Επιστήμονες και μηχανικοί με προηγμένα αειφόρα υλικά για την καλύτερη προστασία των μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς

Καθώς η παράδοση συναντά τη σύγχρονη επιστήμη και τεχνολογία, μέσα από το «πάντρεμά» τους μπορεί στο μέλλον να επιτευχθεί ακόμη καλύτερη προστασία των μνημείων της πολιτιστικής κληρονομιάς στη χώρα, έτσι ώστε τα ελληνικά ιστορικά μνημεία να αντέξουν στη δοκιμασία του χρόνου και στη φθορά.
Αυτό είναι το κεντρικό μήνυμα του συνεδρίου που διοργανώνεται σήμερα και αύριο στην Ιστορική Πρυτανεία του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου με θέμα “Επιστημονική υποστήριξη στη λήψη αποφάσεων για αειφόρα και συμβατά υλικά και επεμβάσεις συντήρησης και προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς”.
Το συνέδριο πραγματοποιείται με αφορμή την ολοκλήρωση του προγράμματος ΘΑΛΗΣ-ΑΕΙΣ (“Αειφορία και συμβατότητα προηγμένων υλικών και τεχνολογιών για την προστασία μνημείων της Πολιτιστικής Κληρονομιάς: ανάπτυξη κριτηρίων και μεθοδολογιών ελέγχου”), που συντονίσθηκε από το ΕΜΠ, με επιστημονικά υπεύθυνη την καθηγήτρια της Σχολής Χημικών Μηχανικών Αντωνία Μοροπούλου.
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης ανακοινώθηκε και η ίδρυση ενός «Στρατηγικού Φόρουμ», με στόχο ακριβώς την προώθηση της επιστημονικής υποστήριξης στη συντήρηση και προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Το Φόρουμ θα μεθοδεύσει -σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού- τις βέλτιστες πρακτικές για την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων του Προγράμματος ΘΑΛΗΣ-ΑΕΙΣ.
Στο συνέδριο συμμετέχουν ως συνδιοργανωτές το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, η Ελληνική Πλατφόρμα Έρευνας και Τεχνολογίας για την Κατασκευή και το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Μαρί Σκλοντόβσκα-Κιουρί.
Η κ. Μοροπούλου, σε δηλώσεις της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ανέφερε ότι στόχος είναι στο άμεσο μέλλον το υπουργείο Πολιτισμού να εμπλακεί και να συνδιαμορφώνει -μέσω του Φόρουμ μαζί με τους επιστήμονες, το ΤΕΕ και τους κατασκευαστές- την πλατφόρμα λήψης επιστημονικών αποφάσεων σχετικά με την προστασία των μνημείων.
Όπως επισήμανε, μέχρι σήμερα, «κατά την αποκατάσταση και τη συντήρηση των μνημείων της χώρας μας έχουν χρησιμοποιηθεί πολλά ασύμβατα υλικά». Χαρακτήρισε ανησυχητική την κατάσταση, αν συνεχιστούν ορισμένες τωρινές πρακτικές και αν, μετά από ενδελεχή έρευνα, δεν εφαρμοσθούν συμβατά και αειφόρα υλικά με μεγάλη διάρκεια ζωής.
Μιλώντας στο συνέδριο, η κ. Μοροπούλου κάλεσε το υπουργείο Πολιτισμού να συζητήσει με τους επιστήμονες τα πορίσματα του προγράμματος Θαλής-ΑΕΙΣ, ενώ ανέφερε ότι το 40% περίπου των κατασκευαστικών εργασιών στην Ελλάδα αφορούν αποκατάσταση και συντήρηση ιστορικών κτιρίων. Επισήμανε επίσης ότι έχει πλέον δημιουργηθεί μια κρίσιμη μάζα τεχνογνωσίας χάρη στο Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών σπουδών του ΕΜΠ για την «Προστασία των Μνημείων», το οποίο ξεκίνησε το 1998 και έκτοτε έχει εκπαιδεύσει εκατοντάδες μηχανικούς και άλλες ειδικότητες σε αυτό το πεδίο.
Υπογράμμισε ακόμη ότι «δεν πρέπει να διακινδυνεύσει η εγχώρια πολιτιστική κληρονομιά από άστοχες προσπάθειες επέμβασης» και τόνισε την ανάγκη «να έλθει στο τραπέζι του πολιτικού διαλόγου» η επιστημονικά τεκμηριωμένη προστασία των μνημείων. «Θέλουμε μια σύζευξη ανάμεσα στο υπουργείο Πολιτισμού, στην επιστημονική κοινότητα και στον τεχνικό-επαγγελματικό κόσμο, όσον αφορά τα έργα για την πολιτιστική κληρονομιά, έτσι ώστε η προστασία της να είναι αειφόρα και σε βάθος χρόνου», είπε.
«Πρέπει να είναι επιστημονικά δικαιολογημένες οι αποφάσεις για τα μνημεία, γι’ αυτό θέλουμε να οικοδομήσουμε μια γέφυρα με το υπουργείο Πολιτισμού», προσέθεσε. Εκτίμησε δε ότι τα προηγμένα αειφόρα υλικά στο μέλλον θα έχουν ευρύτερες εφαρμογές και σε άλλα κτίρια, πέρα από τα μνημεία.
Σε χαιρετισμό του που απέστειλε ο νέος υπουργός Πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς (βρίσκεται στη Νέα Υόρκη), χαρακτήρισε «ελπιδοφόρο ότι τα ελληνικά ΑΕΙ βρίσκονται σε εγρήγορση για την ανάδειξη νέων υλικών για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς» Χαιρέτισε ως θετική εξέλιξη την ίδρυση του σχετικού Φόρουμ, το οποίο, όπως είπε, θα αποτελέσει το έναυσμα για τη χάραξη μιας νέας στρατηγικής προστασίας των μνημείων.
Η κοσμήτορας της Αρχιτεκτονικής Σχολής καθηγήτρια Ελένη Μαΐστρου τόνισε ότι «είναι πολύ σημαντική επιταγή η αποκατάσταση των ιστορικών κτιρίων». Ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) Γιώργος Στασινός χαρακτήρισε την πολιτιστική κληρονομιά «το πραγματικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Ελλάδας» και επισήμανε ότι οι μεγάλες επενδύσεις που απαιτούνται για τη συντήρηση των κτιρίων στη χώρα, των ιστορικών και των πιο σύγχρονων, θα στηρίξει την οικονομική ανάπτυξη στο μέλλον.
Ο καθηγητής της Αρχιτεκτονικής Σχολής Μανόλης Κορρές παρουσίασε τις έως τώρα μελέτες του ΕΜΠ για την μελλοντική αποκατάσταση του γκρεμισμένου ιστορικού γεφυριού του Άραχθου στην Πλάκα της Ηπείρου. Οι προπαρασκευαστικές εργασίες άρχισαν στις 22 Αυγούστου με τη βοήθεια της τεχνικής εταιρείας ΤΕΡΝΑ.
Στο συνέδριο παρουσιάστηκαν επιστημονικές εργασίες από διάφορους επιστημονικούς και ερευνητικούς φορείς, μελετητές, κατασκευαστές και εκπροσώπους της βιομηχανίας υλικών. Οι εργασίες του συνεδρίου θα δημοσιευθούν σε ειδικό διεπιστημονικό τεύχος των επιστημονικών εκδόσεων του ΤΕΕ “Τεχνικά Χρονικά”.