Ενα νέο έγγραφο της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Εργων Κρήτης που αφορά τον χαρακτηρισμένο ως ιστορικό τόπο επαρχιακό δρόμο Ανάβου – Καντάνου, έρχεται να επιβεβαιώσει το γεγονός ότι παρακάμφθηκε το Υπουργείο Πολιτισμού (ΥΠ.ΠΟ.) από τις εγκρίσεις που δόθηκαν από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση και την Περιφέρεια Κρήτης για την επέκταση της λατομικής ζώνης στην εν λόγω περιοχή.
Πιο συγκεκριμένα, κι ενώ αναμένεται ακόμα η απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων που συζήτησε το θέμα σε συνεδρίασή του στην 1 Οκτωβρίου, η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Εργων Κρήτης – Τμήμα Προστασίας Νεωτέρων Μνημείων και Κινητών Πολιτιστικών Αγαθών, με έγγραφό της προς την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης (Γενική Διεύθυνση Χωροταξικής και Περιβαλλοντικής Πολιτικής, Γενική Διεύθυνση Δασών – Αγροτικών Υποθέσεων και Διεύθυνση Δασών Χανίων) και το Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης, ζητάει εξηγήσεις για το γεγονός ότι σε μια σειρά από διοικητικές ενέργειες που αφορούν τη λατομική ζώνη στην περιοχή δεν προηγήθηκε καμία ενημέρωση προς τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, τη στιγμή που επηρεάζεται άμεσα ο κηρυγμένος ιστορικός τόπος.
Στο 3ο “ημερολόγιο καραντίνας” ακούμε τα σημερινά νέα από το μέτωπο της πανδημίας και κάνουμε μια βόλτα από την Κάντανο…μέχρι το διάστημα!
Να υπενθυμίσουμε σχετικά ότι ήδη από το 2010 το Υπουργείο Πολιτισμού είχε κηρύξει τον ιστορικό λιθόκτιστο δρόμο της Καντάνου διατηρητέο, ενώ το 2016 το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), στο οποίο είχε προσφύγει ο λατόμος, επισφράγισε την ανακήρυξη του ως μνημείο.
Ειδικότερα, στο έγγραφο του της Υπηρεσίας του ΥΠ.ΠΟ. επισημαίνεται πως υπό περιβαλλοντική αδειοδότηση βρίσκονται προτεινόμενες νέες δραστηριότητες της “Λατομεία Σελίνου” Α.Ε., σε αναμονή της έκδοσης υπουργικής απόφασης του Υπουργείου Πολιτισμού για την έγκριση ή μη της σχετικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ).
Ωστόσο, τονίζεται πως μεταξύ των χρησιμοποιούμενων και προς χρήση εκτάσεων από την εταιρεία συγκαταλέγονται 7 πρώην αναδασωτέες δασικές εκτάσεις, συνολικού εμβαδού 38,41 στρ., και πως 2 από αυτές τις εκτάσεις (συνολικής έκτασης 10 στρ.) «βρίσκονται εντός των ορίων του χαρακτηρισμένου ιστορικού τόπου, ενώ στο σύνολό του ο αδειοδοτημένος χώρος εξόρυξης και οι λοιπές χρησιμοποιούμενες εκτάσεις (…) βρίσκονται στον περιβάλλοντα χώρο του ιστορικού τόπου και έχουν άμεση οπτική επαφή με αυτόν».
Η Υπηρεσία του ΥΠ.ΠΟ. επισημαίνει σχετικά πως το 2018 όταν η Αποκεντρωμένη Διοίκηση ενέκρινε την τροποποίηση και συμπλήρωση των περιβαλλοντικών όρων που είχαν τεθεί με Αποφάσεις Εγκρισης Περιβαλλοντικών Ορων (ΑΕΠΟ) το 2013 – και τις οποίες είχε εγκρίνει το ΥΠ.ΠΟ. το 2015 – δεν λήφθηκε υπόψη πως «με τη προβλεπόμενη χρήση των δασικών αυτών εκτάσεων, ο χαρακτηρισμένος ιστορικός τόπος δεν εντοπίζεται πλέον “στην ευρύτερη περιοχή του έργου”» (όπως ισχυρίζεται η τροποποιητική απόφαση της Αποκεντρωμένης) αλλά «επεκτείνεται εντός των ορίων του ιστορικού τόπου».
Ο δε φάκελος τροποποίησης των περιβαλλοντικών όρων που συνέταξε η εταιρεία και αφορά αφενός στην επέκταση του χρονοδιαγράμματος εκμετάλλευσης και αποκατάστασης των λατομείων και αφετέρου στην επέκταση των δραστηριοτήτων της στις πρώην αναδασωτέες περιοχές, «δεν υποβλήθηκε προς έγκριση στην Υπηρεσία μας παρότι α) δύο από τις εκτάσεις αυτές βρίσκονται εντός του ιστορικού τόπου, ενώ η υπόλοιπη χρησιμοποιούμενη έκταση βρίσκεται στον περιβάλλοντα χώρο του και β) η τροποποίηση του χρονοδιαγράμματος αποκατάστασής τους (σσ: το οποίο μετατίθεται από το 2028 στο 2048) επηρεάζει προς το δυσμενέστερο την πλήρη και ταχεία αποκατάσταση πληγέντος τμήματος του ιστορικού τόπου, για την οποία έχει εκπονηθεί και εγκριθεί σχετική μελέτη από το ΥΠ.ΠΟ».
Σημειώνεται επίσης πως σε αντίθεση με την εκτίμηση των Υπηρεσιών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και του Περιφερειακού Συμβουλίου η απομάκρυνση της αποκατάστασης των πρώην αναδασωτέων περιοχών στο 2048 «είναι σαφώς δυσμενής για την προστασία του ιστορικού τόπου».
Υπογραμμίζεται ακόμα ότι όχι μόνο θα έπρεπε να είχε ζητηθεί η θέση του ΥΠ.ΠΟ. καθώς η αποφάσεις που λήφθηκαν αφορούν νέες θέσεις για τη λειτουργία του λατομείου που δεν είχε εγκρίνει στο πλαίσιο της ΜΠΕ το Υπουργείο το 2015, αλλά σε αυτές τις περιπτώσεις, σύμφωνα με τη νομοθεσία, «η έγκριση του ΥΠ.ΠΟ. προηγείται από τις άδειες άλλων αρχών, τα δε στοιχεία της αναγράφονται με ποινές ακυρότητας στις άδειες αυτές».
Με άλλα λόγια, όπως αναφέρεται στο έγγραφο, «καταδεικνύεται ότι για την έκδοση της απόφασης τροποποίησης των περιβαλλοντικών όρων απαιτείται η έγκριση του ΥΠ.ΠΟ.».
Καταλήγοντας η Υπηρεσία ζητάει από τις εμπλεκόμενες Υπηρεσίες της Αποκεντρωμένης και το Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης να προβούν στις κατά νόμο ενέργειες και την άμεση ενημέρωσή της.
Μετά κι από αυτή την εξέλιξη μένει να φανεί αν οι Υπηρεσίες και το Περιφερειακό Συμβούλιο επανεξετάσουν το θέμα όπως οφείλουν με βάση τον νόμο,
