» Και καταγγελίες για “ντροπιαστική” διαχείριση των προσφύγων
«Ο 14χρονος Αφγανός Ι.Ε. υπήρξε θύμα βίαιης ρατσιστικής επίθεσης τον Μάιο του 2013 από τρεις μεγαλόσωμους άνδρες έξω από τον σταθμό του μετρό στην πλατεία Αττικής.
Αρχικά, οι τρεις άνδρες τον προσέγγισαν και απαίτησαν να ελέγξουν τα διοικητικά του έγγραφα. Αφού τον εξύβρισαν, τον κλότσησαν στα πλευρά και τα πόδια και του έσπασαν ένα μπουκάλι μπίρας στο πρόσωπο, τον εγκατέλειψαν αιμόφυρτο και λιπόθυμο στο έδαφος και ένας περαστικός τον μετέφερε σε εφημερεύον Νοσοκομείο, όπου υπεβλήθη σε χειρουργική συρραφή για την επούλωση των τραυμάτων στην περιοχή της μύτης και του μετώπου».
Ο Ι.Ε. είναι μία μόνο από τις δεκάδες περιπτώσεις που κατέγραψαν και αντιμετώπισαν οι “Γιατροί του Κόσμου” και το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, κατά τη διάρκεια του ενός έτους λειτουργίας του προγράμματος προώθησης της ανοχής στη διαφορετικότητα και πρόληψης της ρατσιστικής βίας στην Ελλάδα «Enough! / Αρκετά!». Τα αποτελέσματα του προγράμματος παρουσιάστηκαν χθες κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.
Το πρόγραμμα, που χρηματοδοτήθηκε από το Open Society Foundations, είχε ως στόχο την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση για τις επιπτώσεις του ρατσισμού, την καταπολέμηση των ρατσιστικών εγκλημάτων και της ατιμωρησίας που τα συνοδεύει, την ιατρική, ψυχολογική και νομική υποστήριξη των θυμάτων, τη διεξαγωγή καμπάνιας σε σχολεία και την προώθηση των απαραίτητων ενεργειών για τη χάραξη επίσημης εθνικής στρατηγικής για την καταπολέμηση του φαινομένου.
Κατά τη διάρκεια του ενός έτους λειτουργίας του προγράμματος (1 Φεβρουαρίου 2013 – 1 Φεβρουαρίου 2014) καταγράφηκαν 75 θύματα ρατσιστικής βίας καθώς και το περιστατικό της Μανωλάδας (η υπόθεση της οποίας δεν υπολογίζεται στα 75 περιστατικά).
Όλα τα περιστατικά, που καταγράφηκαν από τους “Γιατρούς του Κόσμου” και το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες με φυσική παρουσία των θυμάτων, αφορούσαν σωματικές επιθέσεις εναντίον μεταναστών που επέφεραν σοβαρούς τραυματισμούς.
ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ
Τα περισσότερα θύματα προέρχονταν από το Αφγανιστάν, το Μπαγκλαντές, το Πακιστάν, τη Νιγηρία και το Ιράν. Τέσσερα θύματα ήταν ανήλικοι κάτω των 17 ετών, 31 θύματα ήταν από 18 έως 30 ετών, 28 από 31 έως 40 ετών και δέκα ήταν άνω των 40 ετών. Δύο άτομα δεν θέλησαν να δηλώσουν την ηλικία τους.
Τα 38 από τα θύματα ήταν αιτούντες άσυλο, τα 30 δεν διέθεταν νομιμοποιητικά έγγραφα, τέσσερις είχαν λάβει προσφυγικό καθεστώς, δύο καθεστώς επικουρικής προστασίας και ένα άτομο είχε ελληνική ιθαγένεια.
Τα 58 από τα 75 περιστατικά συνέβησαν στο κέντρο της Αθήνας σε περιοχές όπως ο Άγιος Παντελεήμων, η πλατεία Αττικής και η πλατεία Ομονοίας. Επίσης, τέσσερις επιθέσεις καταγγέλθηκε ότι έλαβαν χώρα εντός αστυνομικών τμημάτων. Η 29χρονη Ι.Σ. από το Μαρόκο, κατήγγειλε ότι δέχτηκε επίθεση από δύο αστυνομικούς εντός του αστυνομικού τμήματος του Αγίου Παντελεήμονος όταν πήγε να επισκεφθεί τον σύζυγό της που κρατούνταν εκεί για διοικητικούς λόγους. Όπως υποστήριξε οι αστυνομικοί, την παρέσυραν με τη βία στον ανελκυστήρα τραβώντας την από τα μαλλιά και ο ένας άρχισε να την κλοτσάει και να τη φτύνει.
Σε πολλές περιπτώσεις ρατσιστικών επιθέσεων τα θύματα ανέφεραν τη χρήση όπλων από τους θύτες, όπως σιδερολοστοί, πτυσσόμενα κλομπς, αλυσίδες, σιδερογροθιές, μαχαίρια και σπασμένα μπουκάλια.
ΑΤΙΜΩΡΗΣΙΑ
Στην πλειονότητα των καταγεγραμμένων περιπτώσεων (52) τα θύματα ήταν θετικά ως προς την περαιτέρω νομική υποστήριξη και καταγγελία της επίθεσης, ωστόσο, φοβούνταν το ενδεχόμενο σύλληψης και τη στοχοποίησή τους από τους δράστες, ενώ είχαν έλλειψη εμπιστοσύνης στις Αστυνομικές Αρχές καθώς συχνά ανέφεραν παθητική παρουσία Αστυνομικών Αρχών στα περιστατικά.
Από αυτούς σε 20 περιπτώσεις (συμπεριλαμβανομένης και της Μανωλάδας που καταγράφηκε ως μία υπόθεση) πραγματοποιήθηκαν όλες οι νομικές ενέργειες, ώστε οι υποθέσεις να έρθουν στην προσοχή των δικαστικών Αρχών.
Δύο υποθέσεις εκδικάστηκαν, η πρώτη από το Τριμελές Δικαστήριο Ανηλίκων Αθηνών στις 20 Σεπτεμβρίου 2013 και επήλθε καταδικαστική απόφαση για επικίνδυνη σωματική βλάβη και παράνομη οπλοφορία των δραστών.
Η δεύτερη υπόθεση που αφορά σε ψευδή δικογραφία κατά δύο Νιγηριανών γυναικών εκδικάστηκε στις 10 Μαρτίου 2014 από το Γ’ Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων Αθηνών και κατέληξε σε αθώωσή τους για τα αδικήματα της σωματικής βλάβης, της απείθειας και της εξύβρισης κατά αστυνομικών και την καταδίκη τους με αναστολή μόνο για το αδίκημα της αντίστασης κατά της Αρχής. Εκκρεμεί προς εκδίκαση η μήνυση των δύο γυναικών κατά των αστυνομικών για σωματική βλάβη.
Εξάλλου, δύο υποθέσεις συσχετίστηκαν με την ευρύτερη δικογραφία της Χρυσής Αυγής κατόπιν υπομνήματος του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες. Εκκρεμεί η εκδίκαση 17 υποθέσεων σε διάφορα στάδια της ποινικής διαδικασίας.
«Πέρυσι ζήσαμε μια κλιμάκωση της βίας που κορυφώθηκε με τον θάνατο του Παύλου Φύσσα. Η κορύφωση δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μας επιτρέψει να πιστέψουμε ότι το ζήτημα της ρατσιστικής βίας βρίσκεται πίσω μας. Βρίσκεται μπροστά μας και αν και υπήρξε ύφεση και αποκλιμάκωση για λίγους μήνες, υπάρχει ξανά μια κινητικότητα τους τελευταίους δύο μήνες», σχολίασε, ο πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και συντονιστής του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, Κωστής Παπαϊωάννου.
Στο πλαίσιο της προσπάθειας αποτύπωσης του φαινομένου της ρατσιστικής βίας διεξήχθη μία ακόμη έρευνα σε τυχαίο αντιπροσωπευτικό δείγμα ατόμων που απευθύνθηκαν στις δομές των “Γιατρών του Κόσμου” και του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες. Στο σύνολο των 262 ατόμων που ρωτήθηκαν από τους Γιατρούς του Κόσμου το 61% των ατόμων δήλωσε πως έχει δεχθεί κάποιου είδους ρατσιστική συμπεριφορά και το 53% πως έχει υποστεί ρατσιστική συμπεριφορά κατά τις συνδιαλλαγές του με κάποια δημόσια υπηρεσία, με την πλειοψηφία να αφορά αστυνομικά τμήματα.
Στο σύνολο των 157 ατόμων που συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο στις δομές του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν: 70% δήλωσε πως έχει δεχθεί κάποιου είδους ρατσιστική συμπεριφορά και το 81,3% έχει υποστεί ρατσιστική συμπεριφορά κατά τις συνδιαλλαγές του με κάποια δημόσια υπηρεσία, με την πλειοψηφία να αφορά και πάλι αστυνομικά τμήματα.
«Στη χώρα μας ακόμα η Πολιτεία δεν καταγράφει τις ρατσιστικές επιθέσεις. Μόνο τους τελευταίους μήνες γίνονται προσπάθειες από τις υποδιευθύνσεις της Ασφάλειας που ασχολούνται με τη ρατσιστική βία, αλλά με αρκετές αδυναμίες, δομικές και προσώπων», υπογράμμισε ο κ. Παπαϊωάννου και πρόσθεσε ότι «ακόμα και σήμερα που η Πολιτεία αναγνωρίζει ότι υπάρχει ζήτημα ρατσιστικής βίας, που αποτελεί βόμβα στα θεμέλια του δημοκρατικού πολιτεύματος, εμφανίζονται αντίρροπες δυνάμεις που προσπαθούν να περιορίσουν τη λογοδοσία ειδικά όταν πρόκειται για κρατικά όργανα».
Το πρόγραμμα «Enough! / Αρκετά!» έχει ολοκληρωθεί, ωστόσο, στόχος των εμπλεκόμενων οργανώσεων είναι η συνέχισή του. «Για τους Γιατρούς του Κόσμου το πρόγραμμα συνεχίζεται. Θα συνεχίσουμε να προσφέρουμε ιατρική και ψυχολογική υποστήριξη, να καταγράφουμε και να καταγγέλλουμε», επεσήμανε η πρόεδρος των «Γιατρών του Κόσμου», Άννα Μαΐλλη.
Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑ
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) πρέπει να επιβάλει κυρώσεις στην Ελλάδα για την παράλειψή της να εξαλείψει την τακτική και διαδεδομένη πρακτική της απώθησης προσφύγων και μεταναστών που φτάνουν στα σύνορά της αναζητώντας προστασία, ασφάλεια και καλύτερο μέλλον στην Ευρώπη», αναφέρει εν τω μεταξύ έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας που δόθηκε στη δημοσιότητα.
Η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, με τίτλο «Ελλάδα: Σύνορο ελπίδας και φόβου» περιέχει νέα στοιχεία για τη μεταχείριση από τις ελληνικές Αρχές ανθρώπων που διακινδυνεύουν τη ζωή τους για να βρουν καταφύγιο στην Ευρώπη. Αυτό, όπως αναφέρεται, παραβιάζει ευθέως τις διεθνείς υποχρεώσεις της Ελλάδας για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η έκθεση καλεί την Ε.Ε. να χρησιμοποιήσει την εξουσία της για να κινήσει νομικές διαδικασίες εναντίον της Ελλάδας επειδή, όπως λέει, παραλείπει να τηρήσει τις υποχρεώσεις της.
Μεταξύ Σεπτεμβρίου 2012 και Απριλίου 2014, η Διεθνής Αμνηστία -αναφέρει στην έκθεση- μίλησε με 148 μετανάστες και πρόσφυγες για τις εμπειρίες τους στην προσπάθεια να εισέλθουν στην Ελλάδα. Σχεδόν οι μισοί είπαν ότι είχαν απωθηθεί από την Ελλάδα στην Τουρκία, κάποιοι πάνω από μία φορά.
Όπως αναφέρει η έκθεση «οι τρέχουσες πολιτικές στις Βρυξέλλες, την πρωτεύουσα της Ε.Ε., κλίνουν έντονα προς την αποτροπή και την πρόληψη της παράτυπης μετανάστευσης αντί για την παροχή προστασίας σε όσους τη χρειάζονται».
Σύμφωνα με την έκθεση, η Επιτροπή της Ε.Ε. διέθεσε 227.576.503 ευρώ από το 2011 μέχρι το τέλος του 2013 για να κρατήσει η Ελλάδα έξω τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, αλλά μόνο 19.950.000 ευρώ για να βοηθήσει την υποδοχή τους κατά το ίδιο διάστημα.
«Καθώς η Ευρώπη χτίζει ψηλότερα τείχη, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες παίρνουν ολοένα πιο επικίνδυνες διαδρομές. Στο Αιγαίο και μόνο, τουλάχιστον 188 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων παιδιά και βρέφη, πνίγηκαν ή αγνοούνται μεταξύ Αυγούστου 2012 και Μαρτίου 2104», αναφέρεται στην έκθεση.
Μετά τα πορίσματα της πρώτης της έκθεσης, «Ελλάδα: Φρούριο Ευρώπη: Καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία, Ιούλιος 2013» η Διεθνής Αμνηστία συνέλεξε σχεδόν 95.000 υπογραφές από ολόκληρη την Ευρώπη και το Ισραήλ που παροτρύνουν τις ελληνικές Αρχές να δώσουν άμεσο τέλος στις απωθήσεις.
Κοινές πολιτικές για περίθαλψη
Την ανάγκη συνεργασίας σε όλα τα επίπεδα που αφορούν τις πολιτικές Υγείας στην Ευρώπη, διαπίστωσαν οι συμμετέχοντες στο άτυπο συμβούλιο υπουργών Υγείας της Ε.Ε. που ολοκληρώθηκε χθες στο Ζάππειο Μέγαρο, στο πλαίσιο της ελληνικής Προεδρίας.
Η κοινή προμήθεια εμβολίων για όλες τις χώρες της Ε.Ε., η συνεργασία στην υγειονομική παρακολούθηση των μεταναστών και η ανταλλαγή τεχνογνωσίας για την ηλεκτρονική υγεία είναι οι τρεις τομείς, στους οποίους υπάρχει μεγάλο περιθώριο συνεργασίας, διαπίστωσαν οι υπουργοί Υγείας.
Οπως είπε ο Ευρωπαίος επίτροπος Υγείας Τ. Μποργκ, μέχρι το τέλος Ιουνίου αναμένεται να απαντήσουν τα κράτη μέλη εάν επιθυμούν να ενταχθούν στο προαιρετικό πρόγραμμα κοινής παραγγελίας εμβολίων, που θα έχει ως στόχο την εξοικονόμιση πόρων, αλλά και τη μεγαλύτερη ασφάλεια των πολιτών.
«Υπάρχουν χώρες που έχουν ακόμη κάποιες επιφυλάξεις για την κεντρική προμήθεια των εμβολίων και άλλες που ίσως χρειαστεί να το “περάσουν” από τα κοινοβούλια τους, αλλά εκτιμώ οτι τελικά οι περισσότερες θα συμφωνήσουν», ανέφερε ο κ. Μποργκ.
Σε ότι αφορά την πολιτική υγείας της Ε.Ε. για τους μετανάστες έγινε σαφές, όπως είπε και ο Ελληνας υπουργός Υγείας Α. Γεωργιάδης, ότι δεν είναι ένα ζήτημα που αφορά την κάθε χώρα ξεχωριστά καθώς τα κονδύλια που απαιτούνται εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, όπως για παράδειγμα η γεωγραφική της θέση.
«Τα τελευταία χρόνια έχουν δαπανηθεί στη χώρα μας 150 εκατομμύρια ευρώ για την περίθαλψη των μεταναστών» επεσήμανε ο κ. Γεωργιάδης, που αναφέρθηκε στις αποφάσεις του άτυπου συμβουλίου, σύμφωνα με τις οποίες είναι δικαίωμα κάθε μετανάστη, η πρόσβασή του στην υγεία, η ανάγκη για ειδικές υπηρεσίες περίθαλψης παιδιών και εγκύων, αλλά και καταγραφή συγκεκριμένων οδηγιών για νοσήματα.
Ο Ευρωπαίος επίτροπος Υγείας αναφερόμενος στη βιωσιμότητα των συστημάτων Υγείας, ανέφερε το παράδειγμα της μείωσης της φαρμακευτικής δαπάνης στην Ελλάδα, αλλά και το επιτυχημένο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, μέτρα που συνέβαλαν, όπως είπε, ώστε να εξοικονομηθούν χρήματα για τους ανασφάλιστους.
Από την πλευρά του, ο Α. Γεωργιάδης εξήγησε ότι στόχος είναι, άμεσα όλοι οι ανασφάλιστοι στη χώρα που ξεπερνούν τα 2 εκατομμύρια, να έχουν πρόσβαση όχι μόνο στις υπηρεσίες Υγείας, αλλά και στα φάρμακα που χρειάζονται και υπεραμύνθηκε των μεταρρυθμίσεων, λέγοντας ότι «ο Βρετανός ομόλογος, μού είπε στο συμβούλιο κάτι που στη χώρα του θεωρείται αυτονόητο και εδώ ακόμα διαφωνούμε για το αν είναι σωστό ή λάθος. Αφορά τη χρήση των γενόσημων φαρμάκων. Στη Βρετανία είναι 83% και στη χώρα μας μόνο 20%, αυτό τα λέει όλα».
Μιχάλης Κεφαλογιάννης
