“Καηµός αλήθεια να περνώ, του έρωτα πάλι το στενό…” οι στίχοι του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη που έγιναν τραγούδι και ίσως η αφορµή για πολλούς να γνωρίσουν αυτόν τον σπουδαίο ποιητή. Πίσω από τις λέξεις του ποιήµατος κρύβεται ένα πρόσωπο, ένας παράνοµος έρωτας, µια αντισυµβατική ζωή, ένα παιχνίδι µε τις λέξεις, µια κρυφή αφιέρωση!
Ο Λαπαθιώτης ανήκει σε εκείνους τους δηµιουργούς, που το έργο του και η ζωή του αποτελούν ένα σώµα, ένα αδιαίρετο σύνολο. Αυτό το πρίσµα βοηθά τον φιλόδοξο µελετητή του έργου αυτού του σπουδαίου, ιδιόρρυθµου καλλιτέχνη που αγαπούσε τα µεγάλα πάθη και τις ηδονές που ανθίζουν στις νύχτες.
Η αλήθεια είναι ότι το έργο του Λαπαθιώτη είναι ένας θησαυρός που ξεθάβεται σιγά σιγά τα τελευταία χρόνια από τη λήθη και όλο και περισσότεροι συνθέτες τον µελοποιούν. Γράφονται ξανά άρθρα για τη ζωή και το έργο του και τον ανακαλύπτουν οι νεότερες γενιές χωρίς τα ταµπού που συνόδευαν την εποχή και τη ζωή του 80 χρόνια µετά το θάνατό του.
Ο Λαπαθιώτης είχε τα τρία χειρότερα χαρακτηριστικά για έναν άνθρωπο και µάλιστα πλούσιο και επώνυµο την εποχή που έζησε.
Ήταν οµοφυλόφιλος, κοµµουνιστής και ναρκοµανής.
Ήταν µεγαλοαστός και µορφωµένος αλλά έκανε παρέα µε τα λαϊκά στρώµατα. Ήταν από ένδοξη οικογένεια αλλά έζησε αντισυµβατικά και πολεµούσε την υποκρισία.
Ήταν γιος στρατιωτικού αλλά έγινε κοµµουνιστής.
Ήταν πλούσιος αλλά στα Εξάρχεια που ζούσε βοηθούσε πάντα τους φτωχούς.
Ήταν γεµάτος αντιθέσεις.
Έκανε παρέα µε τους πιο απίθανους τύπους, όπως µανάβηδες και εργάτες που τον ακολουθούσαν πάντα µε σεβασµό.
Τριγύριζε στο Ζάππειο τη νύχτα και στους τεκέδες µε την ίδια ευκολία που συναναστρεφόταν ποιητές και καλλιτέχνες.
Έγραφε συνθέσεις για πιάνο ή µάζευε στην τεράστια βιβλιοθήκη του αυτόγραφα διάσηµων συγγραφέων, ηθοποιών και άλλων πολλών,
Έφευγε νύχτα από το σπίτι του και γυρνούσε το ξηµέρωµα έχοντας µαζέψει µία ακόµη άρρωστη γατούλα για να την προσθέσει στις υπόλοιπες που φρόντιζε στην αυλή του.
Ο Λαπαθιώτης υπήρξε και σκιτσογράφος – ήταν κάτι σαν χόµπι γι’ αυτόν. Ακόµα, είχε συνθέσει µερικά ρεµπέτικα τραγούδια, ενώ σε µια επιστολή του που είχε δηµοσιευτεί στην εφηµερίδα Ριζοσπάστης του 1921, είχε δηλώσει άθεος.
Επηρεασµένος και στον τρόπο ζωής και στο έργο, από τον Όσκαρ Ουάιλντ, θεωρείται από τους κορυφαίους εκφραστές του αισθητισµού στην Ελλάδα και από τους καταραµένους αυτόχειρες ποιητές µας.
Τον αποκαλούσαν Ντόριαν Γκρέυ από το διάσηµο µυθιστόρηµα του Ουάιλντ. Ήταν αριστοκράτης, όµορφος, κοµψός και τον περιέβαλε ένας θρύλος, αυτού που έκανε παρέα µε τον υπόκοσµο χωρίς να λερώνεται και χωρίς να εκπίπτει.
Το ποίηµα “Ερωτικό” γράφτηκε στις 7 Αυγούστου του 1928 για έναν από τους πιο µεγάλους έρωτες του ποιητή.
Τον Κώστα Γκίκα από το Μενίδι, για τον οποίο δυστυχώς δεν έχουµε πολλές πληροφορίες.
Γνωρίζουµε µόνο ότι οι δύο άνδρες συνδέθηκαν από το 1925 ως το 1937.
Όπως πρώτος αποκάλυψε ο Άρης ∆ικταίος στη συγκεντρωτική έκδοση ποιηµάτων του Λαπαθιώτη το 1964, η ακροστιχίδα του ποιήµατος, το πρώτο γράµµα δηλαδή της αρχής κάθε στίχου, σχηµατίζει το όνοµα Κώστας Γκίκας.
Το ποίηµα δεν δηµοσιεύτηκε ποτέ όσο ζούσε ο ποιητής.
Ο Νίκος Ξυδάκης το µελοποίησε το 1987 και το συµπεριέλαβε στο δίσκο του “Κοντά στη δόξα µια στιγµή” µε τη φωνή της Ελευθερίας Αρβανιτάκη. Απο το 1970 και µετά άρχισαν να τον ανακαλύπτουν και να τον µελοποιούν διάφοροι συνθέτες όπως οι Γ. Σπανός, Νίκος Μαµαγκάκης, Σταύρος Κουγιουµτζής κ.ά.
Για τη ζωή του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη δηµιουργήθηκε και η ταινία “Μετέωρο και σκιά” του Τάκη Σπετσιώτη το 1985, ενώ ο φίλος του Γιώργος Τσουκαλάς έγραψε το βιβλίο µε τίτλο “Κουρασµένος από τον έρωτα” από το οποίο προέρχονται πολλές από τις πληροφορίες που διαβάσατε σε αυτό το κείµενο.
Μέχρι σήµερα, ο Λαπαθιώτης θεωρείται ελάσσων ποιητής, όµως το στίγµα του στα ελληνικά γράµµατα είναι ανεξίτηλο και τα τελευταία χρόνια η φήµη του ανανεώνεται ολοένα.
