηματιστικό υλικό) και να μελετήσει την ιστορία της ελληνικής εκπαίδευσης μέσα από ένα πρωτότυπο τετράστηλο Χρονολόγιο. Μπορεί επίσης να μελετήσει, την ιστορία της κρητικής εκπαίδευσης μέσα από έναν εκπαιδευτικό χάρτη, να δει τις φωτογραφίες περισσότερων, από 250 διδακτηρίων του Ρέθυμνου και να μελετήσει την πινακίδα με τα 130 ελληνικά αλφαβητάρια που έχουν χρησιμοποιηθεί μέχρι σήμερα.
Οι μικροί επισκέπτες έχουν επιπλέον τη δυνατότητα να παρατηρήσουν ένα διόραμα, με μια δασκάλα και έναν, μαθητή σε θρανίο της περιόδου της Κρητικής Πολιτείας
Η αίθουσα διδασκαλίας
Η αίθουσα προσομοίωσης της διδασκαλίας αποτελεί μια προσπάθεια αναπαράστασης μιας μεταπολεμικής σχολικής αίθουσας, με αρκετά προγενέστερα στοιχεία.
Περιλαμβάνει ξύλινα θρανία διαφφων περιόδων, έδρα, πίνακες (μαύρο – πίνακα και μαγνητοπίνακα), αριθμητήρια, αναρτημένους στους τοίχους χάρτες (μεταξύ των οποίων εξάφυλλο αντίγραφο της Χάρτας του Ρήγα) και αναρτημένες εικόνες ζώων, φυτών, ηρώων της ελληνικής και κρητικής ιστορίας κ.ά.
Στο βάθος της αίθουσας υπάρχει ειδικό έπιπλο χαρτοστάτη με περισσότερους από 300 χάρτες όλων των ειδών και περιόδων. Στην αίθουσα αυτή διεξάγεται το κυρίως μέρος των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, του Μουσείου.
Το μνημείο του αφανούς δασκάλου
Από το καλοκαίρι του 2019 τον αύλειο χώρο του Μουσείου κοσμεί το μνημείο του Αφανούς Δασκάλου. Είναι, αφιερωμένο στους γραμματοδιδάσκαλους, ελληνοδιδάσκαλους και ιεροδιδάσκαλους του 19ου και του πρώτου μισού του 20ού αιώνα που εγγραμμάτισαν τη χριστιανική, κοινότητα της Κρήτης. Κι ακόμη στις δασκάλες που δε δίστασαν να υπηρετήσουν την εκπαίδευση στις δύσκολες συνθήκες της κρητικής υπαίθρου, όπως επίσης και σε όλους όσοι με τις άοκνες προσπάθειες τους συντέλεσαν στο διδακτηριακό θαύμα της περιόδου 1928-1940…
Είναι επίσης αφιερωμένο, στους μονοθεσίτες δασκάλους και δασκάλες του 20ού αιώνα, που επέκτειναν τα σχολεία τους από εκπαιδευτικά κέντρα σε κέντρα θρησκευτικά, εθνικά, ιατρικά, γεωργικά, πολιτιστικά, λαογραφικά, επισιτιστικά κ.λπ.
Τα παιδιά ενθουσιάζονται να φωτογραφίζονται μπροστά στον εκπρόσωπο τους, τον «βρακοφόρο δάσκαλο» που απεικονίζεται δίπλα στα «δασκάλια» του.
Οι εξωτερικές εγκαταστάσεις
Οι εξωτερικές εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν διαμορφωμένο αύλειο χώρο μισού στρέμματος, με αλιτάνες αρωματικών φυτών και δέντρα (ευκαλύπτους, ελιές κ.ά.).
Ο χώρος αυτός περιλαμβάνει επίσης μια κρήνη, ένα πέτρινο αμφιθέατρο ογδόντα Θέσεων, ένα ομοίωμα εκκλησίας για την πρωινή προσευχή, μια πέτρινη εξέδρα για Θεατρικά δρώμενα και έναν κοντό σημαίας για έπαρση και υποστολή της κατά τη διεξαγωγή των εκπαιδευτικών, προγραμμάτων· Περιλαμβάνει ακόμη προαύλιο για διεξαγωγή, ομαδικών παιχνιδιών εποχής.
Οι εξωτερικές εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν επίσης Σχολικό Αγροκήπιο μισού στρέμματος, με δεντρόκηπο (ελιές και εσπεριδοειδή), λαχανόκηπο, βραχόκηπο και ανθόκηπο. Στο βάθος του χώρου αυτού, που έχει έκταση μισού στρέμματος, υπάρχουν οι εγκαταστάσεις υγιεινής του Μουσείου. Εκεί κοντά αναπτύσσεται και το Σχολικό Ζωοκήπιο, με διάφορα ζώα (κότες, κατσίκια, καναρίνια, ορτύκια, πέρδικες, χελώνες φασιανούς κλπ.). Συνολικά ο αύλειος χώρος του Μουσείου περικλείεται από πέτρινο μαντρότοιχο, που παρέχει ασφάλεια για τους μαθητές και τους συνοδούς τους εκπαιδευτικούς.
