Αγαπητοί αναγνώστες
Καλημέρα Σας!
Την Τετάρτη (3/10) το απόγευμα (ω.17.30) θα έχομε την χαρά να παρακολουθήσουμε τις εορταστικές εκδηλώσεις, με αφορμή την επέτειο της συμπλήρωσης 50 χρόνων, από τα εγκαίνια της Ορθ. Ακαδημίας Κρήτης (Ο.Α.Κ.) στο Κολυμπάρι, στις εγκαταστάσεις του Ιδρύματος!
Υψηλότατα της Πολιτείας πρόσωπα, δηλ. η Α.Ε. ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκ. Παυλόπουλος και της Ορθοδοξίας μας Ταγοί (Παναγιώτατος Οικ. Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος κ.ά., θα τιμήσουν με την παρουσία Των, τις εκδηλώσεις της συμπλήρωσης της πρώτης 50ετίας της Ο.Α.Κ.
Την έναρξη των τελετών θα κάνει ο γενικός δ/ντής της Ο.Α.Κ. δρ κ. Κων/νος Ζορμπάς, το καλωσόρισμα ο Σεβ. Μητροπολίτης Κισάμου – Σελίνου κ. Αμφιλόχιος και θ’ ακολουθήσουν οι Χαιρετισμοί των Επισήμων, η ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας εξοχ. κ. Προκόπη Παυλόπουλου.
Είναι μια μεγάλη ώρα για την Ο.Α.Κ., για την Εκκλησία Κρήτης, για την Ορθοδοξία μας, και η ψυχή του Ιδρύματος της Ο.Α.Κ. αοίδιμου Μητροπολίτη Ειρηναίου μας, θα αγάλλεται στα Ουράνια και θα παρακολουθεί και θα ευλογεί τα τελούμενα! Θα ‘ναι βέβαια, στην εκδήλωση -σύν Θεώ- και ο συνιδρυτής της Ο.Α.Κ. και μια ζωή Γενικός Διευθυντής της, ο δρ κ. Αλεξ. Κ. Παπαδερός και θα νοιώθει -πιστεύομε- υπερήφανος για το συντελεσθέν έργο μισού αιώνα!
Εμείς, τέλος, που, συν Θεώ θα φροντίσουμε να ‘μαστε παρόντες στη μεγάλη χαρά της ΟΑΚ -κι ευχαριστούμε για την πρόσκληση- θα ‘χουμε δυνατές συγκινήσεις και χαρά, γιατί αξιωνόμαστε να παρακολουθήσουμε τα όσα θα λάβουν χώρα εκεί, την Τετάρτη (3/10) το απόγευμα, στους ιερούς χώρους της Ο.Α.Κ. και μάλιστα, με φροντίδα μας, από τη θέση που ακριβώς πριν από 50 χρόνια, στις 13-10-1968 παρακολουθούσαμε και καταγράφαμε τα γενόμενα…
Ερευνήσαμε τα αρχεία μας και βρήκαμε το τότε δημοσίευμά μας, της επομένης των εγκαινίων ημέρας, στην χανιώτικη ιστορική περιοδική έκδοση: “Κρητική Εστία”, της οποίας μάλιστα δ/ντής της ήταν ο Σελινιώτης αείμνηστος σήμερα Ιδομενέας Παπαγρηγοράκης.
Μ’ άφησε και επιμελήθηκα το εξώφυλλο -ήμουν χρόνια τακτικός συνεργάτης- προσκόμισα το μικρό μου κείμενο απ’ αφορμή τα της προηγούμενης μέρας εγκαίνια της Ο.Α.Κ., καθώς και τη θαυμάσια ομιλία του αοίδιμου σήμερα, Μητροπολίτη Κισάμου – Σελίνου Ειρηναίου, κατά την προηγούμενη (13-10-1968) μεγάλη μέρα της Εκκλησίας μας(!) και την οποία ευχαρίστως δημοσίευσε η “Κρητική Εστία”.
Αναδημοσιεύουμε λοιπόν σήμερα, κι εμείς, όλες αυτές τις ιστορικές πλέον συμμετοχές, υπενθυμίζοντας σε φίλους παλιούς, τα γνωστά τους, πάθη μας, από τις στρατιωτικές Αρχές της 21ης Απριλίου, για τις λέξεις: “σημαίνοντες και δυναμικά της πολιτείας εκπρόσωποι”, της τρίτης μας παραγράφου, που ήθελαν να γράφαμε: “ο εξοχώτατος Αντιπρόεδρος της Εθν. Κυβερνήσεως κ.κ. Στυλ. Παττακός”.
Εμείς, στην ανάκριση, επιμείναμε ότι δεν γράφαμε ειδήσεις και περιγραφές των εγκαινίων, αλλ’ ένα βίωμά μας, χωρίς ονόματα:
Ακολουθούν τα ως άνω “ιστορικά” πλέον κείμενα:
ΓΕΓΟΝΟΤΑ Η ΝΕΑ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ΙΣΧΥΡΑ ΒΙΩΜΑΤΑ
Ασυνήθιστοι σέ βαθειές συγκινήσεις και ριγμένοι ολόψυχα στήν καθημερινή ρουτίνα τής ζωής, άναταράχθηκαν λίγο τά νερά τής ήρεμης καθημερινότητός μας μέ τή χθεσινή ιστορική ήμέρα γιά τή Γωνιά, τή Μητρόπολή μας, τό νομό, τό νησί καί τήν ‘Ελλάδα μας ολόκληρη!
Σ’ ένα έπιβλητικό καί ιερό συνάμα χώρο έγιναν τά εγκαίνια τής ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ, έργου μεγαλόπνοου καί αιωνίου -όσο τό θέλημα του θεού ορίζει- μέ εκπροσώπους σημαντικά ονόματα τής Ελλάδος καί του Εξωτερικού.
Σεβάσμιοι καί επιβλητικοί Ίεράρχαι, σημαίνοντες καί δυναμικοι τής Πολιτείας έκπρόσωποι, σέ μιά ώρα άναγνωρίσεως του έργου ενός Ιεράρχη πού δέν τιμά μόνο τό όνομά του, άλλά καί τήν Εκκλησία τής Κρήτης καί πλατύτερα τής ’Ορθοδοξίας μας.
Ρίγη συγκινήσεων άλλεπάλληλα διαπερνούσαν τό Είναι μας σέ κάθε λόγο των ομιλητών καί τό ωραίο κτίριο τής Γωνιάς γινόταν στή σκέψι μας Φάρος καί στήλη ύψηλή καί γιγάντια πού φωτίζει εις τούς αιώνας τό δρόμο πρός τήν Ορθοδοξία, τό δρόμο πρός τό διάλογο μεταξύ τών ’Εκκλησιών, τον άνθρωπο -κουρασμένο στρατοκόπο τής ζωής, γιά νά βρή τόν προορισμό καί τή δικαίωσί του, γιά νά βρή τό γιατί τής ύπάρξεώς του…
Ηταν μεσημέρι σχεδόν καί ή εορτή τών έγκαινίων δέν είχε τελειώσει, όμως κανένας κόπος καί καμμιά άντίδρασι τών ποδιών μας στήν πολύωρη όρθοστασία μας. Είχαμε άπορροφηθή. Είχε ταξιδέψει τό Είναι μας κοντά στά Ούράνια και έσιγόψελνε λόγια ευχαριστίας στο Δημιουργό γιά τό μεγάλο δώρο του σ’ έμάς. Στήν άβολη καί άγονη αύτή γωνιά τής γης μας. Στόν μαρτυρικό καί ηρωϊκό αυτό τόπο μας…
Απόγευμα τελειώσανε οί λόγοι κι οί χαιρετισμοί, θερμοί, πυκνοί από νοήματα. Συνεπαρμένοι οι ομιλητές απ’ τήν καθάρια πίστι, μάς μεταρσίωναν κι εμάς στό χώρο του Υψηλού καί του Αιωνίου…
Φεύγοντας γύρισα νά δώ άλλη μιά φορά τό μέγα έργο. Τήν «Ορθόδοξον Ακαδημία Κρήτης». Δέν τήν καμάρωσε τό μάτι μου μόνο σαν ωραίο κτίριο, επιβλητικό, ανάλογο του σκοποΰ πού εκπληροΐ, δέν την χάϊδεψε η ματιά μου μόνο σάν θαυμάσιο σύνολο πού το στολίζει το ιστορικό μοναστήρι Γωνιάς και το οδηγεί στο δρόμο του ο σταυρός του τρούλλου της, δέν τή ζήλεψε τ’ αύτί μου μόνο γιά τό φλοίσβο τής θάλασσας κάτω από τά θεμέλιά της, άλλά καί τήν είδε ή Ψυχή μου «στήλην πυρός έν έρήμω…», τήν είδε η καρδιά μου φάρο φωτοδότη, όδηγούντα τούς έν σκότει εις τήν πηγή τής ζωής!
Καί πάν’ απ’ όλα αύτά, τή ματιά τ’ Αξιου καί Μεγάλου Ιεράρχη μας μέ τό ακούραστο κι έπίλεκτο έπιτελείο του, νά τήν ατενίζει ως εκει πού μπόρεσαν οί ανθρώπινες δυνάμεις των, ενισχυμένες ολοφάνερα από τήν παρουσία του θεού, νά τήν ανεβάσουν!…
Τό απόγευμα τής Κυριακής 13 ’Οκτωβρίου 1968 μου γέννησε αύτές τις σκέψεις! Το πρωϊνό τής Δευτέρας 14 Οκτωβρίου τρ. έτους, ανοίγει ένα βιβλίο-ημερολόγιο, τοΰ σημαντικωτέρου, μεγαλυτέρου καί σπουδαιοτέρου ως τά σήμερα πνευματικοΰ κέντρου τής Κρήτης μας! Ας εύχηθούμε κι ας βοηθήσουμε όλοι, τό τιτάνιο έργο πού αναλαμβάνει. Τιμή καί ύποχρέωσί μας, καμάρι καί Δόξα μας!…
Σ. Α. ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ
Η ΟΜΙΛΙΑ Του ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ κ.κ. ΕΙΡΗΝΑΙΟΥ
κατά τα εγκαίνια της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης εις Κολυμβάρι Χανίων
13 Οκτωβρίου 1968.
………………………………………………………………….
Οταν πρό όλίγων έτών, τόν ’Ιούλιον του 1963 ό Μέγας Οικουμενικός και Σεπτός Πατριάρχης μας ΑΘΗΝΑΓΟΡΑΣ, επεσκέφθη τήν Κρήτην είπε μεταξύ άλλων ωραίων και ύψηλών όραματισμών Του καί τούτο.
Η Ορθοδοξία κατέρχεται εις τήν Μεσόγειον. Καί νομίζω ότι μέ τούτον τόν οραματισμόν του ό Ιστορικός Οικουμενικός μας Πατριάρχης ήθελε νά όμιλήση διά τήν νέαν μεγάλην έξόρμησιν πού κάμνει ή ‘Ορθοδοξία εις τόν σύγχρονον κόσμον.
’Ορθοδοξία όμως καί Μεσόγειος είναι πράγματα συνδεδεμένα. Εις τήν Μεσόγειον έγεννήθη καί άνεπτύχθη ό Χριστιανισμός. Εις τήν Μεσόγειον έγράφη ή Ιερά Βίβλος τοΰ Χριστιανισμού. Εις τήν Μεσόγειον ώργανώ- θησαν αί πρώται Έκκλησίαι καί εις τήν Μεσόγειον ήκμασαν καί έλαμπρύνθησαν αί πρώται θεολογικαί Σχολαί, τά πρώτα μεγάλα κέντρα τών Χριστιανικών Γραμμάτων. Ιστορικά γεγονότα ώδήγησαν τόν Χριστιανισμόν τής Μεσογείου ήδη από του Ζ’ αίώνος εις μεγάλην δοκιμασίαν, ήτις έκορυφώθη μέ τήν πτώσιν του Βυζαντίου τό 1453.
Σήμερον όμως εις τήν δημιουργηθείσαν νέαν Ιστορικήν πραγματικότητα εις τόν χώρον αύτόν τών μεγάλων Ιδεών καί τών μεγάλων Πολιτισμών καί μέ τήν γενικωτέραν άνακαίνησιν τών διεκκλησιαστικών μας σχέσεων (μέ τόν Οίκουμενισμόν) η Ορθοδοξία άνασυντάσσεται καί κάμνει τούς νέους όραματισμούς της.
Η Αντιόχεια, η Αλεξάνδρεια, τό Βυζάντιον καί άλλα κέντρα του Χριστιανισμού τών πρώτων αιώνων δέν έχουν σήμερον τήν παλαιάν των αίγλην.
Αι Αθήναι όμως, η Κρήτη (πιθανόν καί άλλοι τόποι) δύνανται σήμερον καί «άχρις καιρού» νά κρατήσουν τό βάρος τής μεγάλης κληρονομιάς τής Ορθοδοξίας εις τόν Μεσογειακόν χώρον.
Ιδού ένας λόγος ύπάρξεως καί δικαιώσεως τής ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ, τήν όποιαν έπισήμως έγκαινιάζομεν σήμερον.
Αλλά καί ο Ελληνισμός καί γενικώτερον ό Ευρωπαϊκός Πολιτισμός έχουν ακόμη μίαν οφειλήν πρός τήν Κρήτην καί τόν χώρον αύτόν τής Ανατολικής Μεσογείου. Εάν είναι άληθές ότι χωρίς τόν Ελληνισμόν δέν θά υπήρχεν Ευρωπαϊκός Πολιτισμός, τότε χωρίς τήν Κρήτη δέν δύναται νά νοηθή ούτε Ελληνισμός ούτε Ευρωπαϊκός Πολιτισμός.
Η Κρήτη έχρησιμοποιήθη ήδη κατά τό παρελθόν (καί χρησιμοποιείται καί σήμερον) ως άσπίς καί οχυρόν διά τήν υπεράσπισιν καί τήν έλευθερίαν ουχί μόνον τής Ελλάδος, αλλά καί ολοκλήρου τής Ευρώπης. Η στρατηγική όμως του Πνεύματος δέν έχει ακόμη δυστυχώς επισημάνει τήν θέσιν καί τήν άποστολήν τήν όποιαν παίρνει καί σήμερον η Κρήτη, ώς γέφυρα μεταξύ τών τριών παλαιών Ηπείρων πρός τάς όποιας γειτνιάζει.
Τό Κέντρον του Κόσμου ήτο μέχρι χθές εις τήν Εύρώπην, σήμερον όμως μεταφέρεται αλλού καί αύριον δέν γνωρίζομεν πού θά είναι.
Η Κρήτη όμως ευρισκομένη μεταξύ τής γηραιάς μας Ευρώπης καί τών δύο άλλων Ηπείρων (Ασίας καί Αφρικής) εις τάς όποιας συντελούνται τεράστιαι ιδεολογικοί καί πολιτικοκοινωνικοί μεταβολαί, γίνεται καί πάλιν νευραλγικόν σημείον τού Πνεύματος καί έχει ίσως νά διαδραματίση έναν νέον Ιστορικόν ρόλον εις τήν περιοχήν αυτήν καί διά τόν σύγχρονον καί τόν αυριανόν κόσμον. Καί διά τήν άποστολήν αυτήν ημείς οί Κρήτες, έχομεν χρέος νά έτοιμάσωμεν τήν Κρήτην. Χιλιάδες καί μυριάδες ανθρώπων του Δυτικού κόσμου, (καί εκ του άλλου κόσμου βεβαίως), επισκέπτονται κάθε χρόνον την Κρήτην καί θαυμάζουν τά ίχνη καί τάς παραδόσεις των αλλεπαλλήλων πολιτισμών της.
Δεν γνωρίζω όμως πόσοι άπ’ αυτούς σκέπτονται καί πόσοι εργάζονται ώστε νά δοθή πάλιν εις τόν τόπον καί τόν λαόν αυτόν ή δυνατότης νά έπαναλάβη τήν ανά- πτυξιν καί τήν Ιστορικήν του συμβολήν εις τόν πολιτισμόν της άνθρωπότητος.
Ας μου επιτραπή μάλιστα νά είπω ότι καί αυτή άκόμη ή Πατρίς μας η Ελλάς έχει αφήσει ατροφικά τά νότια σύνορά της.
Ιδού έτερος λόγος της θέσεως και της αποστολής της ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ.
Υπάρχει όμως καί ένας άλλος γενικώτερος λόγος πού επισημαίνει καί δικαιώνει τήν ϋπαρξιν τού Ιδρύματος τούτου.
Από των αρχών του τρέχοντος αιώνος καί μάλιστα από του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η άνθρωπότης εισήλθεν εις μίαν νέαν, νεωτάτην Ιστορικήν φάσιν, η οποία τεχνικώς δύναται νά ονομασθή Πυρηνική καί Διαστημική, ηθικώς καί πολιτικοκοινωνικώς όμως δύναται νά χαρακτηρισθή ώς Οικουμενική Εποχή. Οι άνθρωποι όλου τού Κόσμου κατανοούν σήμερον ότι δέν δύνανται νά ζήσουν πλέον απομονωμένοι καί άντιμαχόμενοι εις τά στενά όρια τών Εθνικών – φυλετικών – θρησκευτικών ιδεολογιών των, άλλ’ ότι έχουν καί καθήκον καί συμφέρον νά συναντηθούν καί νά συνεργασθούν διά την έπιβίωσίν των.
Η Οικουμενική ανθρωπότης, διά τήν όποιαν από άρχαιοτάτων χρόνων ωμίλησαν ήδη φιλοσοφικοί καί θρησκευτικοί ίδέαι καί καθαρώτερον πάντων ό Χριστιανισμός, τίθεται κατά τήν εποχήν μας, κατόπιν μάλιστα καί τών μεγάλων επιτεύξεων τής συγχρόνου Τεχνικής, ώς άδυσώπητος πραγματικότης καί έχομεν χρέος νά τήν κατανοήσωμεν καί νά τήν βοηθήσωμεν.
Οικουμενική ανθρωπότης όμως σημαίνει καί Οικουμενικόν διάλογον, όχι μέ τήν στενωτέραν, Χριστιανικήν έννοιαν, που έχει σήμερον ή λέξις αύτη, αλλά μέ τήν ευρυτέραν κατά τήν οποίαν άνθρωποι ανεξαρτήτως Εθνικότητος, φυλής καί θρησκείας πρέπει νά συναντηθούν καί νά συνεργασθούν. Οι πολιτικοί καί οι διπλωμάται έχουν ίσως τό σκληρόν καθήκον νά είναι κάπως συντηρητικοί καί προσεκτικοί εις τό θέμα τής συνεργασίας καί τών αμοιβαίων υποχωρήσεων τών λαών των διά τήν ένότητα του Κόσμου.
Οι μεγάλοι Πνευματικοί οδηγοί όμως καί οί γνήσιοι όραματισταί του μέλλοντος τής άνθρωπότητος (όπως πρέπει νά είναι οι Χριστιανοί) πρέπει νά προχωρούν μέ γενναιότητα καί νά εμποδίζουν τάς όδυνηράς έκείνας παλινδρομήσεις τής Ιστορίας αί όποιαι σταματούν καί καθηλώνουν τήν αληθινήν πρόοδον του Κόσμου.
Καί τόν Οικουμενικόν διάλογον μέ τήν ευρυτέραν έννοιαν εις τόν χώρον αυτόν τής Νοτιοανατολικής Ευρώπης καί τής Μεσογείου έρχεται νά διακονήση η Ορθόδοξος Ακαδημία Κρήτης.
Ιδού οί βασικοί λόγοι άπό τούς όποιους ωρμήθημεν εις τό νά έτοιμάσωμεν τό Ιδρυμα τούτο μέ τήν βοήθειαν του θεού καί τήν συμπαράστασιν πολλών καλών ανθρώπων καί νά τό προσφέρωμεν εις τήν Πατρίδα μας τήν Κρήτη καί τήν Ελλάδα εις τήν Ορθόδοξον Εκκλησίαν μας καί δι’ αύτής πρός όλον τόν κόσμον.
Δι’ όσων είπομεν άνωτέρω περί του έργου καί τών σκοπών του εγκαινιαζομένου Ιδρύματος δέν θέλομεν νά φανώμεν ματαιόδοξοι καί ουτοπισταί. Δέν ισχυριζόμεθα ότι διά τής Ακαδημίας ταύτης θά σώσωμεν τόν κόσμον. Κανείς άνθρωπος δέν σώζει τόν κόσμον παρά μόνον ό ίδιος ό θεός. Γνωρίζομεν τάς δυσκολίας τών Πνευματικών έργων. Γνωρίζομεν τήν αίωνιαν μεταξύ του φωτός καί του σκότους πάλην εις τόν κόσμον αύτόν. Τό έργον όμως τοΰτο είναι έργον πίστεως, Χριστιανικής ευθύνης καί Χριστιανικών οραματισμών.
Είναι έργον Πίστεως καί πρός τόν θεόν πρωτίστως απευθόνονται σήμερον αι ευχαριστίαι καί ή εύγνωμοσύνη μας, άλλά καί προς όλους εκείνους οι όποιοι ήθικώς καί υλικώς τό εβοήθησαν.
ΕΙΡ.Γ.
(Σημ.: Τα παραπάνω κείμενα, αναδημοσιεύονται από το περιοδικό των Χανίων: “Κρητική Εστία”, τ. 187/Οκτ. 1968, σ.456-459.
Κι η συνεργασία μας θα κλείσει σήμερα, ως εξής:
– Ευχές στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης, στη Δ/νση, το Διοικητικό της Συμβούλιο και το πλήρωμα Της, και στην Εκατοντατηρίδα, με τη Χάρη του Θεού!