Καθώς η κυβέρνηση εξαγγέλλει προθέσεις της να ασχοληθεί εκτενώς με ανακύκλωση πρώτων υλών και διαχείριση αποβλήτων είναι η ώρα να παρουσιαστούν προγράμματα εκτός ΕΣΠΑ, ώστε να γεννηθούν οι πραγματικές διαστάσεις του κέρδους που υποκρύπτεται στον τομέα της κυκλικής οικονομίας. Σε άρθρο μας πριν λίγες εβδομάδες είχαμε αναφερθεί στα σημαντικά κονδύλια εκτός ΕΣΠΑ που προγραμματίζονται να δοθούν για την έρευνα και την καινοτομία στον τομέα της ενέργειας, και είχαμε προαναγγείλει προκηρύξεις που θα δοθούν στη δημοσιότητα εντός του 2020. Σήμερα το ρεπορτάζ μας δίνει ένα διαγωνισμό που θα ανακοινωθεί στις 12 Νοεμβρίου και στόχος του σημειώματος μας είναι να παραθέσουμε τα στοιχεία βάσης, ώστε οι αναγνώστες να είναι σε θέση να αποφασίσουν αν τους ενδιαφέρουν οι προοπτικές αυτές.
Από το πρόγραμμα εργασίας 2018-2020 της κοινοτικής έρευνας αντλήσαμε την Ειδική πρόκληση, που αφορά την εξασφάλιση της βιώσιμης πρόσβασης στις πρώτες ύλες, συμπεριλαμβανομένων των μετάλλων, των βιομηχανικών ορυκτών, του ξύλου και του καουτσούκ, των δομικών υλικών και των δασικών πρώτων υλών, και ιδιαίτερα των κρίσιμων πρώτων υλών (CRM), που έχουν μεγάλη σημασία για την οικονομία της ΕΕ. Οι σύνθετοι πρωτογενείς και δευτερογενείς πόροι περιέχουν πολλές διαφορετικές πρώτες ύλες. Τα προγράμματά τους επεξεργασίας, επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και ανάκτησης είναι πολύπλοκα και συνεπάγονται διαφορετικά βήματα, από τη συλλογή, την εφοδιαστική, τη διαλογή και τον διαχωρισμό έως τον καθαρισμό, τη διύλιση και τον καθαρισμό των υλικών.
Η πρόκληση για τη βιομηχανία είναι να κλιμακωθούν οι πολλά υποσχόμενες τεχνολογίες παραγωγής πρώτων υλών και να αποδειχθεί ότι οι πρώτες ύλες μπορούν να παραχθούν με καινοτόμο και βιώσιμο τρόπο, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ολοκλήρωση της έρευνας και της καινοτομίας στην αγορά, να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας των βιομηχανιών πρώτων υλών, να επιτύχουν φιλόδοξους στόχους για την ενέργεια και το κλίμα για το 2030, να ελαχιστοποιήσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τους κινδύνους και να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών της ΕΕ στον τομέα των πρώτων υλών. Σημειώνουμε ότι η συγκεκριμένη πρόκληση αφορά την ανάπτυξη «καινοτόμων πιλοτικών δράσεων», η οποία αποτελεί έναν από τους κύριους στόχους της ευρωπαϊκής εταιρικής σχέσης για την καινοτομία για τις πρώτες ύλες.
Οι δράσεις θα πρέπει να αναπτύξουν και να επιδείξουν καινοτόμους πιλότους για την καθαρή και αειφόρο παραγωγή μη ενεργειακών και μη γεωργικών πρώτων υλών στην ΕΕ.
Όλες οι δράσεις θα πρέπει να συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της έρευνας και θα πρέπει να διευκολύνουν την υιοθέτηση λύσεων από την αγορά, με γνώμονα τη βιομηχανία και τους χρήστες, οι οποίες θα καλύπτουν τη σχετική αλυσίδα αξίας και θα πρέπει να εξετάζουν τις πτυχές τυποποίησης, όταν αυτό είναι σκόπιμο. Σημειώνεται ότι όλες οι δράσεις θα πρέπει να δικαιολογούν τη συνάφεια επιλεγμένων πιλοτικών επιδείξεων σε διαφορετικές τοποθεσίες εντός της ΕΕ (και εκτός εάν υπάρχει σαφής προστιθέμενη αξία για την οικονομία της ΕΕ, τη βιομηχανία και την κοινωνία). Αυτή η σημείωση δείχνει και τη διαφοροποίηση με τους διαγωνισμούς του ΕΣΠΑ. Καιρός είναι να ενδιαφερθούν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις και άλλοι οργανισμοί του τόπου μας.
Όλες οι δράσεις πρέπει να περιλαμβάνουν μια περιγραφή των αρχικών προγραμμάτων εκμετάλλευσης και επιχειρηματικών σχεδίων, όπως της επενδυτικής δαπάνης, τις λειτουργικές δαπάνες, τον εσωτερικό βαθμό απόδοσης και άλλα στοιχεία, όπως αν κατέχουν τα πνευματικά δικαιώματα.
Πιστεύεται ότι κάθε έργο που θα υιοθετηθεί θα επιδοτείται με ποσά 8-13 εκατ. €, αλλά αυτό μπορεί και να διαφοροποιηθεί. Τα αντικείμενα που έχουν μια προσέγγιση κυκλικής οικονομίας σε όλη την αλυσίδα αξίας, θα πρέπει να αφορούν μόνο ένα από τα ακόλουθα υποθέματα:
α) Βιώσιμη επεξεργασία και ραφινάρισμα πρωτογενών ή / και δευτερογενών πρώτων υλών: Οι δράσεις θα πρέπει να καταδείξουν νέα ή βελτιωμένα συστήματα για καλύτερη ανάκτηση μετάλλων και μετάλλων με αυξημένη αποτελεσματικότητα όσον αφορά την καλύτερη απόδοση και την επιλεκτικότητα των διαδικασιών, καθώς και την καλύτερη αξιοποίηση των πόρων.
β) Ανακύκλωση πρώτων υλών από προϊόντα που βρίσκονται στο τέλος του κύκλου ζωής τους: Οι δράσεις πρέπει να αναπτύξουν και να επιδείξουν νέες και περιβαλλοντικά ορθές λύσεις για μεγαλύτερη ανακύκλωση και ανάκτηση δευτερογενών πρώτων υλών από τα προϊόντα που βρίσκονται στο τέλος του κύκλου ζωής τους, όπως τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού ), μπαταρίες, πλάκες με βάση το ξύλο, χαρτοκιβώτια πολλαπλών υλικών, ελαστικά στο τέλος του κύκλου ζωής τους κλπ.
γ) Ανακύκλωση πρώτων υλών από κτίρια και υποδομές: Οι δράσεις θα πρέπει να αναπτύξουν και να επιδείξουν νέες λύσεις για την ανάκτηση υψηλής αξίας πρώτων υλών από κτίρια και υποδομές.
δ) Προηγμένα συστήματα διαλογής για ανακύκλωση υψηλής απόδοσης σύνθετων προϊόντων στο τέλος του κύκλου ζωής τους: Τα προηγμένα συστήματα διαλογής θα πρέπει να επιτυγχάνουν πολύ υψηλά ποσοστά παραγωγικότητας, προκειμένου να καταστεί δυνατή η οικονομικά βιώσιμη λειτουργία τους στην ευρωπαϊκή αγορά.
ε) Βιώσιμες μεταλλουργικές διεργασίες: Οι δράσεις πρέπει να αναπτύξουν και να επιδείξουν καινοτόμα μεταλλουργικά συστήματα που ενσωματώνουν τεχνολογίες πυροπροστασίας, υδροηλεκτρικής, βιοτεχνολογικής ή / και ηλεκτρομεταλλουργικής ή / και ηλεκτροχημικής τεχνολογίας.
Κάθε σχέδιο που υποβάλλεται πρέπει να περιγράφει στο που συμβάλουν τα αποτελέσματα του σχεδίου, ώστε να τονίζονται τα εξής:
• να προωθήσουν την ΕΕ στο προσκήνιο στον τομέα της τεχνολογίας και των λύσεων επεξεργασίας και/ή ανακύκλωσης πρώτων υλών, αλλά και προώθηση κοινωνικά καινοτόμων λύσεων,
• ότι βελτιώνεται σημαντικά η οικονομική βιωσιμότητα και το δυναμικό της αγοράς που θα αποκτηθεί μέσω του πιλοτικού έργου, και άρα θα οδηγηθεί στην επέκταση της επιχείρησης.
• ότι η αποδέσμευση σημαντικού όγκου διαφόρων πρωτογενών / δευτερογενών πρώτων υλών που είναι σήμερα ανεξερεύνητες / ανεπαρκώς αξιοποιημένες εντός της ΕΕ, βελτιώνοντας έτσι την «κυκλικότητά τους» στην οικονομία.
• Η σημαντική βελτίωση στις επιδόσεις για την υγεία, την ασφάλεια και το περιβάλλον καθ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και της αποδοτικότητας των υδάτων, τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και των ρύπων, τη μείωση της παραγωγής αποβλήτων και των λυμάτων και την καλύτερη ανάκτηση πόρων από τα παραγόμενα απόβλητα καλύτερη ανάκτηση και ανακύκλωση πόρων από πολύπλοκα προϊόντα στο τέλος του κύκλου ζωής τους
•Στο θέμα της επιλεξιμότητας, τονίζουμε ότι όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα της Ελλάδας μπορούν να υποβάλουν προτάσεις. Όπως τονίσαμε και προηγουμένως οι προκηρύξεις αυτές δεν έχουν καμιά σχέση με το ΕΣΠΑ. Οι προτάσεις που υποβάλλονται γίνονται από κονσόρτσιουμ, δηλαδή από ομάδες εταίρων, από τουλάχιστον τρεις χώρες της ΕΕ και από μια ή περισσότερες χώρες από τις διασυνδεδεμένες με την ΕΕ.
Ειδική υπηρεσία μάλιστα μπορεί να βρίσκει και τους κατάλληλους εταίρους σε έναν που ενώ έχει την ιδέα δεν μπορεί να βρει τους κατάλληλους εταίρους. Για το λόγο αυτό δημοσιεύουμε τη διεύθυνση για αναζήτηση συνεργάτη:
https://ec.europa.eu/info/funding-tenders/opportunities/portal/screen/how-to-participate/interested-org-list/31116283
