Σε έξαρση βρίσκεται το ηλεκτρονικό έγκλημα και στα Χανιά, με ανυποψίαστους πολίτες να πέφτουν θύματα απατεώνων. Τελευταία πολύ διαδεδομένο είναι το “χακάρισμα” σε λογαριασμούς του facebook και της υπηρεσίας messenger. Στη συνέχεια οι απατεώνες προχωρούν σε επικοινωνία με φίλους των χρηστών αυτών των υπηρεσιών, από τους οποίους ζητούν χρήματα μέσω υπηρεσιών τραπεζών που δεν είναι απαραίτητη η προσκόμιση ταυτότητας.
Συνολικά τον τελευταίο μήνα, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν καταγραφεί εκατοντάδες τέτοια μηνύματα, ενώ σε πάνω από 10 περιπτώσεις στα Χανιά πολίτες έπεσαν στη “φάκα” καταθέτοντας ποσά από 300 έως και 600 ευρώ τα οποία και έχασαν.
ΓΛΥΤΩΣΕ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΣΤΙΓΜΗ
«Κυριολεκτικά είχα φτάσει έξω από την τράπεζα έτοιμη να καταθέσω τα 600 ευρώ» μας λέει η κα Μαρίνα που την τελευταία στιγμή κατάφερε να γλυτώσει τα χρήματα της. Οπως δηλώνει στα “Χ.Ν.” «οι απατεώνες είχαν “χακάρει” τον λογαριασμό στο Facebook ενός φίλου μου με τον οποίο εργαζόμασταν για χρόνια στον ίδιο χώρο. Έλαβα λοιπόν στο messenger μου ένα μήνυμα που φαίνονταν να προέρχεται από αυτόν τον φίλο μου που μου έλεγε ότι “έχασα το πορτοφόλι μου και έχω ανάγκη από 600 ευρώ σε παρακαλώ αν θέλεις πήγαινε στην υπηρεσία της τράπεζας που μπορείς άμεσα να καταθέσεις χρήματα, θα σου βγάλει έναν κωδικό και εκεί βάλε τα 600 ευρώ και αύριο θα σου έχω βάλει εγώ 620”. Φίλος μου είναι, στεναχωρήθηκα, άρχισα να τον ρωτάω τι συμβαίνει και αυτός να μου λέει να μην ανησυχώ και είναι για τη γυναίκα του τα χρήματα, λέγοντας το όνομα της. Επειδή δεν ξέρω τις νέες τεχνολογίες , παίρνω τηλέφωνο την ενήλικη κόρη μου για να με βοηθήσει και πάμε μαζί στην τράπεζα για να βάλουμε τα λεφτά στο μηχάνημα. Εκεί ενώ είμαστε έτοιμοι να πάμε στο μηχάνημα, η κόρη μου σαν κάτι να υποψιάστηκε και μου λέει “δεν βάζουμε τα 600 ευρώ αν δεν το επιβεβαιώσουμε!|” Και τηλεφωνάμε στη γυναίκα του φίλου μας που μας λέει ότι “μην βάλετε χρήματα ο άντρας μου είναι στην Ασφάλεια γιατί έχουν χακάρει τον λογαριασμό του και ζητάνε χρήματα ”!»
Η ίδια τονίζει πως στη συνομιλία στο messenger ο απατεώνας έχοντας διαβάσει καλά τα στοιχεία που είχε ανεβάσει ο φίλος της και παλαιότερες συζητήσεις μεταξύ τους, μπορούσε να απαντήσει όλες τις ερωτήσεις για προσωπικά θέματα!
Αντίθετα, δεν ήταν το ίδιο τυχερή η Στέλλα, μια Χανιώτισσα που επίσης έπεσε θύμα παρόμοιας διαδικτυακής απάτης. «Έλαβα μήνυμα από φίλη ότι έχασε το πορτοφόλι της, πιάσαμε κουβέντα, ήταν σαν να μιλούσα με εκείνη! Το ζητούμενο ήταν να της βάλω 600 ευρώ στο λεπτό» σημειώνει. Η ίδια έσπευσε να βάλει τα 600 ευρώ στην υποτιθέμενη φίλη της για να διαπιστώσει στη συνέχεια πως επρόκειτο για ιό και ότι ο λογαριασμός της φίλης της είχε “χακαριστεί” και ότι τα 600 ευρώ που είχε καταθέσει είχαν κάνει φτερά!
«Εντοπίζονται οι απατεώνες»
«Όσο καλοί και να είναι αποκλείεται να έχουν καταφέρει να καλύψουν τα ίχνη τους» δηλώνει για τους διαδικτυακούς απατεώνες στα “Χ.Ν.” ο δρ Εμμανουήλ Σκουνάκης, Πραγματογνώμονας Μηχανικός του Πρωτοδικείου και της Εισαγγελίας Χανίων Κρήτης (Υποθέσεις Ηλεκτρονικού Εγκλήματος).
Ο κ. Σκουνάκης έχει διαλευκάνει με μεγάλη επιτυχία πάρα πολλές υποθέσεις ηλεκτρονικού εγκλήματος και διαδικτυακών απατών. Είναι Διδάσκων (Μεταδιδάκτορας) στο Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο – Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών, εισηγητής του Διεθνές Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (Εμμανουήλ Σφακιανάκη) και επισημαίνει πως «αν το θύμα απευθυνθεί σε ένα ειδικό έχει πάρα πολλές πιθανότητες να εντοπιστεί ο απατεώνας».
Ρωτάμε τον κ. Σκουνάκη για τις πιο πρόσφατες διαδικτυακές απάτες. « Λαμβάνουμε ένα μήνυμα στο messenger απο κάποιο φίλο μας που μας λέει πχ. “κατέβασε τη φωτογραφία έχει κάτι που σε ενδιαφέρει”. Όταν δεν έχουμε κανένα πρόγραμμα προστασίας από τους ιούς και “κλικάρουμε” ή κατεβάσουμε τη φωτογραφία, ή “κλικάρουμε” σε ένα υπερσύνδεσμο που μας έχει σταλεί μέσω email, τότε αυτά έχουν κακόβουλο λογισμικό και ο απατεώνας μας παίρνει όλους τους κωδικούς. Έτσι μπορεί από το messenger να στείλει σε εκατοντάδες διαδικτυακούς μας φίλους (φίλους, συγγενείς, συναδέλφους μας) ότι αντιμετωπίζει μια οικονομική δυσκολία και έχει ανάγκη 600 ευρώ. Δυστυχώς
υπάρχουν υπηρεσίες από τράπεζες που μπορείς να καταθέσεις και να πάρεις χρήματα, με ένα απλό κωδικό, χωρίς ταυτότητα! Είναι κάτι που πρέπει να αλλάξει γιατί οι διάφοροι απατεώνες το χρησιμοποιούν για να πάρουν χρήματα».
Ο εντοπισμός των απατεώνων αυτών είναι δυνατός από ειδικούς όπως ο κ. Σκουνάκης. Χαρακτηριστικά μας λέει ότι «αφήνουν ίχνη και μπορούν να εντοπιστούν όσο καλοί και να είναι. Μπορούμε να βρούμε τη ρίζα του προβλήματος, από που δημιουργήθηκε το κακόβουλο λογισμικό και να καταλήξουμε με ακρίβεια στον ένοχο. » Άλλες συνηθισμένες διαδικτυακές απάτες έχουν να κάνουν με κλήσεις δήθεν από την Microsoft που ζητάει τα προσωπικά στοιχεία για να ξεμπλοκάρει το λογαριασμό μας ή μηνύματα με ενσωματωμένους συνδέσμους μέσα από τους οποίους ο απατεώνας αποκτάει πρόσβαση στον υπολογιστή μας και στα προσωπικά μας στοιχεία.
Δέκα χρήσιμες συμβουλές
Δέκα από της χρήσιμες συμβουλές που δίνει ο κ. Σκουνάκης στους πολίτες είναι οι εξής:
1. Είναι απαραίτητο να έχω εγκατεστημένο στον υπολογιστή μου ένα πρόγραμμα προστασίας από κακόβουλα προγράμματα (πολύ γνωστά είναι τα ESET & Kaspersky (εκδόσεις Internet Security) και το AVAST που είναι δωρεάν).
2. Το email είναι η 1η πηγή εισόδου κακόβουλων προγραμμάτων στον υπολογιστή. Δεν κάνω ποτέ κλικ πάνω σε υπερσυνδέσμους μέσα σε emails. Επίσης δεν ανοίγω ποτέ επισυναπτόμενα αρχεία που δεν τα περιμένω και πολύ περισσότερο όταν μου τα στέλνουν άγνωστοι.
3. Στις συνομιλίες μου (π.χ. στο messenger) δεν κάνω ποτέ κλικ πάνω σε υπερσυνδέσμους που μου στέλνουν, ακόμη και αν ο αποστολέας είναι φίλος μου (υπάρχουν παραβιασμένοι λογαριασμοί).
4. Χρησιμοποιώ για την πλοήγησή μου στο Internet τον Mozilla Firefox ή το Chrome για μεγαλύτερη ασφάλεια.
5. Κλείνω το router μου όταν δεν το χρειάζομαι, για να αποφύγω πιθανή παραβίασή του.
6. Όταν ανοίγω μια ιστοσελίδα και πάνω από αυτή ανοίγει ένα άλλο παράθυρο
a. Δεν πηγαίνω πάνω στο παράθυρο
b. Δεν επιλέγω κάποιο κουμπί, ανεξάρτητα τι γράφει πάνω (ενδεικτικά Cancel, Close, Exit) γιατί η ετικέτα μπορεί να είναι αυτή, αλλά οι εντολές από πίσω σε πολλές περιπτώσεις έχουν επικίνδυνο κώδικα.
c. Κάνω κλικ έξω από το παράθυρο
d. Αν δεν κλείσει, επιλέγω το πλήκτρο ESC
e. Τελευταία επιλογή είναι να πατήσω ALT & F4 για να κλείσει η σελίδα
7. Δεν αποδέχομαι τα cookies, εκτός αν είναι απαραίτητο (π.χ. σε συναλλαγές με τράπεζες)
8. Στις αγορές πρώτα επιλέγω επικοινωνία. Ελέγχω αν υπάρχουν
a. διεύθυνση στον πραγματικό κόσμο
b. τηλέφωνο σταθερό (όχι κινητό)
c. email εταιρείας (π.χ forthnet, Vodaphone, Otenet, κλπ) και όχι webmail (π.χ. gmail, yahoo, κλπ)
d. στη διεύθυνση της ιστοσελίδας στην αρχή, το πρωτόκολλο https
9. Κινητά τηλέφωνα
a. Κάνω e-banking συνδεμένος στα δικά μου δεδομένα και όχι μέσω άλλου ασύρματου δικτύου.
b. Ο αποστολέας SMSInfo μου στέλνει μήνυμα με ενσωματομένο σύνδεσμο για να δω μια φωτογραφία μου. Εννοείται ότι το μήνυμα αυτό από άγνωστο αποστολέα που ζητάει να κάνω κλικ σε άγνωστο υπερσύνδεσμο, το σβήνω κατευθείαν.
c. Πολλές κλήσεις γίνονται δήθεν από την Microsoft για να ξεμπλοκάρουν τον λογαριασμό μας. Αρκετοί άνθρωποι δίνουν πρόσβαση σε αγνώστους (Μέσω του προγράμματος teamviewer ή του anydesk) οι οποίοι αποκτούν πρόσβαση σε όλα τα δεδομένα τους.
10. Αν εμπλακώ σε υπόθεση ηλεκτρονικού εγκλήματος
a. Απευθύνομαι άμεσα σε έναν ειδικό Πραγματογνώμονα της Εισαγγελίας και του Πρωτοδικείου (π.χ. webmaster@creteportal.gr) για ανίχνευση στοιχείων και πιστοποίηση της απάτης και σε έναν δικηγόρο πριν καταθέσω τη μήνυση σε σοβαρές περιπτώσεις.
b. Καταθέτω τη μήνυση στον Εισαγγελέα (Δικαστήρια, Αριστερή Πτέρυγα) ή στην Ασφάλεια (Αστυνομικό Μέγαρο, 1ος όροφος)
c. Επικοινωνώ με τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος στο 11188
