Επιστροφή, σήμερα, 1η Δεκεμβρίου 2014 στην ημέρα εκείνη «Στην 1η Δεκεμβρίου 1913! Στην ημέρα εκείνη, που ο Ελευθέριος Βενιζέλος ως πρωθυπουργός της Ελλάδος και οι γέροντες της Κρήτης, με πρώτους τον Χατζη-Μιχάλη Γιάνναρη και τον Αναγνώστη Μάντακα, ζούσαν σε στάση προσοχής, μαζί με όλο το συρρεύσαν πλήθος και ενώπιον του Βασιλέως των Ελλήνων, την ημέρα της Κρήτης, την ενσωμάτωσή της στον κρατικό κορμό. Στην ημέρα εκείνη, που η πρώτη λέξη της φοβερής επωδού “Ενωσις ή θάνατος”, όλων των επαναστάσεων, από το 1866 κι ύστερα, έγινε πραγματικότητα. Ο τύπος των ήλων που έπρεπε να τον δουν τα μάτια, να τον αφουγκραστούν τ’ αυτιά, να τον ψαύσουν τα χέρια, για να πιστέψει ο νους, τι η καρδιά πολλές φορές τον είχε ξεγελάσει… Στην ημέρα εκείνη, που ο ήλιος ανέτειλε τροπαιοφόρος απ’ την ανατολή για να πει “καλημέρα” στην πολυφίλητη ελευθερία που είχε αρχίσει να ξαναστήνει νοικοκυριά στα χωριά και στις πολιτείες.
Στην ημέρα εκείνη, που η σημαία των όπου γης Ελλήνων, επιτέλους επισήμως, στον κρητικό ουρανό “εκυμάτισεν” και αυτομάτως “οι εις τας πτυχάς της εμφωλεύοντες πόνοι και οδυρμοί μυριάδων εθνομαρτύρων” διεσκορπίσθηκαν και έφεραν “γλυκύ το της ελευθερίας σάλπισμα εις τας ψυχάς αι οποίαι δεν ευτύχησαν να ζήσωσιν’” για να το ακούσουν με τ’ αυτιά τους. Στην ημέρα εκείνη, που η Νήσος μας απ’ τον σεισμό της χαράς “εσαλεύθη” αγγίζοντας την πιο ψηλή κορφή της ανθρώπινης ευδαιμονίας: εκεί όπου η ευωδία της δάφνης, ο ήχος της καμπάνας, η ιαχή της χαράς, η ταραχή των αρμάτων και οι βόστρυχοι του θυμιάματος με τα πλατιά χαμόγελα συναντήθηκαν. Στην ημέρα εκείνη, που η Κρήτη, ως ιδέα πανωραία, φορώντας μαύρο τσεμπέρι, θυμητάρι πένθους, και κρατώντας σφιχτά την ηλακάτη της, σημάδι επιβίωσης, παρακολουθούσε από τα βάθη των αιώνων -ότι οι ποταμοί των αιμάτων από μακριά ξεκινούσαν- την τελετή. Στην ημέρα εκείνη, που όπως από την πρώτη στιγμή διαπιστώθηκε αποτελεί την περίληψη της ιστορίας μας, το σταθερό σημείο αναφοράς του χθες και του αύριο της παρουσίας μας, το νυν και αεί της σκέψης μας. Στην ημέρα εκείνη, που περισσότερο απ’ όλες τις εθνικές μας επετείους προσφέρεται για μελέτη, για το πώς η Κρήτη μας πρέπει να πορεύεται διατηρώντας τα ωραία χαρακτηριστικά του προσώπου της, ως κόρη της μεγάλης ελληνίδας Μάνας…
