Από τις 6 έως τις 9 Ιουνίου 2024, περίπου 360 εκατοµµύρια πολίτες από 27 Ευρωπαϊκές χώρες καλούνται να επιλέξουν τους αντιπροσώπους τους στο Ευρωκοινοβούλιο για τα επόµενα πέντε χρόνια και οι οποίοι θα συµµετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την πορεία της Ευρώπης.
Οι Ευρωεκλογές δεν έχουν τόσο άµεσο αντίκτυπο στην καθηµερινή ζωή των πολιτών, όσο οι εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπου οι τοπικές αρχές διαχειρίζονται τις υπηρεσίες και τις υποδοµές που χρησιµοποιούν καθηµερινά οι πολίτες. Είναι όµως εξίσου σηµαντικές καθώς επηρεάζουν τη συνολική κατεύθυνση της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις νοµοθετικές πρωτοβουλίες και τις µεταρρυθµίσεις που επηρεάζουν όλα τα κράτη µέλη.
Σκοπός αυτού του άρθρου είναι να παρουσιάσει τους τρόπους µε τους οποίους η Ευρωπαϊκή ένωση επηρεάζει την τοπική αυτοδιοίκηση, εστιάζοντας στα Χρηµατοδοτικά προγράµµατα, τη νοµοθεσία, τις πολιτικές, τη συνεργασία και την εκπαίδευση.
Χρηµατοδοτικά Προγράµµατα
και Επιδοτήσεις
Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ)
Το ΕΤΠΑ είναι σχεδιασµένο για να στηρίζει τις περιφέρειες της Ε.Ε., ιδιαίτερα τις λιγότερο ανεπτυγµένες, µε στόχο την οικονοµική και κοινωνική συνοχή. Χρηµατοδοτεί έργα υποδοµών, ενίσχυση των µικροµεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), την καινοτοµία και έρευνα. Μερικά παραδείγµατα έργων του ΕΤΠΑ είναι η κατασκευή και αναβάθµιση οδικών και σιδηροδροµικών υποδοµών, η δηµιουργία επιχειρηµατικών πάρκων, τα προγράµµατα για την ενεργειακή αποδοτικότητα.
Ταµείο Συνοχής
Το Ταµείο Συνοχής υποστηρίζει έργα µεγάλης κλίµακας στα κράτη µέλη µε χαµηλό ΑΕΠ, εστιάζοντας κυρίως στις µεταφορές και στο περιβάλλον. Παραδείγµατα τέτοιων έργων είναι η κατασκευή και αναβάθµιση βασικών υποδοµών όπως αυτοκινητόδροµοι, σιδηροδροµικές γραµµές, υποδοµές διαχείρισης υδάτων και αποβλήτων.
Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο (ΕΚΤ)
Το ΕΚΤ στοχεύει στη βελτίωση της απασχόλησης, την προώθηση της κοινωνικής ένταξης και την ενίσχυση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναµικού. Αυτό το καταφέρνει µε προγράµµατα κατάρτισης ανέργων, προώθηση της ισότητας στην αγορά εργασίας, υποστήριξη ευάλωτων οµάδων για την ένταξη στην αγορά εργασίας.
LEADER
Το πρόγραµµα LEADER στηρίζει την τοπική ανάπτυξη σε αγροτικές περιοχές µέσω της ενίσχυσης των τοπικών κοινοτήτων και της προώθησης της συνεργασίας µεταξύ τους, όπως ανάπτυξη τοπικών τουριστικών προϊόντων, υποστήριξη τοπικών παραγωγών και ενίσχυση της πολιτιστικής κληρονοµιάς.
Νοµοθεσία και Κανονισµοί
Περιβαλλοντική Νοµοθεσία
Η ΕΕ έχει θέσει αυστηρούς κανονισµούς για την προστασία του περιβάλλοντος, οι οποίοι επηρεάζουν άµεσα τις τοπικές αρχές. Αυτό περιλαµβάνει τη διαχείριση αποβλήτων, την ποιότητα του αέρα και του νερού, και τη βιοποικιλότητα. Οι τοπικές αρχές πρέπει να υλοποιούν έργα διαχείρισης αποβλήτων σύµφωνα µε τους κανονισµούς της ΕΕ, να διασφαλίζουν την ποιότητα του πόσιµου νερού και να προστατεύουν τις φυσικές περιοχές.
∆ηµόσιες Συµβάσεις
Η ΕΕ προωθεί τη διαφάνεια και τον ανταγωνισµό στις δηµόσιες συµβάσεις, διασφαλίζοντας ότι οι διαδικασίες είναι ανοικτές και δίκαιες. Οι τοπικές αρχές πρέπει να τηρούν αυστηρές διαδικασίες για την ανάθεση δηµοσίων έργων, προκειµένου να εξασφαλίζουν τη βέλτιστη χρήση των πόρων και την αποφυγή διαφθοράς.
Κανονισµοί για τις Μεταφορές
Οι κανονισµοί αυτοί αφορούν την ασφάλεια, τη διασύνδεση και την αποδοτικότητα των µεταφορών, όπως την ανάπτυξη βιώσιµων συστηµάτων µεταφορών, βελτίωση της οδικής ασφάλειας και προώθηση των δηµόσιων συγκοινωνιών.
Πολιτικές και Στρατηγικές
Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιµη Ανάπτυξη
Η ΕΕ προωθεί την υλοποίηση των Στόχων Βιώσιµης Ανάπτυξης (SDGs) σε τοπικό επίπεδο, εστιάζοντας στη βιώσιµη ανάπτυξη, την κοινωνική δικαιοσύνη και την προστασία του περιβάλλοντος. Οι τοπικές αρχές ενσωµατώνουν τους SDGs στις τοπικές πολιτικές και στρατηγικές, δηµιουργώντας σχέδια δράσης για την επίτευξή τους.
Πολιτική Συνοχής
Αυτή η πολιτική στοχεύει στη µείωση των ανισοτήτων µεταξύ των περιφερειών της ΕΕ µέσω χρηµατοδότησης και προγραµµάτων ανάπτυξης. Οι τοπικές αρχές λαµβάνουν χρηµατοδότηση για έργα που ενισχύουν την οικονοµική ανάπτυξη, τη δηµιουργία θέσεων εργασίας και τη βελτίωση των υποδοµών.
Συνεργασία και ∆ικτύωση
URBACT
Το URBACT είναι ένα πρόγραµµα που βοηθά τις πόλεις να συνεργάζονται και να αναπτύσσουν βιώσιµες λύσεις σε κοινά αστικά προβλήµατα. Οι τοπικές αρχές συµµετέχουν σε δίκτυα για την ανταλλαγή καλών πρακτικών και την ανάπτυξη καινοτόµων λύσεων.
INTERREG
Τα προγράµµατα INTERREG υποστηρίζουν τη διασυνοριακή, διακρατική και διαπεριφερειακή συνεργασία. Οι τοπικές αρχές συνεργάζονται µε γειτονικές περιφέρειες για την αντιµετώπιση κοινών προκλήσεων, όπως η περιβαλλοντική προστασία και η ανάπτυξη υποδοµών.
Εκπαίδευση και Κατάρτιση
Η ΕΕ προσφέρει προγράµµατα εκπαίδευσης και κατάρτισης για τις τοπικές αρχές, ενισχύοντας τις διοικητικές τους ικανότητες και την ικανότητα υλοποίησης ευρωπαϊκών προγραµµάτων. Μπορούν να συµµετέχουν σε σεµινάρια και εκπαιδευτικά προγράµµατα που προσφέρονται από την ΕΕ, όπως την ενίσχυση των δεξιοτήτων διαχείρισης έργων και χρηµατοδοτήσεων.
Όπως συµπεραίνουµε, η επιρροή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην τοπική αυτοδιοίκηση είναι ευρεία και πολυδιάστατη, προσφέροντας χρηµατοδοτική στήριξη, καθοδηγητική νοµοθεσία, πολιτικές για την ανάπτυξη και εργαλεία συνεργασίας που βοηθούν τις τοπικές αρχές να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των πολιτών.
Για όλους αυτούς τους λόγους η συµµετοχή στις ευρωεκλογές είναι απαραίτητη και σε καµία περίπτωση δεν πρέπει να είναι «χαλαρή». Όπως «χαλαρή» δεν πρέπει να είναι και η ψήφος, καθώς η Ελλάδα έχει ανάγκη από ευρωβουλευτές γνώστες του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι και όχι απλά «γνωστούς».
*O Χάρης Παπαδάκης είναι
γενικός γραµµατέας ∆ήµου Αποκορώνου,
διδάκτωρ Πολυτεχνείου Κρήτης
