Την Αιθιοπία την έχουν ονομάσει χώρα των παιδιών αφού περίπου το 55% του πληθυσμού της είναι μέχρι 15 χρόνων. Τα παιδιά είναι πάνω από 45 εκατομμύρια και από αυτά τα ορφανά υπολογίζονται περίπου να αγγίζουν τα 5 εκατομμύρια. Η μεγάλη φτώχεια σε αυτή τη χώρα και οι τρομακτικά δύσκολες συνθήκες είναι οι βασικές αιτίες που τα παιδιά γεννιούνται και οδηγούνται σε εγκατάλειψη μέσα από ιδιόμορφες συνθήκες. Κάποτε η Αιθιοπία ήταν μία από τις μεγαλύτερες «δεξαμενές» διεθνών τεκνοθεσιών στην Αμερική και την Ευρώπη, αλλά και στην Ελλάδα. Από το 2011-2019 οι υιοθεσίες από Αιθιοπία που πραγματοποιήθηκαν από ελληνικές οικογένειες ήταν 126. Μακράν οι περισσότερες συγκριτικά με άλλες χώρες της Αφρικής.
Συναντήσαμε με την κάμερα τον συγγραφέα Θανάση Τριαρίδη ο οποίος ήταν μεταξύ των ελληνικών οικογενειών που επέλεξαν τη διακρατική τεκνοθεσία. Σήμερα μεγαλώνει ένα κοριτσάκι από την Αιθιοπία. Την Αργκάνε που σημαίνει «αυτή που βρέθηκε». Μας εξηγεί πόσο δύσκολη είναι η κατάσταση στην Αιθιοπία για κάποιες γυναίκες.
Η γέννα είναι πιο φτηνή από την έκτρωση
«Ένα πάρα πολύ μεγάλο ποσοστό των παιδιών γεννιέται από αυτό που ονομάζουμε “ενδιάμεση πορνεία”. Η συντριπτική πλειοψηφία των εγκαταλελειμμένων παιδιών είναι γεννήματα αυτής της διαδρομής. Δηλαδή ένα κορίτσι προκειμένου να εξασφαλίσει μία κούπα με ρεβίθια, αναγκάζεται να κάνει έρωτα, να εκπορνευτεί. Οι μελέτες λένε ότι μετέχει το 30 το 40% γυναικών . Μοιραία όταν προκύπτουν εγκυμοσύνες, οδηγούνται όχι σε εκτρώσεις που κοστίζουν πανάκριβα και είναι απαγορευτικό το κόστος τους, αλλά οδηγούνται σε γέννες και εγκατάλειψη των παιδιών αμέσως μετά τη γέννα».
Σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν δύο δρόμοι για να ακολουθήσει κανείς τη διαδικασία της Διακρατικής Υιοθεσίας. Ο ένας είναι μέσω της Διεθνούς Κοινωνικής Υπηρεσίας, μια ανεξάρτητη ΜΚΟ εποπτευόμενη από το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και οικογένειας. Ο άλλος, μέσω των κατά τόπους Περιφερειών των περιοχών που ζουν οι ενδιαφερόμενοι. Στην Ελλάδα πάρα πολλές οικογένειες επέλεξαν την Αιθιοπία, ωστόσο από το 2019 η νομοθεσία στην χώρα αυτή έγινε πολύ πιο αυστηρή με αποτέλεσμα να μειωθεί το ενδιαφέρον
Πόσο δύσκολη είναι η διακρατική υιοθεσία;
«Ήταν πολύ ευκολότερη, για εμάς από όσο ήταν για τις οικογένειες που ξεκίνησαν αυτή τη διαδρομή», μας λέει ο Θανάσης Τριαρίδης. «Βοηθηθήκαμε πολύ από τη διεθνή κοινωνική υπηρεσία, η οποία μας κατατόπισε για όσα έπρεπε να κάνουμε, μας υποστήριξε ψυχολογικά, μας συνέδεσε με τους άλλους γονείς που το είχαν κάνει, οπότε μπορούσαμε να αντλήσουμε τεχνογνωσία για να δούμε πως θα πορευτούμε. Ουσιαστικά ήταν κάτι το οποίο δεν μπορώ να πω ότι ήταν δύσκολο. Ήταν κάτι το οποίο είχε στιγμές στεναχώριας, είχε στιγμές άγχους αλλά ήταν κάτι που άξιζε τον κόπο».
Η Ελλάδα βρίσκεται πολύ χαμηλά μέσα στην Ευρώπη στη λίστα των χωρών που πραγματοποιούν διακρατικές υιοθεσίες. Ενώ και μέσα στη χώρα ο αριθμός των διαθέσιμων παιδιών που βρίσκονται σε ιδρύματα ή άλλες δομές είναι πολύ μικρός σε σχέση με τα αιτήματα είτε για αναδοχή είτε για υιοθεσία. Για το Θανάση Τριαρίδη η τεκνοθεσία από την Αιθιοπία ήταν από τις πιο σημαντικές στιγμές της ζωής του. «Η τεκνοθεσία, η υιοθεσία είναι κάτι που γίνεται από την αρχή του πολιτισμού. Υιοθετημένος ήταν ο Χριστός. Υιοθετημένος ήταν ο Μωυσής. Υιοθετημένος ήταν ο Οιδίποδας. Υιοθετημένοι ήταν ο Ρώμος και Ρωμύλος. Οι δύο τελευταίοι υιοθετημένοι από λύκαινα. Το ότι στη ρίζα των πολιτισμών υπάρχουν υιοθετημένοι άνθρωποι , κάτι μας λέει αυτό. Για μένα είναι το πιο σημαντικό πράγμα που έχω βρεθεί στη ζωή μου».
Από το 2021 στην Ελλάδα γίνονται υιοθεσίες κυρίως από τη Σιέρα Λεόνε και λιγότερες από την Ουγκάντα οι οποίες είναι χώρες που δεν έχουν προσυπογράψει τη σύμβαση της Χάγης για τις διακρατικές υιοθεσίες (1993) αλλά που έχουν σε ισχύ νομοθεσία που διέπει τις διακρατικές υιοθεσίες με προδιαγραφές ανάλογες της σύμβασης.
Όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ το ελληνικό τμήμα της Διεθνούς Κοινωνικής Υπηρεσίας (ISS) « Πιστεύουμε ότι ανταποκρινόμαστε με επάρκεια τόσο στη χρονική διάρκεια της προετοιμασίας του φακέλου υιοθεσίας όσο και στην επιστημονική αξιολόγηση υποψήφιων θετών γονέων. Η μεγαλύτερη δυσκολία μας είναι η περιορισμένη δυνατότητα να απευθυνθούμε σε περισσότερες χώρες λόγω έλλειψης διμερών συμφωνιών με τη χώρα μας. Μια άλλη δυσκολία είναι η συνεχής αναζήτηση οικονομικών πόρων εφόσον σαν ΜΚΟ λαμβάνουμε ελάχιστη κρατική επιχορήγηση (+-14 000 ευρώ ετησίως) και μόνο σχεδόν συμβολικές συνδρομές από τους υποψήφιους γονείς. Με περισσότερους πόρους θα μπορούσαμε να διερευνήσουμε και τεκμηριώσουμε την προσαρμογή και λειτουργία της δια φυλετικής οικογένειας στην Ελλάδα και να υποστηρίξουμε ακόμη πιο ενεργά τους θετούς γονείς».
