Το κουδούνι του σχολείου σημαίνει το νέο ξεκίνημα, την έναρξη του νέου σχολικού έτους και καλεί να συστρατευθούν στον κοινό στόχο της παιδείας, εκπαιδευτικοί, γονείς και παιδιά. Νέα χρονιά, αρχή για νέες ευκαιρίες, που απαιτεί όμως προσαρμογή σε νέους ρυθμούς, στους ρυθμούς της σχολικής καθημερινότητας. Μα δεν είναι και τόσο εύκολο…
Λογιών – λογιών συναισθήματα ξεπροβάλλουν και δημιουργούν εσωτερικές αναταραχές που δυσκολεύουν τη διαδικασία ομαλής προσαρμογής. Από τη μία, λαχτάρα και προσμονή για το καινούργιο και από την άλλη, άρνηση, άγχη και ανησυχίες για το τι μας περιμένει.
Νέα αρχή για εκπαιδευτικούς, γονείς και παιδιά
Οι εκπαιδευτικοί κάθε χρονιά βιώνουν κι αυτοί ποικίλα συναισθήματα και έχουν προβληματισμούς που αφορούν στην αποτελεσματικότητα του παιδαγωγικού τους έργου, αλλά και στην αντιμετώπιση δυσκολιών που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς.
Οι γονείς, από τη μεριά τους, αγωνιούν για την προσαρμογή και την επιτυχημένη πορεία του παιδιού τους στη μαθησιακή διαδικασία, μα συνάμα ανησυχούν και για την ουσιαστική ανταπόκριση στις απαιτήσεις του ρόλου τους, ως προσώπων που υποστηρίζουν και ενισχύουν τις διαδικασίες ανάπτυξης και μάθησης του παιδιού τους, σε όποια εκπαιδευτική βαθμίδα και αν βρίσκεται.
Τα παιδιά, τα κεντρικά πρόσωπα της διαδικασίας μάθησης, ως μαθητές και φέτος θα έχουν καίριο ρόλο στην ίδια τους την εξέλιξη και αυτό τους δημιουργεί συναισθηματική ένταση και αγωνία. Ανησυχούν για το νέο περιβάλλον τόσο σε επίπεδο χώρου αλλά και σε επίπεδο σχέσεων (φίλοι, δάσκαλοι, νέα πρόσωπα). Ταυτόχρονα σκέφτονται αν και πόσο θα τα καταφέρουν σε σχέση με τις απαιτήσεις που θέτει η σχολική πραγματικότητα.
Η ομαλή “μετάβαση”
Για να επιτευχθεί μια όσο γίνεται πιο ομαλή “μετάβαση” των παιδιών στη νέα συνθήκη, χρειάζεται επίγνωση μα και προετοιμασία από όλη την οικογένεια. Κάθε αλλαγή των συνθηκών της καθημερινότητας, επιφέρει μετασχηματισμούς στους ρόλους, στις υποχρεώσεις, τις συμπεριφορές και οδηγεί στον εκ νέου καθορισμό κανόνων και ρυθμίσεων, όμως αν αυτό γίνει κατανοητό και αποδεκτό θα βοηθήσει όλους και τα παιδιά και τους ενήλικες.
Με την αρχή της σχολικής χρονιάς η οικογένεια προετοιμάζεται και οργανώνεται σε ένα άλλο πλαίσιο που καθορίζεται από τις ανάγκες του σχολείου. Το πρόγραμμα της εργασίας και των υποχρεώσεων των γονιών αναδιαμορφώνεται. Τα οικονομικά θέματα χρειάζονται μία νέα συνετή διαχείριση και αποτελούν πηγή άγχους μια και προκύπτουν ανάγκες για αγορές (σχολικά είδη, ρούχα, παπούτσια) αλλά και εξωσχολικές δραστηριότητες των παιδιών, κι η εποχή… πολύ δύσκολη για έξοδα.
Η καθημερινότητα της οικογένειας προσαρμόζει τον ρυθμό της στο ωράριο του σχολείου. Καθορίζονται νέοι χρόνοι για τον ύπνο, για τη μελέτη, για τις εξωσχολικές δραστηριότητες, τα φροντιστήρια, για τον ελεύθερο χρόνο (αν υπάρχει για τα μεγαλύτερα παιδιά).
Για τα μικρότερα παιδιά, κι όσον αφορά τις διαδικασίες από το ξύπνημα, τη μεταφορά, τη μελέτη και άλλες δραστηριότητες οι γονείς τις πραγματοποιούν μαζί με τα παιδιά τους, ενώ για τα μεγαλύτερης ηλικίας, αφού οριστούν τα όρια, με εμπιστοσύνη τους επιτρέπεται να παίρνουν πρωτοβουλίες και να νιώθουν υπεύθυνα.
Εμφαση στην ποιότητα του χρόνου
Οι υποχρεώσεις, μα κυρίως τα ωράρια εργασίας των γονέων τους δημιουργεί άγχος για τον χρόνο, που πάντα είναι λιγότερος απ’ όσο επιθυμούν για να μοιράζονται με τα παιδιά τους. Αρκετοί γονείς, λόγω των οικονομικών συγκυριών, εργάζονται σε δύο δουλειές για να αντιμετωπιστούν τα έξοδα της οικογένειας, οπότε το έλλειμμα χρόνου τους είναι δυσαναπλήρωτο. Ας σκεφτούν όμως το πώς θέλουν να είναι μαζί με τα παιδιά, τον τρόπο, ποια βιώματα έχουν αξία και δύναμη, ας δώσουν έμφαση στην ποιότητα του χρόνου που μοιράζονται δημιουργικά και με αγάπη, γιατί αυτό στηρίζει τη σχέση τους με το παιδί κι όχι το εύρος του χρόνου.
Η αλήθεια είναι πως οι γονείς, όπως κι οι δάσκαλοι, αποτελούν τα μοντέλα, τα πρότυπα συμπεριφοράς που επηρεάζουν άμεσα με τη στάση τους τα παιδιά. Αν οι ίδιοι βιώνουν έντονα και ανεξέλεγκτα το άγχος για την πρόοδο του παιδιού τους είναι βέβαιο πως θα το μεταδώσουν στο παιδί.
Η προσέγγιση της μετάβασης
Αυτό που θα βοηθήσει γονείς και παιδιά, σε όποια βαθμίδα κι αν φοιτήσουν, είναι η προσέγγιση της διαδικασίας μετάβασης και προσαρμογής, να γίνει ολόπλευρα, τόσο νοητικά μα κυρίως συναισθηματικά, γιατί από αυτή τη διασύνδεση θα επέλθει η επίγνωση και η μείωση της συναισθηματικής έντασης.
Μέσα σε κλίμα αποδοχής επιτρέπουμε στο παιδί να βιώσει και να εκφράσει τα συναισθήματά του, τις όποιες σκέψεις του, τα ερωτήματά του για όσα δεν γνωρίζει και του προκαλούν φόβο. Δίνουμε ξεκάθαρες απαντήσεις. Του αναφέρουμε παλαιότερα προσωπικά βιώματα, αναζητούμε πληροφορίες μαζί, προτείνουμε βιβλία σχετικά, εξερευνούμε το νέο σχολικό περιβάλλον, γνωριζόμαστε με εκπαιδευτικούς, μαθαίνουμε για τα μαθήματα της νέας χρονιάς και άλλα.
Η σχέση με το σχολείο και τη μάθηση
Το σημαντικό είναι το παιδί μέσα από τη στήριξη και τη στάση των γονέων να διαμορφώσει σχέση αγάπης και νοήματος για το σχολείο και τη μάθηση, γιατί έτσι θα ανταποκρίνεται με επιτυχία στις απαιτήσεις και θα είναι δημιουργικό. Επίσης να θυμόμαστε πως το κάθε παιδί έχει τον ατομικό ρυθμό ανάπτυξης και ανταπόκρισης στα ερεθίσματα και τις προκλήσεις, άρα οφείλουμε να το αναγνωρίζουμε και να το σεβόμαστε.
Καθοριστικό σημείο για την αποτελεσματική πορεία του παιδιού στο ταξίδι της μάθησης, είναι η σχέση που θα δημιουργηθεί ανάμεσα στο σχολείο και την οικογένεια. Από την έναρξη της σχολικής χρονιάς εκπαιδευτικοί και γονείς ας εκκινήσουν μια σχέση λειτουργική, αμφίδρομη, συνεργατική, σταθερή και ισορροπημένη. Μία σχέση που μέσα της θα βρει χώρο η ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού. Η λογική της σύνδεσης όλων των εμπλεκομένων στη διαδικασία μάθησης έχει μόνο θετικά αποτελέσματα γι’ αυτούς, μα κυρίως για τα παιδιά.
Καλή δυναμική σχολική χρονιά σε όλους…
