Το λιώσιμο του μόνιμα παγωμένου εδάφους (πέρμαφροστ) εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής μπορεί να απελευθερώσει μολυσματικούς «ιούς ζόμπι» που έχουν παγιδευτεί στο υπέδαφος για χιλιάδες χρόνια, σύμφωνα με νέα μελέτη.
Η νέα μελέτη σύμφωνα με την ΕΡΤ, με επικεφαλής τον μικροβιολόγο Ζαν-Μαρί Αλεμπίκ από το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας, εξέτασε δείγματα που συλλέχθηκαν από το μόνιμο στρώμα πάγου στη ρωσική επαρχία της Σιβηρίας. Οι επιστήμονες κατάφεραν να αναβιώσουν 13 νέους ιούς, τους οποίους ονόμασαν «ιούς-ζόμπι» – συμπεριλαμβανομένου ενός που παρέμεινε μολυσματικός για περισσότερα από 48.500 χρόνια.
Η μελέτη, η οποία δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί από ομότιμους, σημείωσε ότι έχει γίνει ελάχιστη έρευνα σε «ζωντανούς» ιούς που βρίσκονται παγιδευμένοι στο μόνιμο στρώμα πάγου.
«Αυτό λανθασμένα υποδηλώνει ότι τέτοια περιστατικά είναι σπάνια και ότι οι ‘ιοί-ζόμπι’ δεν αποτελούν απειλή για τη δημόσια υγεία», έγραψε η ομάδα.
Ωστόσο, όταν οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν μονοκυτταρικές καλλιέργειες αμοιβάδας (Acanthamoeba), διαπίστωσαν ότι οι ιοί εξακολουθούσαν να είναι μολυσματικά παθογόνα.
Η χρήση της Acanthamoeba ως «δόλωμα» ήταν μια έγκυρη επιλογή, δήλωσαν οι ερευνητές, επειδή είναι πανταχού παρούσα: στο έδαφος, στα γλυκά και θαλάσσια ύδατα, σε πισίνες, βρύσες, αποχετεύσεις, ενυδρεία, λύματα, καθώς και σε λουτρά υδροθεραπείας, συστήματα ψύξης, αναπνευστήρες και μονάδες εντατικής θεραπείας.
«Η ανίχνευση του ιού τους μπορεί έτσι να αποτελέσει ένα χρήσιμο τεστ για την παρουσία οποιωνδήποτε άλλων ζωντανών ιών σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον», αναφέρει η μελέτη.
Αν και ο κίνδυνος βιολογικού κινδύνου από την αναβίωση προϊστορικών ιών που μολύνουν αμοιβάδες είναι «εντελώς αμελητέος», σημείωσε η ομάδα, τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι ένας ιός που απελευθερώνεται από το παγωμένο έδαφος θα μπορούσε να αποτελέσει μελλοντικό κίνδυνο για τον ζωικό ή τον ανθρώπινο πληθυσμό -ιδιαίτερα με τις απροσδόκητες, γρήγορες αλλαγές που προκαλεί η κλιματική κρίση.
«Είναι επομένως πιθανό ότι το αρχαίο μόνιμο στρώμα πάγου θα απελευθερώσει αυτούς τους άγνωστους ιούς κατά το λιώσιμο», αναφέρουν οι ερευνητές.
«Πόσο καιρό αυτοί οι ιοί θα μπορούσαν να παραμείνουν μολυσματικοί μόλις εκτεθούν σε εξωτερικές συνθήκες (υπεριώδες φως, οξυγόνο, θερμότητα) και πόσο πιθανό είναι να συναντήσουν και να μολύνουν έναν κατάλληλο ξενιστή στο διάστημα αυτό, είναι ακόμη αδύνατο να εκτιμηθεί. Αλλά ο κίνδυνος είναι βέβαιο ότι θα αυξηθεί στο πλαίσιο της υπερθέρμανσης του πλανήτη, όταν το λιώσιμο του μόνιμου στρώματος πάγου θα συνεχίσει να επιταχύνεται και περισσότεροι άνθρωποι θα κατοικήσουν την Αρκτική στον απόηχο των βιομηχανικών εγχειρημάτων», κατέληξαν οι ερευνητές.
