Η κριτική του ESG είναι ένα απαραίτητο βήµα στην εξέλιξή του.
Ενθαρρύνει την ενδοσκόπηση και την αξιολόγησή του, βοηθά στην αµφισβήτηση των υποκείµενων υποθέσεων, διαχωρίζει ότι είναι σηµαντικό από αυτό που είναι επιφανειακό και απαιτεί από τους υποστηρικτές να βελτιώσουν τις στρατηγικές και τις τακτικές τους για να επικεντρωθούν στις εφικτές και φιλόδοξες πτυχές του ESG. Ένα από τα βασικά θέµατα γύρω από το ESG είναι πως θα συµβιβαστούν µερικές από τις αµφιλεγόµενες πτυχές του όπως η κλιµατική αλλαγή, η ισότητα και η ενεργειακή µετάβαση µε την κερδοφορία της επιχείρησης. Ακόµη, πολλές υπάρχουσες αναλύσεις ESG λαµβάνουν υπόψη τους µόνο τον αντίκτυπο των κριτηρίων ESG στην αξία µιας εταιρείας ενώ από εδώ και πέρα πρέπει να θεωρούµε την επίδραση της επιχείρησης στον πλανήτη και την κοινωνία γενικότερα (βλ. Κ. Ζοπουνίδης κ.ά. Βιώσιµη χρηµατοοικονοµική, Κλιµατική Αλλαγή και Κριτήρια ESG, Εκδόσεις Κλειδάριθµος, 2023).
Στοιχεία – κλειδιά
Θεωρητικά η επιχείρηση προσδιορίζεται από την ικανότητά της να δηµιουργεί κέρδη, αλλά δεν περιορίζεται σε αυτό. Οφείλει να αρθρώσει ένα στόχο προώθησης της ανάπτυξης των εργαζοµένων της και προστασίας του πλανήτη. ∆ίνοντας έµφαση σε περιβαλλοντικά και ανθρώπινα θέµατα, το ESG έχει να διαδραµατίσει ηγετικό ρόλο στο λεγόµενο υπεύθυνο µάνατζµεντ. Ωστόσο, οι µάνατζερ και τα διοικητικά συµβούλια πρέπει να έχουν µια ευρύτερη άποψη, δίνοντας προτεραιότητα στις επιδόσεις και την προστασία (διακυβέρνηση) για να εξασφαλίσουν µακροπρόθεσµη ανθεκτικότητα, βιωσιµότητα και ανάπτυξη της επιχείρησης. ∆ιότι αν δεν είναι αποδοτική, η εταιρεία τελικά δεν θα µπορεί να λάβει υπόψη της το ESG, να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των άλλων ενδιαφεροµένων µερών και να παραµείνει βιώσιµη.
Το νέο µοντέλο ESG βασίζεται στα ακόλουθα στοιχεία.
Πλανήτης
Οι µάνατζερ είναι υπεύθυνοι για τη διαχείριση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της επιχείρησής τους καθώς και για τη µετάβαση σε µια οικονοµία µηδενικού αποτυπώµατος. Θα χρειαστεί να διαχειριστούν κλιµατικούς κινδύνους χρησιµοποιώντας νέα, στραµµένα προς το µέλλον, µέτρα και όχι απλώς το αποτύπωµα άνθρακα, ενώ θα επιβλέπουν τις προσπάθειες για την επίτευξη κλιµατικών στόχων.
Άνθρωποι
Ο ρόλος των ανθρώπων δεν µπορεί να υποτιµηθεί, καθώς παίζουν ζωτικό ρόλο στην επιτυχία µιας επιχείρησης και σε όλες τις πτυχές του µάνατζµεντ. Οι µάνατζερ και τα διοικητικά συµβούλια είναι υπεύθυνα για πολλά θέµατα που σχετίζονται µε τους ανθρώπους, όπως η προστασία της σωµατικής, κοινωνικής, συναισθηµατικής και χρηµατοοικονοµικής ευηµερίας των εργαζοµένων, η προώθηση της διαφορετικότητας, η ισότητα, η ένταξη και η διασφάλιση ότι οι δεξιότητες ταιριάζουν µε τους οργανωτικούς στόχους.
Προστασία
Η διαχείριση και ο µετριασµός των κινδύνων είναι ουσιαστικής σηµασίας για τη διατήρηση της µακροπρόθεσµης αξίας. Χρησιµοποιώντας δεδοµένα και αναλύσεις για καλύτερες αποφάσεις, οι επιχειρήσεις µπορούν να µετριάσουν ένα ευρύ φάσµα πολύπλοκων κινδύνων όπως, επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, πολιτικές και κοινωνικές διαταραχές, κίνδυνος φήµης και κίνδυνοι που σχετίζονται µε φυσικές καταστροφές.
Στόχος
Συνδέοντας τις αξίες των εργαζοµένων και των πελατών µε τις επιχειρηµατικές δραστηριότητες, οι µάνατζερ και τα διοικητικά συµβούλια µπορούν να διατηρήσουν µια συνεπή εταιρική κουλτούρα και επωνυµία ενόψει της συνεχούς αλλαγής. Ο στόχος είναι στενά συνδεδεµένος µε τα βασικά στοιχεία του ESG όπως, ικανοποίηση των αναγκών των εργαζοµένων και τήρηση των περιβαλλοντικών δεσµεύσεων.
Επίδοση
Ισχυρές χρηµατοοικονοµικές επιδόσεις και ισχυρή δηµιουργία αξίας είναι απαραίτητα για την ικανοποίηση των αναγκών των ενδιαφεροµένων και την επιδίωξη ενός ευρύτερου στόχου. Η επίδοση καθοδηγεί όλα τα άλλα στοιχεία του υπεύθυνου µάνατζµεντ σε µακροπρόθεσµο ορίζοντα.
Συµπερασµατικά, µε βάση τα παραπάνω στοιχεία και σε µια ευρύτερη προοπτική, µέσα από το πρίσµα του λεγόµενου υπεύθυνου µάνατζµεντ, προσφέρεται η ευκαιρία να δηµιουργηθούν πιο υπεύθυνες επιχειρήσεις, προσανατολισµένες στο µέλλον, κερδοφόρες και κατάλληλα προσαρµοσµένες στους στόχους τους.
