Μέσα στα λίγα τετραγωνικά του “Εργαστηρίου Μοντελισµού” του Ναυτικού Μουσείου Κρήτης, δύο άνθρωποι αθόρυβα, µε επιµέλεια δίνουν “ψυχή” σε σκάφη κάθε είδους. Στα χέρια του τσιµπίδες, κοπίδια, κόλες, κοµµάτια ξύλο γιατί όλα τα µοντέλα που κατασκευάζονται στο “Εργαστήρι” είναι 100% χειροποίητα
Εδώ και 15 χρόνια στο “Εργαστήρι Μοντελισµού” γίνονται θαύµατα! Περισσότερα από 25 πλοία κατασκευάστηκαν και εκτίθενται στις προθήκες του “Ναυτικού Μουσείου”. Από το “θρυλικό” Έλλη, τo “Μιζούρι” και το “Αλάσκα” πολλά πολεµικά αλλά και φορτηγά όπως τo Liberty.
Πρώτη εικόνα που συναντάµε µπαίνοντας στο εργαστήρι ένα µοντέλο του αντιτορπιλικού “Κανάρης”. «Αυτό θα µείνει ξύλινο, δεν θα το βάψουµε ώστε να αντιλαµβάνονται οι επισκέπτες ότι τα µοντέλα µας φτιάχνονται χειροποίητα» µας εξηγεί ο κ. Στέλιος Φαλιέρος (πλοίαρχος ε.α.) ο άνθρωπος που από τη δεκαετία του ‘80 κατασκευάζει µοντέλα µε εντυπωσιακή ακρίβεια. Μαζί του ο κ. Νίκος Μπινάκης αλλά και ο κ. Παναγιώτης Καραµπουρνιώτης, ενώ πρόσφατα στην οµάδα προστέθηκε και ένας µαθητής λυκείου που ενδιαφέρεται για τον µοντελισµό.
Για να φτιαχτεί ένα σκάφος απαιτούνται δύο χρόνια έρευνας και άλλα δύο για την κατασκευή του µας λένε. «Ό,τι φτιάχνουµε εδώ δεν έχει καµία σχέση µε τα έτοιµα µοντέλα του εµπορίου που ο συλλέκτης απλά κολλάει τα τµήµατα του που τα παίρνει έτοιµα» αναφέρουν. Το “Εργαστήριο Μοντελισµού” στήθηκε στην προσπάθεια του “Ναυτικού Μουσείου” να αναδείξει τον τρόπο µε τον ποίο κατασκευάζονται τα χειροποίητα µοντέλα πλοίων που εκτίθενται στις προθήκες του.
ΥΛΙΚΑ
Και η πρώτη ύλη των δηµιουργών απίστευτη! Πέρα από το ξύλο βλέπουµε καλώδια από τα οποία λαµβάνονται οι εσωτερικές ίνες και το πλαστικό, κεραίες τηλεόρασης, εφηµερίδες (για την κατασκευή λέµβου αντιτορπιλικού) ακόµα και… κριθαράκια για να γίνουν τα συστήµατα εξαερισµού!
Ο κ. Φαλιέρος µας δείχνει µια σειρά από σχέδια σκαφών. «∆ουλεύουµε πάνω σε αυθεντικά σχέδια. Πού τα βρίσκουµε; Άλλα από το Πολεµικό Ναυτικό το δικό µας για τα Ελληνικά πλοία, άλλα από εκδοτικό οίκο στην Αµερική που διαθέτει σχέδια πολεµικών πλοίων. Όταν πάρουµε το σχέδιο αναζητούµε τα στοιχεία του κάθε σκάφους και και απευθυνόµαστε σε αρµόδιους φορείς. Αν είναι Ελληνικό Πολεµικό Πλοίο µπορούµε να το βρούµε από την “Υπηρεσία Ιστορίας Ναυτικού” που πολλές φορές µας έχει εξυπηρετήσει ή σε εκδοτικούς οίκους. Η έρευνα µπορεί να κρατήσει και δύο χρόνια, γιατί περιµένεις να σου στείλουν τα σχέδια, να δεις αν είναι αυτά που θέλεις και βέβαια το σηµαντικότερο µας χρειάζονται φωτογραφίες απαραιτήτως για την καταγραφή της λεπτοµέρειας! Το δικό µας Πολεµικό Ναυτικό βγάζει φωτογραφίες και σήµερα, αν τις ζητήσουµε µας εξυπηρετούν, βγάζουµε και εµείς, βγάζουν φίλοι µας».
Είναι τόση η πίστη στη λεπτοµέρεια που πραγµατικά αφήνει άφωνο τον παρατηρητή.
«Όσο το δυνατόν περισσότερες φωτογραφίες τόσο το καλύτερο για µας γιατί βλέπουµε τη λεπτοµέρεια. Για αυτό και ζητάµε πολλές φωτογραφίες από το ίδιο αντικείµενο. Είχα αποφασίσει να φτιάξω ένα Liberty -τα πλοία µε βάση τα οποία οικοδοµήθηκε µεταπολεµικά η Ελληνική ναυτιλία- βρήκα τα σχέδια αλλά δεν φαίνονταν πουθενά τι τύπου βαρούλκα χρησιµοποιούσαν! Όταν έκαναν µουσείο στον Πειραιά το Hellas Liberty, έστειλα ένα φίλο µου να το φωτογραφίσει από τη πλώρη µέχρι τη πρύµνη και όλα τα βαρούλκα ένα προς ένα από όλες τις γωνίες ώστε να γνωρίζουµε επ’ ακριβώς πώς ήταν ώστε να ξεκινήσουµε την κατασκευή» εξηγεί ο κ. Στέλιος.
ΑΦΟΣΙΩΣΗ ΚΑΙ ΗΡΕΜΙΑ
Ο δεύτερος της παρέας είναι ο κ. Νίκος Μπινάκης που πριν από µια 15ετία δεν είχε την παραµικρή σχέση µε τη θάλασσα. «∆εν ήξερα καλά-καλά ποια είναι η πλώρη και ποια η πρύµνη. Μετά από παρότρυνση του νυν προέδρου κ. Μανώλη Πετράκη µπήκα στο ∆.Σ. του “Ναυτικού Μουσείου” και ασχολήθηκα µε το εργαστήριο» µας αναφέρει, υπογραµµίζοντας πως το βασικό προσόν για τον δηµιουργό είναι «να µην σκέφτεται τίποτα, να έχει άδειο το κεφάλι του, να ασχολείται αποκλειστικά µε την κατασκευή! Τυγχάνει να είµαστε 3-4 άτοµα µέσα στο Εργαστήριο και να είµαστε τόσο αφοσιωµένοι και ήρεµοι που να µην ακούγεται ούτε η αναπνοή µας» δηλώνει ο συνοµιλητής µας.
Τον βλέπουµε την ώρα που εργάζεται στην καρίνα µιας τορπιλακάτου τύπου Nasty (Νορβηγικές) που είχε πάρει το Π.Ν. πριν από πολλά χρόνια. Ο κ. Μπινάκης βάζει κόλλα, κάνει µετρήσεις, κόβει καλώδια να πάρει το εσωτερικό το οποίο θα το χρησιµοποιήσει για κάποια λεπτοµερή κατασκευή του. «Για µας η ανταµοιβή είναι µόνο ηθική. Έρχονται συνάδελφοι του Στέλιου και βλέπουν µοντέλα πλοίων που υπηρέτησαν και λένε “να από αυτή τη σκάλα κατέβαινα για να πάω στο γραφείο µου”. Είναι τόσο πιστή η λεπτοµέρεια. Σε άλλα ναυτικά µουσεία ανά την Ευρώπη ή και τον κόσµο δεν υπάρχει άλλο τέτοιο εργαστήρι» επισηµαίνει.Στο χώρο του εργαστηρίου βρίσκονται κάθε µέρα δεκάδες επισκέπτες του Μουσείου. Από έναν Αµερικάνο που είχε υπηρετήσει στο θωρηκτό “Μιζούρι” που εκτίθεται στις προθήκες του Ναυτικού Μουσείου, αξιωµατικοί, υπαξιωµατικοί και ναύτες του “Έλλη”, του “Λέσβος, του “Αρεθούσα” και τόσων πλοίων…
Για τον κ. Φαλιέρο η µεγαλύτερη δυσκολία κάθε φορά που αποφασίζει να φτιάξει ένα σκάφος είναι η ανεύρεση πληροφοριών. «Αν έχω τα σχέδια, φωτογραφίες, φτιάχνω τα πάντα» επισηµαίνει και µας δείχνει το πολεµικό που φτιάχνει αυτή την εποχή. Είναι το τορπιλοβόλο 11 που κατέστρεψε το Τουρκικό θωρηκτό “Φετιχ Μπουλεντ” στον Α’ Βαλκανικό πόλεµο. Για αυτό υπάρχουν λίγες φωτογραφίες και από πολύ µακριά αλλά το αποτέλεσµα είναι πραγµατικά µοναδικό!
Στο “Εργαστήρι Μοντελισµού” του Ναυτικού Μουσείου Κρήτης, τα πλοία-µοντέλα που κατασκευάζονται “µιλάνε”, έχουν ψυχή και αυτό είναι κάτι που µπορεί να το αντιληφθεί ο κάθε επισκέπτης του.
