Εργα και ημέρες των Γερμανών στην Κρήτη
Επιστροφή και εφέτος, όπως και πρόπερσι, με αφορμή τις επετειακές εκδηλώσεις για τη Μάχη της Κρήτης στο μοναδικό στο είδος του βιβλίο – λεύκωμα “Εικόνες Κατοχής” (εκδ. “Ερμής”, Αθήνα 2006) του Βάσου Π. Μαθιόπουλου. Για να δούμε ακόμα κάποια απ’ τα “έργα” των Γερμανών τις ημέρες της Κατοχής στο νησί μας. Με την επεξήγηση ότι οι φωτογραφίες προέρχονται από τα γερμανικά αρχεία και ότι τα σχόλια κάτω από τις φωτογραφίες είναι του συγγραφέα. «Η μνήμη καίει άκαυτη βάτος», επιμένει να μας λέει ο Οδυσσέας Ελύτης στο “Άξιον εστίν”…
Η γερμανική λεζάντα δεν προσδιορίζει ποιο κτήριο χρησιμοποιήθηκε μετά την κατάληψη της Μεγαλονήσου για την εγκατάσταση των γερμανικών αρχών κατοχής. Αναφέρει μονάχα: “Ελλάδα – Κρήτη, 1941”. Αλλά παραμένει γεγονός ότι όλοι οι Κρητικοί συνειδητοποίησαν πως η μαύρη νύχτα, που την αντικαθρέφτιζε το “μαύρο πουλί” -όπως ονόμασαν οι κάτοικοι του νησιού τον αϊτό της Πρωσίας, συντροφευμένο με τον χιτλερικό αγκυλωτό σταυρό- δε θα κρατούσε πολύ. Για τη μαρτυρική Μεγαλόνησο κράτησε εφτά μήνες περισσότερο η δυσβάσταχτη κατοχή από ό,τι σε όλη την υπόλοιπη ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα, ως την ολοκληρωτική κατάρρευση του Τρίτου Ράιχ, στις 9 Μαΐου 1945. Ακριβώς τέσσερα χρόνια παρά μερικές βδομάδες από τη “Μάχη της Κρήτης”.
Η φωτογραφία αυτή είναι από τις σπανιότερες του είδους: Πρόκειται για την ορκωμοσία Ιταλών φασιστών, στα πρόσωπα του “Φύρερ” και του “Ντούτσε”, στην Κρήτη. Μετά την κατάρρευση του μουσολινικού φασισμού, που έγινε στις 25 Ιουλίου του 1943, η νέα ιταλική κυβέρνηση παρέδωσε την Ιταλία στους Συμμάχους στις 8 Σεπτεμβρίου 1943. Από την ημέρα εκείνη όσες ιταλικές στρατιωτικές δυνάμεις κατοχής υπάκουσαν στη νέα κυβέρνηση της χώρας τους αφοπλίστηκαν από τους Γερμανούς και δεινοπάθησαν ως αιχμάλωτοι όσοι έπεσαν στα χέρια τους. Την ημέρα της απελευθέρωσης της Αθήνας, στις 12 Οκτωβρίου του 1944, ακούγονταν στους κεντρικούς δρόμους της πρωτεύουσας παντού ιταλικά. Πρώην αξιωματικοί και άντρες Ιταλοί, που τους είχαν κρύψει Ελληνες, έβγαιναν τώρα ελεύθεροι να γιορτάσουν και αυτοί την απελευθέρωση. Στη φωτογραφία Ιταλοί που προσχώρησαν στο βραχύβιο κρατίδιο του Μουσολίνι -που είχε ιδρυθεί στη Βόρεια Ιταλία, ελεγχόταν αποκλειστικά από την Γκεστάπο και είχε τον τραγελαφικό τίτλο: “Φασιστική Κοινωνική Δημοκρατία” – με Γερμανούς αξιωματικούς, σε κάποια περιοχή της Κρήτης, ορκίζονται πίστη στον Χίτλερ.
Η νεότερη αυτή πλάκα υπογραμμίζει τον χιτλερικό μεσαίωνα και συμπληρώνει τις τραγικότερες μνήμες του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, όπου έδρασαν τα Ες – Ες και Γκεστάπο: τα Καλάβρυτα, το Δίστομο, το Οραμτούρ, το Λίντιτσε. Η προηγούμενη φωτογραφία έχει παρθεί τις πρώτες μέρες της κατοχής στην Κρήτη. Τούτη είναι παρμένη στα τέλη του 1943 και γράφει: «Εδώ υπήρχε η Κάνδανος. Κατεστράφη προς εξιλασμόν της δολοφονίας 25 Γερμανών στρατιωτικών…». Κι εδώ ο μεταφραστής ανήκε στην ίδια χορεία των “ελληνολατρών” τύπου Αδόλφου Χίτλερ, που για τους μωρούς Ελληνες γερμανόφιλους, πριν από την επίθεση της 6 Απριλίου του 1941, ήταν φιλέλληνας. Ο “φιλελληνισμός” του Χίτλερ εκδηλώθηκε με την υπόσχεση στους γερμανόφιλους Γιουγκοσλάβους του αντιβασιλιά Παύλου ότι θα τους εκχωρούσε τη Θεσσαλονίκη και στους Βούλγαρους ότι θα τους παρέδιδε την Ανατολική Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη. Σε περίπτωση νίκης του Τρίτου Ράιχ η Ελλάδα θα είχε τα όρια του κρατιδίου που ορίζονταν από το πρωτόκολλο του Λονδίνου του 1832. Αλλά και ο λαός που θα κλεινόταν στα ασφυκτικά εκείνα όρια θα ήταν «ανώτερη άρεια φυλή». Και μόνο οι ρατσιστικές θεωρίες του ναζισμού ήταν αρκετές για να ξεσηκώσουν -όπως και ξεσήκωσαν- όλη την πολιτισμένη ανθρωπότητα εναντίον του Χίτλερ.
