Τρίτη, 16 Ιουλίου, 2024

Εξουσία και Ευθύνη

Η πολιτεία είναι η κυριαρχική δύναµη που έχει το ανώτατο δικαίωµα να παραγγείλει και να επιβάλλει στους πολίτες της τα θεσπίσµατα και τις εντολές της. Η δηµόσια διοίκηση και τα εκτελεστικά όργανά της, έχουν το αξίωµα της εξουσίας. Το αξίωµα είναι ανώτερη θέση στην κοινωνία και στην πολιτεία και απονέµεται µε σωφροσύνη από ανθρώπους µε ακεραιότητα χαρακτήρα και µε κριτήριο την επιτηδειότητα και τη σπουδαιότητα των ικανοτήτων του ατόµου ώστε να είναι κατάλληλο για να ασκεί µε επιτυχία το σύνολο των δικαιωµάτων που πηγάζουν από το αξίωµα της εξουσίας.
Η νοµοθεσία του συντάγµατος καθορίζει την πηγή της εξουσίας, τα όργανά της και τον τρόπο που αυτά αναθέτουν το αξίωµα αυτό. Η εξουσία περιορίζει την ελευθερία του ατόµου, σε επιτρεπτά πάντα πλαίσια, ώστε να ικανοποιούνται οι ανάγκες του, σύµφωνα µε τους νόµους του ∆ηµοκρατικού πολιτεύµατος και όχι της τυραννίας του µονάρχη, που κατέχει κάθε είδους εξουσία µε αθέµιτα µέσα που είναι αντίθετα µε τους νόµους και τα καθιερωµένα για την απονοµή της. Η κρατική ∆ηµοκρατική εξουσία δεν αντλεί τα δικαιώµατά της από καµία άλλη πηγή και δεν αναγνωρίζει ως ανώτερή της καµία άλλη εξουσία µέσα στο χώρο που εξουσιάζει.
Ο Ξέρξης ζήτησε από το Λεωνίδα τα όπλα της Ελλάδας γιατί ήθελε να γίνει κυρίαρχός της και να την εξουσιάζει όταν πήρε την περήφανη απάντηση «Μολών λαβέ». Η νόµιµη και δικαιωµατική εξουσία δεν χαρίζεται σε κανένα κακόβουλο που την καραδοκεί, αλλά παραµένει σ’ αυτούς που τους δόθηκε, που έχουν οδηγό τους την τήρηση των θεµελιακών νόµων και των αρχών που για τις ικανότητές τους τη δέχτηκαν µε σεβασµό και αισθάνονται την ευθύνη και την υποχρέωση να δώσουν λόγο για τις πράξεις τους, ως άρχοντες έντιµοι, αδιάφθοροι, αγωνιστές και οραµατιστές.
Ένας Έλληνας εξαίρετος νοµοθέτης, ο Λυκούργος, εξασφάλισε πολιτική σταθερότητα στη Σπάρτη µε τους νόµους του, µε τον καταµερισµό της εξουσίας που όριζε δύο βασιλιάδες, που ήταν παράλληλα και θρησκευτικοί ηγέτες σε καιρό ειρήνης. Η µεγαλύτερη εξουσία βρισκόταν στα χέρια πέντε εφόρων που εκλέγονταν κάθε χρόνο και έκαναν έλεγχο και στους βασιλιάδες ακόµα. Εκλέγονταν επιπλέον και είκοσι οκτώ γέροντες που είχαν συµπληρώσει το εξηκοστό έτος της ζωής τους και ήταν η λεγόµενη ισόβια γερουσία µαζί µε τους δύο βασιλιάδες. Η Γερουσία ήταν αρµόδια να χειρίζεται τα σοβαρά ζητήµατα της πολιτείας. Με τον καταµερισµό της εξουσίας, που ήταν ο κεντρικός άξονας της διακυβέρνησης µε το νέο σύστηµα αυτό, το άτοµο χανόταν µέσα στο σύνολο. Με αυτό το πνεύµα και τη λογική ο φωτισµένος Έλληνας ηγέτης, άνοιξε τότε δρόµο για τη ∆ηµοκρατία και την ελευθερία στον κόσµο και διασφάλισε την εύρυθµο λειτουργία του πολιτεύµατος στην πατρίδα του για µερικούς αιώνες. Επειδή η καθοδήγηση και η χειραγώγηση είναι έργο δύσκολο, ο εξουσιαστής, η του πρώτου ανδρός αρχή, έχει ευθύνη και είναι φωτισµένος και σοφός σαν Ολύµπιος και οι αποφάσεις του θα είναι εξαρτηµένες και θα έχουν σχέση µε το Ουράνιο φως.
Η Ηγερία, ήταν νύφη που υπαγόρευε τους νόµους του δικαίου στους αρχόντους που το επιθυµούσαν και είχαν εξουσία. Ο Περικλής, ο πιο επιφανής άρχοντας πολιτικός, που αγαπούσε την πατρίδα του και την έκανε παγκόσµιο πνευµατικό κέντρο, ήθελε να βρει τρόπο να εξασφαλίσει την ειρήνη σε όλες τις πόλεις, τότε που το αθηναϊκό νόµισµα ίσχυε σε όλο τον κόσµο, που τότε έζησαν τα µεγαλύτερα πνεύµατα της αρχαίας Ελλάδας, που η Αθήνα άκµασε στα χρόνια που ο υπέροχος αυτός άντρας είχε την εξουσία.
Η εξουσία του Περικλή µεταφράστηκε σε πολιτισµό και πρόοδο για την ανάπτυξη των Ελλήνων. Λέγεται πως η Ασπασία, η Ηγερία του µε την τόση µεγάλη µόρφωση, άσκησε επιρροή στον Περικλή και τον βοήθησε µε τα πνευµατικά της χαρίσµατα προς όφελος της πατρίδας του, ώστε δίκαια ονοµάστηκε η εποχή «Χρυσός αιώνας του Περικλή». Ο στρατηγός Αριστείδης ο λεγόµενος ∆ίκαιος, που πέθανε πάµφτωχος, δεν ήθελε να έχει εξουσία και παραχώρησε τη στρατηγία στον Μιλτιάδη, εκτιµώντας τις ικανότητές του και διακρίθηκε για τη σύνεση και τη µετριοπάθεια του, χαρίσµατα που τον έκαναν συµπαθή και αγαπητό σε όλους τους Αθηναίους. Ο Αριστοµένης, ο ήρωας των Μεσσηνίων, όταν η πατρίδα του τον κάλεσε, αρνήθηκε να γίνει βασιλιάς. Είχε αρκεστεί µόνο να αγωνίζεται γι’ αυτήν και στις δύσκολες στιγµές, κατά το θρύλο, τον προστάτευαν λέει, οι πτέρυγες ενός αετού. Εκείνοι που τους δόθηκε ο ιερός σκοπός και το καθήκον της εξουσίας που την τίµησαν, τους έπλεξαν εγκώµια δόξας, τους εξύµνησαν, τους εκθείαζαν στη διάρκεια της ζωής τους και γράφτηκε µε ανεξίτηλα γράµµατα η ιστορία τους. Ο µεγάλος ηγέτης της Αθήνας, ο Θεµιστοκλής για να πετύχει µε κάθε τρόπο την ενότητα των Ελλήνων, αφού αναλογίστηκε την ευθύνη του, δεν διεκδίκησε την ηγεσία του πολέµου µε τους Πέρσες, αλλά την άφησε στον Ευρυβιάδη. Περιφρόνησε την εξουσία για το αγαθό της νίκης και το ιδανικό της ελευθερίας παρά τις πολύ µεγάλες στρατηγικές του ικανότητες. Ενίοτε, που η εξουσία από ιδιοτέλεια και από εγωισµό και περηφάνια µε αδιαφορία για τους άλλους και χωρίς τα ιδανικά ενός ελπιδοφόρου οραµατιστή, για µια καλής τάξης κοινωνία, µετατρέπεται σε τυραννία άκαµπτη, από εκείνον που την έχει, µε το µέλλον να προµηνύεται άσχηµο για τον ίδιο, για τον τόπο του και την πατρίδα του.
Ο Νέρων ο αυτοκράτορας της Ρώµης δολοφόνησε τους δικούς του και όλο τον περίγυρο του, επειδή ήθελε να απαλλαχτεί από την επιρροή τους, αλλά έφτασε κάποτε η ώρα να δώσει τέρµα και στη δική του ζωή και να αυτοκτονήσει ύστερα από τα εγκλήµατα, που είχε διαπράξει µε τη δύναµη της εξουσίας. Ένας παραδειγµατικός Έλληνας βασιλιάς που ήταν ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου, ο Κωνσταντίνος ο Παλαιολόγος ο ΙΑ, που έµεινε στην ιστορία και ως ο Μαρµαρωµένος Βασιλιάς, δεν λογάριασε τη ζωή του όταν απέρριψε τις προτάσεις, που του έκανε ο σουλτάνος, ο Μωάµεθ ο πορθητής, για την παράδοση της Πόλης, µε την ηρωική απάντηση: «Τὸ δὲ τὴν πόλιν σοι δοῦναι, οὔτ’ ἐµόν ἐστιν οὔτ’ ἄλλου τῶν κατοικούντων ἐν ταύτῃ· κοινῇ γὰρ γνώµῃ πάντες αὐτοπροαιρέτως ἀποθανοῦµεν καὶ οὐ φεισόµεθα τῆς ζωῆς ἡµῶν». ∆ηλαδή: Το να σου παραδώσω την πόλη, δεν εξαρτάται από µένα, ούτε από κανέναν άλλον από τους κατοίκους της. Όλοι έχουµε µια γνώµη, να πεθάνουµε µε τη θέλησή µας, χωρίς να λυπηθούµε τη ζωή µας.
Ύστερα από λίγο, ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος έπεφτε νεκρός, σε µία άνιση µάχη, µετά από απεγνωσµένη πάλη για την απόκρουση των επιδροµέων Τούρκων, όπως έκαναν και τόσοι άλλοι Έλληνες ηγέτες της πολιτείας και της εκκλησίας, που έδωσαν λόγο και αναλογίστηκαν την υποχρέωση και την ευθύνη τους σε δύσκολες στιγµές και θυσιάστηκαν και τίµησαν τον ιερό σκοπό της εξουσίας για την πίστη και την πατρίδα τους. Ο Γρηγόριος ο Ε’ ο Οικουµενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως στην προτροπή να φυγαδευτεί όταν κινδύνευε η ζωή του απάντησε: «Μη θέλετε να σωθώ. Ο θάνατός µου θα χρησιµεύσει περισσότερο απ’ ότι η ζωή µου». Ανήµερα του Πάσχα, το 1821 ο Πατριάρχης, ο µυστικός αρχηγός της επανάστασης, όπως τον χαρακτήρισε ο Μωάµεθ, σύρεται στην αγχόνη από τους κατακτητές. Ο εθνοµάρτυρας ευλόγησε για τελευταία φορά τον λαό του και ανεφώνησε: «Κύριε Ιησού Χριστέ δέξου το πνεύµα µου». Στη µαταιότητα αυτού του κόσµου, οι ιεροί άγραφοι νόµοι, οι αξίες και τα ιδανικά που φτερώνουν τον άνθρωπο, και ο άσπρος πίνακας µε τις πνευµατικές ζωγραφιές του, παρασταίνουν την εξουσία που οµορφαίνει συνεχώς στον θαυµαστό γαλάζιο ουρανό.
Για τους Έλληνες οι πνευµατικές αξίες, ήταν πάντα το λάβαρο και η λευκή τους σηµαία που κρατούσαν µε ευθύνη και αξιοπρέπεια στο διάβα της ιστορίας τους. Το Ελληνικό πνεύµα διατηρείται ζωντανό και δεν σταµατά ποτέ στα απλά και στα εύκολα. Οι Έλληνες έχουν κάµει τοµές στην ιστορία της ανθρωπότητας µε τον αγέραστο γνωστό πολιτισµό τους, µε την τήρηση των άγραφων νόµων που ευαγγελίζονται και πιστεύουν και µε τα βιώµατα από τη θέση και τη στάση τους στις δύσκολες αποφάσεις. Με διάθεση για ευθεία πλεύση και µε τόλµη, µε καλλιέργεια ψυχής και µε νάµατα θεογνωσίας, ξεκολλά η καρδιά τους από τα προσωρινά και τα επίγεια. Η αληθινή εξουσία είναι υπέρχρονη, µε το παρών να σβήνει και να γίνεται γρήγορα παρελθόν που θα βρίσκεται για πάντα µέσα στη µεγάλη αγκαλιά της ατελείωτης αιωνιότητας, χωρίς υλικά αγαθά και χωρίς κοσµικά αξιώµατα. Οι γραφτοί νόµοι στον µαύρο πίνακα µπορεί να δυσκολεύουν τη λευκή σηµαία της εξουσίας, µε τους άγραφους νόµους να κυµατίζει ελεύθερη σήµερα που την ψυχή µας µολύνει η δύναµη του πλούτου που δεν παραµένει.
Για τους Έλληνες λέγεται ότι τους έχει δοθεί εξουσία, που την έχουν και συνεχίζεται από γενιά σε γενιά που έχουν πνευµατικές δυνάµεις αστείρευτες και προϋποθέσεις για δηµιουργία ως να πιστεύεται ότι έχουν περισσότερες αισθήσεις και αποκαλείται η Ελλάδα γεννήτρα Γη, που τη ζηλεύουν Ξένοι, Φιλόσοφοι, πιστεύουν πως οι λαοί του κόσµου εµπνέονται και κινούνται από την πνοή της Ελλάδας που πολλά από όσα έχουν δηµιουργήσει είναι αντίγραφα ελληνικά που χάνουν την αξία τους και το χρώµα τους στη σύγκρισή τους µε το ελληνικό µοντέλο. Οι Έλληνες στη Γη συµπεραίνεται πως αναλάµπουν για την πρόοδο και τα επιτεύγµατά τους και αρκούνται µε αυτή την εξουσία που κατέχουν µε ζήλο και υπευθυνότητα για να συνεχίσουν να µεταλαµπαδεύουν και να φωτίζουν µε τις γνώσεις και τα χαρίσµατα τους στον κόσµο.

*Ο ∆ηµήτριος Παυλάκης είναι Π. ανώτερος Υπάλληλος και Συνδικαλιστής


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα