Σημαντική έρευνα – μελέτη έδωσε στη δημοσιότητα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 10 Φεβρουαρίου, για το ανωτέρω θέμα. Και τούτο γιατί η απερήμωση είναι μια διαδικασία υποβάθμισης της γης που συμβαίνει στις ξηρές περιοχές. Και στη χώρα μας έχουμε πολλές τέτοιες περιοχές, τόσο στα νησιά, όσο και στην ηπειρωτική χώρα. Η απερήμωση επηρεάζει την ικανότητα του εδάφους να παρέχει υπηρεσίες οικοσυστήματος, όπως η παραγωγή τροφίμων ή η φιλοξενία βιοποικιλότητας, για να αναφερθούν οι πιο γνωστές. Περισσότεροι από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι σε περίπου 100 χώρες αντιμετωπίζουν κάποιο επίπεδο κινδύνου που σχετίζεται με τις επιπτώσεις της απερήμωσης. Η αλλαγή του κλίματος μπορεί να αυξήσει περαιτέρω τον κίνδυνο απερήμωσης για τις περιοχές του κόσμου που μπορεί να αλλάξουν σε ξηρές περιοχές για κλιματολογικούς λόγους. Η απερήμωση είναι αντιστρέψιμη, αλλά απαιτούνται κατάλληλοι δείκτες για την αποστολή ειδοποιήσεων σχετικά με τον δυνητικό κίνδυνο απερήμωσης, ενώ εξακολουθεί να υπάρχει χρόνος και πεδίο για διορθωτικές ενέργειες. Ωστόσο, τα ζητήματα σχετικά με τη διαθεσιμότητα και τη συγκρισιμότητα των δεδομένων σε διάφορες περιοχές του κόσμου θέτουν μεγάλες προκλήσεις όσον αφορά τη μέτρηση και την παρακολούθηση των διαδικασιών απερήμωσης. Η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την καταπολέμηση της απερήμωσης και οι στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ παρέχουν ένα παγκόσμιο πλαίσιο για την αξιολόγηση της απερήμωσης. Ο Παγκόσμιος Άτλας της Ερημοποίησης του 2018 εισήγαγε την έννοια της «σύγκλισης στοιχείων» για τον εντοπισμό περιοχών όπου πολλαπλές πιέσεις προκαλούν διαδικασίες αλλαγής γης σχετικές με την υποβάθμιση της γης, η απερήμωση των οποίων είναι ένα εντυπωσιακό παράδειγμα. Η απερήμωση μεταξύ άλλων, ωθεί σε μη βιώσιμη τη γεωργία, με σημαντική συνέπεια την απειλή για την παραγωγή τροφίμων. Για να γίνει πλήρως κατανοητή αυτή η αμφίδρομη σχέση απαιτεί να κατανοήσουμε πώς επηρεάζει η γεωργία την ποιότητα της γης, ποια είναι η πιθανότητα υποβάθμισης της γης για τη γεωργική παραγωγή και σε ποιο βαθμό μια αλλαγή στις γεωργικές πρακτικές μπορεί να αντιστρέψει την τάση. Η ίδια η γεωργία μπορεί να προσφέρει λύσεις στην υποβάθμιση της γης, αλλά τονίζουμε ότι σχεδόν τα μισά κράτη μέλη της ΕΕ δήλωσαν ότι μέρος της επικράτειάς τους επηρεάζεται από απερήμωση, ωστόσο δεν υπάρχει στρατηγική σε επίπεδο ΕΕ για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος.
Στρατηγική «από το αγρόκτημα στο πιάτο» – ο καίριος ρόλος των γεωργών στις αγροτικές περιοχές2
Το Δεκέμβριο η Επιτροπή δημοσίευσε ανακοίνωσή της σχετικά με την ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία3 που αφορά το θέμα «από το αγρόκτημα στο πιάτο.
Στην ανακοίνωση, η Επιτροπή παρουσιάζει ένα φιλόδοξο και μακρόπνοο σχέδιο για να καταστήσει το ευρωπαϊκό σύστημα γεωργίας και τροφίμων παγκόσμιο πρότυπο όσον αφορά τη βιωσιμότητα. Το σχέδιο αυτό καλύπτει τις πολιτικές της για τη γεωργία και τις αγροτικές περιοχές που βρίσκονται επί του παρόντος υπό αναθεώρηση, συμπεριλαμβανομένης της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ), της δασικής στρατηγικής, της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030, του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία, της στρατηγικής για τις χημικές ουσίες με στόχο τη βιωσιμότητα, καθώς και μέτρα για την αντιμετώπιση των βασικών παραγόντων της απώλειας της βιοποικιλότητας.
Το Κοινοβούλιο υποστηρίζει ότι πρέπει να συνεχίσει να εξασφαλίζει δίκαιο εισόδημα για τους αγρότες και τους εργαζόμενους σε δυναμικές αγροτικές κοινότητες, προωθώντας παράλληλα τη βιωσιμότητα στη γεωργική παραγωγή και τη διαχείριση των δασών, που είναι κεντρικής σημασίας για την ευρύτερη βιοοικονομία.
Σε κάθε περίπτωση παραμένουν και ζητούν απάντηση τέσσερα θεμελιώδη ερωτήματα:
1. Με ποιον τρόπο θα διασφαλίσει η Επιτροπή ότι οι στόχοι αυτοί επιτυγχάνονται με πλήρη σεβασμό της ποικιλομορφίας των συστημάτων γεωργίας και τροφίμων στην ΕΕ.
2. Με ποιον τρόπο θα εξασφαλίσει η Επιτροπή την ανταγωνιστικότητα των παραγωγών της ΕΕ στην ΕΕ και τη διεθνή αγορά, καθώς μεταξύ άλλων, ο τομέας θα χρειαστεί περαιτέρω χρηματοδοτικούς πόρους για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις;
3. Με ποιον τρόπο θα διασφαλίσει η Επιτροπή ότι όλοι οι παράγοντες της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων από τον παραγωγό/γεωργό στον καταναλωτή/πολίτη έχουν επίγνωση του ρόλου τους στην προώθηση της βιωσιμότητας και θα ενισχύσει τη δυνατότητά τους να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις σύμφωνα με τις προτιμώμενες επιλογές τους χωρίς να παραπλανόνται;
Νέοι ευρωβουλευτές και μέλη της επιτροπής
Το νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μετά το Brexit
Η απόσυρση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ στις 31 Ιανουαρίου 2020 σηματοδοτεί μια σειρά αλλαγών στον τρόπο με τον οποίο δημιουργείται το Κοινοβούλιο. Όπως είναι γνωστό έχει τεθεί σε ισχύ η Συμφωνία Απόσυρσης την 1η Φεβρουαρίου 2020. Η κατανομή των εδρών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η αριθμητική σύνθεση των επιτροπών της άλλαξαν μετά την Brexit. Ο αντιπρόεδρος McGuinness ανακοίνωσε τους νέους ευρωβουλευτές, των οποίων οι εντολές άρχισαν την 1η Φεβρουαρίου, καθώς και εκείνοι των βουλευτών της Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας , των οποίων η θητεία λήγει με την απόσυρση του Ηνωμένου Βασιλείου στις 31 Ιανουαρίου.
Στο συνημμένο σχήμα φαίνονται οι χώρες των οποίων τροποποιείται ο αριθμός των ευρωβουλευτών.
1. https://www.europarl.europa.eu/thinktank/el/document.html?reference=EPRS_BRI(2020)646171
2. https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/O-9-2020-000013_EL.html
3. (COM (2019) 0640)
