Κύριε διευθυντά,
τα µονοπάτια της φυγής ταυτίστηκαν µε τους καινούργιους δρόµους του µεταξιού για την ελληνική µετανάστευση, κατά την διάρκεια της δεκαετίας του ’60, καθώς δεν ακολούθησαν την πεπατηµένη παραδοσιακή οδό των αγαθών, των εµπόρων, των σκλάβων και των αιχµαλώτων µιας άλλης εποχής.
Οπλισµένοι µε περίσσεια δύναµη , πίστη, αποφασιστικότητα και θάρρος οι συγκεκριµένοι νέοι αψήφησαν τον «απειλητικό» Ωκεανό και τον διέσχισαν σαν τους τολµηρούς θαλασσοπόρους του µεσαίωνα, µε την ελπίδα για µια καλύτερη ζωή στην «Γη της Επαγγελίας», η οποία ανοιγόταν διάπλατα µπροστά τους.
Οι δεκαετίες του ‘70 και του ‘80 ακολούθησαν τα ανάλογα βασικά χαρακτηριστικά, τα οποία καθιστούσαν οι άµετρες τάσεις µετακινήσεων αγροτικών πληθυσµών, ορεινών και ηµιορεινών περιοχών της ενδοχώρας προς τα µεγάλα αστικά κέντρα, και σε µικρότερη έκταση προς τρίτες χώρες µεταναστευτικού προσανατολισµού.
Οι αρνητικές επιπτώσεις εκείνης της ασύµµετρης µετατόπισης του πληθυσµού από τα χωριά στις πόλεις υπήρξαν άµεσες και καταστροφικές για την τοπική κοινωνία.
Η επελθούσα ερηµοποίηση των µικρών χωριών, µε το κακό οδικό δίκτυο, µε ανύπαρκτη στοιχειώδη ιατρική φροντίδα , µε κλειστά σχολεία , σε αποµόνωση από τον υπόλοιπο κόσµο, µόνο συναισθήµατα απογοήτευσης, εγκατάλειψης και παραίτησης ανέδειξαν σ’ αυτούς οι οποίοι απέµειναν, κυρίως ηλικιωµένους και θα έπρεπε να ζήσουν την καθηµερινή διάψευση και µαταίωση στο περιθώριο οικονοµικών, κοινωνικών και πολιτισµικών εξελίξεων. .
∆ιαµετρικά αντίθετα, η βιοµηχανική άνθηση στις µεγάλες πόλεις να αξιολογείται σε θετική ανοδική τροχιά, αλλά όχι όµως, µε υψηλό δείκτη ανάπτυξης , ώστε να δύναται να απορροφήσει στο σύνολο του το νεοεισερχόµενο εργατικό δυναµικό , το οποίο προέκυπτε µε αµείωτους ρυθµούς προσέλευσης.
Παρ’ όλες τις δυσκολίες ανεύρεσης ικανοποιητικής και αξιοπρεπώς αµειβόµενης εργασίας, τα ρεύµατα εισόδου εντός των «τειχών» των πόλεων συνεχίστηκαν παρότι δεν είχε προηγηθεί επαρκής ουσιαστική αξιολόγηση πάνω σε απτά δεδοµένα, παρά µόνο σε πολύ ελαφριά ,επιφανειακά και πρόχειρα κριτήρια , χωρίς σχεδιασµό και βαθύτερη µελέτη του εγχειρήµατος.
Οι κυβερνήσεις της εποχής εκείνης, µέσα σε κλίµα συνειδητής απραξίας και αδράνειας, παρέµειναν σιωπηλοί, παθητικοί θεατές, των διαστάσεων χιονοστιβάδας , το οποίο είχε λάβει το κοινωνικό ρεύµα και δεν προέβησαν στην λήψη αναγκαίων µέτρων δηµιουργίας υποδοµών , ώστε να δοθούν κίνητρα στους νέους και να παραµείνουν στον τόπο τους .
Αντιθέτως, δόθηκε έµφαση , µεγάλων διαστάσεων, µέσω του διαθέσιµου κατεστηµένου επικοινωνιακού συστήµατος , προβολής και ανάδειξης των καινούργιων αξιών της νέας ανερχόµενης µεσαίας αστικής τάξης του καταναλωτισµού, του µιµητισµού δυτικών προτύπων συµπεριφοράς , ενδυµασίας, διατροφικών συνηθειών και µουσικών επιλογών.
Ο σπουδαιότερος παράγοντας πλήρους αστικοποίησης συνδέθηκε µε την αγορά διαµερίσµατος , µε την έννοια της οικείας και υπήρξε κορυφαίο γεγονός παράδοσης, χωρίς όρους στον µη φυσικό , τεχνητό παράδεισο του πρόσκαιρου ευδαιµονισµού , των υλικών απολαύσεων , των ανέσεων, της ακόρεστης δίψας για κέρδη , εξουσία, φήµη και εκµετάλλευση.
Πράγµατι, αντιµέτωποι µε τις συνέπειες των επιλογών τους, όσοι πορεύτηκαν προς την ολοκληρωτική αποξένωση από το φυσικό περιβάλλον, βρέθηκαν να ασφυκτιούν σε διαµερίσµατα «φυλακές», χωρίς φως , αέρα , ουρανό και ορίζοντα να συνθλίβονται εντός των περιορισµένων ορίων των γιγαντουπόλεων προς κάθε κατεύθυνση . Ανεξέλεγκτες οι διαστάσεις των επικίνδυνων συνθηκών διαβίωσης, µε κυρίαρχο καθοριστικό και αρνητικό ρόλο να διαδραµατίζει το κυκλοφοριακό χάος , το οποίο προκαλεί υπερβολική απώλεια πολύτιµου χρόνου , ιδιαίτερα στα ΜΜΜ µε συνέπεια τον εκνευρισµό, το άγχος , την ανασφάλεια, µε ανυπολόγιστες σοβαρές παθολογικές και ψυχολογικές επιπλοκές στην υγεία των πολιτών.
Μία εξίσου σηµαντική παράµετρος µε την έλλειψη αυτονόητων αγαθών, όπως καθαρός αέρας, ηρεµία ,ηλιοφάνεια , προσβάσιµοι χώροι πράσινου, αποτελούν και οι κίνδυνοι από την αύξηση της εγκληµατικότητας, αφού βρίσκονται σε έξαρση κλοπές, ληστείες ,ναρκωτικά , συµµορίες µε την ύπαρξη της τροµοκρατίας δεδοµένη, συγκρούσεις κοινωνικών οµάδων αντίθετων ιδεολογικά , επιθετικότητα , βία στα γήπεδα , τα οποία θεωρούνται πεδίο εκτόνωσης δεσµευµένης ελευθερίας και ενέργειας από φανατισµένους φιλάθλους ποδοσφαιρικών οµάδων, διαδηλώσεις κοινωνικών διεκδικήσεων, διαµαρτυρίες, απεργιακές κινητοποιήσεις.
Γενικότερα, οι περισσότερες γιγαντούπολεις ανά τον κόσµο, ταυτόσηµες µε το προφίλ της κακιάς µητριάς, η οποία καθηµερινά επινοεί νέους τρόπους και µεθόδους να κακοποιεί τα παιδιά της. Τα καθιστά ουσιαστικά νεκρά, εφόσον, καθηµερινά λαµβάνουν χώρα σοβαρά ατυχήµατα και θανατηφόρα τροχαία.
∆ιαστάσεις τραγωδίας λαµβάνει κάθε φορά ο πικρός απολογισµός, µε ιδιαίτερα βαρύ τον φόρο αίµατος της ασφάλτου κατά την διάρκεια των µεγάλων εξόδων των αστικών κέντρων, των τριήµερων αποδράσεων των αργιών αλλά και της επιστροφής των εκδροµέων και πάλι εντός των αφιλόξενων τσιµεντουπόλεων.
Η επιστροφή των νέων στην ύπαιθρο χώρα ,ώστε να ζωντανέψει εκ νέου η ζωή στον τόπο της γενέτειρας των γονιών τους κρίνεται επιτακτική ανάγκη ,ιστορικής αναγκαιότητας ,µία από τις µεγαλύτερες προκλήσεις του νεότερου ελληνικού κράτους.
Η δηµιουργία ελκυστικών ρεαλιστικών κινήτρων από την πολιτεία, προκειµένου να προετοιµάσει την µεγάλη επιστροφή προϋποθέτει βαθιά µελέτη της πολυπλοκότητας του εγχειρήµατος από επιστηµονική οµάδα ευρέως φάσµατος τεχνοκρατών, µε σκοπό να τεθούν τα θεµέλια ενός βιώσιµου επιτυχούς σχεδίου εθνικής αναγέννησης.
Μέσα από τις µελέτες, τις προτάσεις, τις καινοτόµες πρωτοβουλίες αυτών των ειδικών επιτροπών µε βαθιές γνώσεις των προβληµάτων της υπαίθρου θα αναδείξουν τις κατευθύνσεις, οι οποίες θα αποδώσουν άµεσα, πρακτικά αποτελέσµατα στήριξης και αναβάθµισης της τοπικής κοινωνίας.
Καθώς όλα τα µεγαλόπνοα σχέδια υψηλών στόχων απαιτούν σύµπνοια, συνεργασία, συλλογική προσπάθεια, ενδείκνυται παράλληλα ,µε τις κρατικές επιχορηγήσεις από τον προϋπολογισµό και οι συνεισφορές από ιδιώτες, φορείς, εθνικούς ευεργέτες, τράπεζες, Έλληνες της διασποράς, ένωση Ελλήνων εφοπλιστών και βιοµηχάνων συµβάλλοντας µε αυτό τον τρόπο στην πανεθνική προσπάθεια ανάπτυξης της υπαίθρου.
Στον µακρύ κατάλογο των ειδικών, οποίος θα προκύψει από την έρευνα προς την υλοποίηση του σχεδίου «Επιστροφή των νέων στη ζωή του χωριού» Θα µπορούσαµε να προβούµε σε κάποιες προτάσεις:
1) Αποκατάσταση παλαιών πετρόκτιστων οικιών µε σύγχρονη λειτουργική αρχιτεκτονική και διάθεση στην συµβολική τιµή των 100 € σε πολύτεκνες οικογένειες.
2) Σταθερή χρηµατική ενίσχυση σε νέα ζευγάρια ποσού 1000 € το µήνα για τα δύο πρώτα έτη της επανόδου προς µόνιµη εγκατάσταση.
3) ∆ιάθεση άτοκών δανείων δηµιουργίας µικρής επιχείρησης αγροτικών, κτηνοτροφικών προϊόντων.
4) Στροφή της πυξίδας παραγωγής σε προϊόντα ονοµασίας προέλευσης, στον αγροτουρισµό και στις βιολογικές καλλιέργειες.
5) Σύγχρονες κτιριακές εγκαταστάσεις ποιοτικών καταλυµάτων, παραδοσιακές ταβέρνες, εστιατόρια, καφενεία.
6) Ανάδειξη και προβολή σε µονοπάτια προσβάσιµο εντός του φυσικού περιβάλλοντος, σηµατοδοτηµένα ώστε να κάνουν ασφαλή και ευχάριστη την διαδροµή οι λάτρεις της πεζοπορίες.
7) Η δηµιουργία µουσείου στην ευρύτερη περιοχή µε εκθέµατα λαϊκής παραδοσιακής τέχνης, θα αποτελούσε πόλο έλξης περιηγητικού τουρισµού.
8) Η αναβίωση παραδόσεων , ήθη και έθιµα των χωριών θα µπορούσε να προσδώσει στην αναπτυξιακή δυναµική της περιοχής , πλούτο πλεονεκτηµάτων καθιστώντας τα ελκυστικούς προορισµούς πλήθους επισκεπτών.
9) Απευθείας διάθεση στους επισκέπτες καταναλωτές ποιοτικών αγροτικών προϊόντων, κτηνοτροφίας και µελισσοκοµίας, υψηλής διατροφικής αξίας , επιπλέον, αρωµατικά βότανα µε φαρµακευτικές ιδιότητες όπως ,ρίγανη, τσάι του βουνού, φασκόµηλο, θυµάρι ,θρούµπι κ. ο. κ .
10) Καθιέρωση προγραµµάτων λαϊκής επιµόρφωσης από πολιτιστικούς συλλόγους της ευρύτερης περιοχής , διά βίου µάθησης για όλους , καθώς επίσης , διοργάνωση διαφόρων πολιτιστικών εκδηλώσεων, µουσικών, θεατρικών παραστάσεων, καλύπτοντας έτσι ένα ευρύτερο φάσµα πνευµατικών, ηθικών και ψυχικών αναγκών των κατοίκων.
Όπως όλα τα φιλόδοξα σχέδια κοινωνικού µετασχηµατισµού, των οποίων ο χρονικός ορίζοντας συνήθως υπερβαίνει τον κύκλο ζωής µιας κυβερνητικής θητείας , θα πρέπει να συνδεθεί µε µακροπρόθεσµο ορίζοντα µιας δεκαετίας, πέρα από κοµµατικούς και ιδεολογικούς περιορισµούς, προκειµένου να επιτευχθεί αυτό το µεγάλο πανεθνικό στοίχηµα της χώρας µας , το οποίο θα φέρει επανάσταση στον δηµογραφικό χάρτη της πατρίδος.
Ένα µεγαλεπήβολο πράγµατι έργο , το οποίο θα δώσει λύσεις στην κοινωνίας µας , τόσο της υπαίθρου, αλλά και σε αυτών των πολύπαθων αστικών κέντρων, µια περίπλοκη διαδικασία ιδιαίτερα υψηλού βαθµού δυσκολίας , η επιτυχία του οποίου θα εξαρτηθεί από την πολιτική βούληση των εκάστοτε κυβερνήσεων, την ωριµότητα της ελληνικής κοινωνίας, το υψηλό επενδυτικό κόστος, το οποίο όµως αναµένεται να αποδώσει µεσοπρόθεσµα οικονοµικά , κοινωνικά αλλά και περιβαλλοντικά οφέλη .
Τα χωριά όλης της επικρατείας ας αποτελέσουν τους νέους τόπους προορισµού διαµονής για τους νέους , καθιστώντας τους χώρους πρότυπο αειφόρου ανάπτυξης και προόδου, µέσω της εφαρµογής σύγχρονων, πρωτοπόρων µεθόδων παραγωγής αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, καθώς επίσης , υιοθετώντας παράλληλα, έξυπνες καινοτόµες δράσεις νέων πρωτότυπων καλλιεργειών .
Νικολόπουλος Θεόδωρος
