Ξενικά είδη αλλάζουν τον θαλάσσιο πληθυσμό της Μεσογείου
Καταγραφή και εκτίμηση της κατάστασης των πληθυσμών των αχινών στην Κρήτη θα γίνει το επόμενο διάστημα στο πλαίσιο του προγράμματος URCH_IN DANGER. Η σχετική άδεια για την έρευνα εγκρίθηκε το προηγούμενο διάστημα από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και θα εστιάσει στο εδώδιμο είδος αχινού Paracentrotus lividus και το ξενικό είδος Diadema setosum. Η έρευνα ισχύει έως τον Σεπτέμβριο του 2024.
Όπως αναφέρει η σχετική απόφαση «οι πληθυσμοί του αχινού Paracentrotus lividus υφίστανται πιέσεις λόγω της εμπορικής του εκμετάλλευσης, της κλιματικής αλλαγής και του ανταγωνισμού με το ξενικό Diadema setosum. Το ξενικό είδος είναι καλυτέρα προσαρμοσμένο στις υψηλές θερμοκρασίες και προς το παρόν, δεν υπάρχει εμπορική εκμετάλλευσή του, οπότε οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για την εξάπλωση των πληθυσμών του και την εκτόπιση των τοπικών πληθυσμών.
Στόχος είναι η εκτίμηση της κατάστασης των πληθυσμών τους στις ακτές της Κρήτης με επί τόπου καταμετρήσεις (αριθμός ατόμων, μέγεθος ατόμων) και με γενετικές μεθόδους (COI)».
Σύμφωνα με την απόφαση «κατά την διάρκεια της έρευνας θα πραγματοποιηθούν δειγματοληψίες για γενετικές αναλύσεις και για οικολογικές αναλύσεις.
Σε κάθε περιοχή δειγματοληψίας θα οριστεί ένα transect 200 μέτρων και θα συλλεχθούν οι αχινοί που βρίσκονται έως και 2 μέτρα εκατέρωθεν του transect, ενώ η καταμέτρηση των πιο απομακρυσμένων ατόμων θα γίνει μέσα από φωτογραφίες.
Από τα άτομα που θα συλλεχθούν με αυτή τη μέθοδο, θα παρθούν μορφομετρικά δεδομένα επί τόπου. Στη συνέχεια 15 από αυτά θα συλλεχθούν για τη γενετική ανάλυση και τα υπόλοιπα θα επιστραφούν στο φυσικό τους περιβάλλον.
Θα πραγματοποιηθούν 2 επαναληπτικές δειγματοληψίες, οι οποίες θα περιλαμβάνουν μόνο καταγραφή αριθμών ατόμων με απλή καταμέτρηση και μορφομετρικά δεδομένα, χωρίς απομάκρυνση των ατόμων από το φυσικό τους περιβάλλον. Θα συλλεχθούν 15 άτομα από κάθε περιοχή δειγματοληψίας».
Εξάλλου από το Υπουργείο Περιβάλλοντος εγκρίθηκε η έρευνα για τη διερεύνηση των αλλαγών που έχει επιφέρει η εισβολή του λεοντόψαρου, Pterois miles, (εισαγωγή στη Μεσόγειο το 2016 και έκτοτε γρήγορος εποικισμός) στην αυτόχθονη παράκτια ιχθυοπανίδα.
Η συγκεκριμένη έρευνα ισχύει έως τον Δεκέμβριο του 2024 και ως περιοχή έρευνας ορίζονται οι ακτές του νομού Ηρακλείου (ενδεικτικά ακτές Αστερουσίων, ΝΑ ακτές Λασιθίου, κόλπος Ηρακλείου).
Σύμφωνα με την σχετική απόφαση τα είδη που θα μελετηθούν είναι:
το Λεοντόψαρο, Lionfish, Pterois miles
Όπως αναφέρει η απόφαση «το Λεοντόψαρο, Pterois miles, είναι ξενικό είδος που έχει εισέλθει πρόσφατα στη Μεσόγειο. Δεν βρίσκεται κάτω από οποιοδήποτε καθεστώς προστασίας και η αφαίρεσή του από τα τοπικά οικοσυστήματα αποτελεί συνιστώμενη διαχειριστική πρακτική
Αντικείμενο της έρευνας στο πλαίσιο διμερούς επιστημονικές συνεργασίας, είναι η μελέτη:
1. των αλληλεπιδράσεων του λεοντόψαρου με τη λεία του σε ελεγχόμενο περιβάλλον (συμπεριφορικό πείραμα σε πειραματικές δεξαμενές)
2. των επιπτώσεων του λεοντόψαρου στη Μεσογειακή παράκτια ιχθυοπανίδα μέσω μακροχρόνιου πειράματος διάρκειας ενός έτους (πείραμα βιοποικιλότητας) στο πεδίο.
Κατά τη διάρκεια της έρευνας θα γίνει η συλλογή λεοντόψαρων και μεταφορά τους στις εγκαταστάσεις του ΕΛΚΕΘΕ για συμπεριφορικά πειράματα κατά τη θήρευση. Αφαίρεση πληθυσμών λεοντόψαρων από συγκεκριμένες περιοχές για τη μελέτη της επίπτωσης του είδους στην παράκτια ιχθυοπανίδα.
Θα συλλεχθούν τμηματικά 100 ζωντανά λεοντόψαρα που θα μεταφερθούν στις εγκαταστάσεις του ΕΛΚΕΘΕ για τις ανάγκες του συμπεριφορικού πειράματος.
Θα αφαιρεθούν τα λεοντόψαρα με επιστημονική κατάδυση και χρήση ατομικών αλιευτικών εργαλείων (π.χ. ψαροντούφεκο, hawaian sling) από συγκεκριμένες περιοχές ελέγχου για τις ανάγκες του πειράματος βιοποικιλότητας».
