Έξαρση στα περιστατικά ενάλιας αρχαιοκαπηλίας αλλά παράλληλα δείγματα ευαισθητοποίησης των πολιτών που όταν εντοπίζουν τέτοιες προθέσεις και διαθέσεις σπεύδουν να τα καταγγείλουν στις αρμόδιες αρχές (λιμενικό) διαπιστώνει ο καταδυόμενος αρχαιολόγος της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων Κρήτης Δρ. Θεοτόκης Θεοδούλου.
Παράλληλα από τον ευαισθητοποιημένο σε περιβαλλοντικά και πολιτιστικά θέματα σύλλογο “Φίλοι του Βυθού” τονίζεται η ανάγκη οι πολίτες να μην μένουν αμέτοχοι σε συμβάντα αρχαιοκαπηλίας αλλά και οι αρχές να είναι προσεκτικές στις ανακοινώσεις τους και να μην δίνουν ακριβή στοιχεία για τις περιοχές που μπορούν να κρύβονται αρχαιολογικά ευρήματα.
αρχαιοκαπηλίας μιλάει στα “Χ.Ν.” ο κ. Θ. Θεοδούλου της Εφορίας Εναλίων Αρχαιοτήτων (στη φωτ. από διάλεξή του στα Χανιά).
Μιλώντας με τον κ. Θεοδούλου μας σημειώνει πόσο μεγάλη σημασία δίνει στην επιμόρφωση των πολιτών ώστε να αντιληφθούν ότι οι αρχαιότητες αποτελούν και δικό τους πλούτο που έχει ανάγκη τη προστασία τους.
«Αν σκεφτούμε ότι έχουμε 8.000 χρόνια ναυσιπλοΐας και υπολογίσουμε ότι έχουμε ένα ναυάγιο το χρόνο ως παράδειγμα εργασίας καταλαβαίνετε τι κρύβουν οι θάλασσες μας. Αντίστοιχα αν αναλογιστούμε πόσο ανεβαίνει η θαλάσσια στάθμη καταλαβαίνεται τις υπάρχει στις ακτές μας π.χ. στην Ανατολική Κρήτη δεν υπάρχει δεύτερο χιλιόμετρο που να μην έχει βυθισμένη αρχαιολογική θέση. Αυτές οι περιοχές δέχονται την αναπτυξιακή πίεση, γιατί μιλάμε για κτηριακά κατάλοιπα και δεν πάει κάποιος να πάρει πέτρες από τη θάλασσα. Ο πιο εύκολος στόχος είναι οι αμφορείς των ναυαγίων» επισημαίνει ο κ. Θεοδούλου μιλώντας στα “Χ.Ν.”.
ΠΟΛΙΤΕΣ ΟΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΣ
Σύμφωνα με τον έμπειρο αρχαιολόγο ο καλύτερος προστάτης των αρχαιοτήτων είναι οι ντόπιοι! «Οφείλουμε όλοι μας, υπηρεσίες, μέσα ενημέρωσης, οργανώσεις πολιτών να επιμορφώνουμε τον κόσμο γιατί πραγματικά δεν είναι δυνατόν να υπάρχει ένας άντρας λιμενικού δίπλα από κάθε ναυάγιο. Όπως οι πολίτες πρέπει να είναι νομοταγείς από μόνοι τους, αντίστοιχα και για την προστασία των αρχαίων αυτό που μπορεί να γίνει και να λειτουργήσει είναι η ενημέρωση των πολιτών, για την καλύτερη προστασία της ενάλιας πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Η αποτελεσματικότερη προστασία μπορεί να γίνει από τους ντόπιους εφόσον κατανοήσουν ότι η πολιτιστική κληρονομιά ανήκει σε όλους μας και αυτός που την κλέβει είναι σαν να κλέβει την κοινή μας περιουσία. Ο καθένας μας συνταγματικά αλλά και ουσιαστικά έχει την υποχρέωση να την προσέχει. Τον τελευταίο καιρό έχουμε διάφορα περιστατικά που δείχνουν ότι έχουμε μια έξαρση στην αρχαιοκαπηλία καθώς είμαστε σε μια κατάσταση που δυσκολεύονται οι υπηρεσίες να αντιδράσουν, όμως παράλληλα έχουμε περιστατικά όπου πολίτες όπως στη Σάμο, στο Λιμένι, στα Χανιά και σε άλλες περιοχές δεν έμειναν αμέτοχοι, αντιλήφθηκαν τη διάσταση των πραγμάτων και προχώρησαν στην ενημέρωση των αρμοδίων αρχών.
Οντας στην Κρήτη τα τελευταία 7 χρόνια μπορώ να σας πω ότι είμαι στην ευτυχή θέση να αντιλαμβάνομαι ένα εντεινόμενο ενδιαφέρον του κόσμου που είναι μια ανταποδοτική διαδικασία» σημειώνει.
Μπορεί να μην υπάρχει άμεσο υλικό κέρδος από αυτή τη διαδικασία, παρά το ότι δίνονται κάποιες συμβολικές αμοιβές για υπόδειξη αρχαιοτήτων, αλλά τουλάχιστον, όπως λέει ο κ. Θεοδούλου «στήνεται ένα δίκτυο αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών και της υπηρεσίας μας και αυτό φαίνεται να φέρνει καρπούς. Φαίνεται λοιπόν ότι υπάρχει ένα δίκτυο αρχαιοκαπηλίας αλλά υπάρχει και η αντίδραση σε αυτήν που επιφέρει αποτέλεσμα. Συνεπώς το πρόσημο μόνο θετικό μπορεί να θεωρηθεί και για το ενδιαφέρον των πολιτών και για τη συνεργασία τους με τις υπηρεσίες και για τη συνεργασία των υπηρεσιών μεταξύ τους στην πάταξή της».
ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΒΥΘΟΥ
Στα πλαίσια της σημαντικής περιβαλλοντικής και κοινωνικής του δράσης ο Σύλλογος Χανίων “Φίλοι του Βυθού”, είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένος σε θέματα που αφορούν την πολιτιστική κληρονομιά. «Πέρα από προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος μας ενδιαφέρει πάρα πολύ να δώσουμε και δώσαμε μεγάλη σημασία στην προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, των αρχαίων που βρίσκονται στο βυθό της θάλασσας. Σε αυτές τις αρχαιότητες βασίζεται στο μεγαλύτερο μέρος ο τουρισμός μας. Οι αρχαίοι με κάποιο τρόπο συνεχίζουν να βοηθούν τους σύγχρονους Έλληνες με τον πολιτισμό και όλα όσα μας άφησαν ως παρακαταθήκη για αυτό και έχουμε υποχρέωση να μην αδιαφορούμε για τις αρχαιότητες αυτές.
Πρέπει να τις προστατεύουμε, να τις αναδεικνύουμε και σε κάθε περίπτωση που κάτι θα πέσει στην αντίληψη μας πρέπει να ενημερώνουμε τις αρχές. Γιατί η πολιτιστική μας κληρονομία είναι ανεκτίμητη» μας δηλώνει ο πρόεδρος του συλλόγου κ. Χάρης Καραβαράκης. Ο ίδιος κρατάει ζωντανές τις μνήμες μελών της οικογένειας τους που την περίοδο της κατοχής έζησαν την καταλήστευση των αρχαιοτήτων σε διάφορες περιοχές της Σπάθας από τα ναζιστικά στρατεύματα.
«Σχεδόν σε κάθε κατάδυση μας ερχόμαστε σε επαφή με τέτοια αντικείμενα, πάντα, όλα τα μέλη του συλλόγου μεταφέρουμε την πληροφορία στις ενάλιες αρχαιότητες. Το θέμα είναι από εκεί και πέρα τι γίνεται; Παρατηρούμε ότι ενώ εντοπίζουμε αρχαία αντικείμενα στο βυθό μετά από κάποια χρόνια τα αντικείμενα αυτά να εξαφανίζονται! Και δεν τα πήρε η αρχαιολογική υπηρεσία αλλά κάποιοι “επιτήδειοι”. Είναι πρόσφατο το περιστατικό της σύλληψης δύο Γερμανών που με ξεδιάντροπο τρόπο μέρα-μεσημέρι συνέλεγαν αρχαία αντικείμενα από περιοχή βόρεια του Κολυμπαρίου, έχοντας μαζί τους υπερσύγχρονο εξοπλισμό» λέει ο κ. Καραβαράκης.
Απευθυνόμενος προς τις υπηρεσίες, το λιμεναρχείο και σε όλους όσους αναπαράγουν την είδηση (Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης) ο κ. Καραβαράκης σημειώνει πως «είναι καλό να μην δίνουμε τις περιοχές όπου εντοπίσθηκαν οι αρχαιοκάπηλοι στη δημοσιότητα! Μπορεί να προσδιορίζουμε ως βόρεια των Χανίων ή ανατολικά του Κολυμπαρίου, όμως δεν πρέπει να ορίζουμε το συγκεκριμένο σημείο γιατί τα αρχαία αντικείμενα θα γίνουν στόχο για τους επόμενους αρχαιοκάπηλους!»
Τέλος ο κ. Καραβαράκης τονίζει την ανάγκη στελέχωσης της Εφορίας Εναλίων Αρχαιοτήτων Κρήτης με προσωπικό και υλικοτεχνικά μέσα καθώς μόνο έτσι θα διασφαλιστεί ο αρχαιολογικός πλούτος που βρίσκεται στις θάλασσες.
