Ενόσω συμπληρώθηκαν 35 χρόνια από το μπασκετικό έπος του 87 και την κατάκτηση του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος μπάσκετ από την Ελλάδα, καθώς και 18 έτη από το θαύμα των θαυμάτων την κατάκτηση της κορυφής του ευρωπαϊκού ποδοσφαιρικού Έβερεστ (Εuro 2004) από την εθνική ομάδα ποδοσφαίρου έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να αναλύσουμε πως και αν συνέβαλαν τα δύο αυτά γεγονότα στην περαιτέρω εξέλιξη των αθλημάτων στην χώρα μας.
Oι λόγοι που οδήγησαν στην άνθιση της καλαθόσφαιρας στην Ελλάδα μετά την κατάκτηση του Eυρωμπάσκετ και στην μη άνοδο του ποδοσφαίρου μετά την κατάκτηση του euro το 2004 αναλύονται παρακάτω.
Eν αρχή, το φιλοθεάμον κοινό του μπάσκετ πριν τη διοργάνωση του 87 ήταν μικρό ποσοστό του ελληνικού πληθυσμού με περιθώρια αύξησης τεράστια ως εκ τούτου η κατάκτηση του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος μπάσκετ ήταν εφαλτήριο για την εκτόξευση της δημοφιλίας του αθλήματος. Έτσι, κυρίως, οι άρρενες και οι γυναίκες δευτερευόντως άρχισαν να ασχολούνται ερασιτεχνικά με το άθλημα και να το παρακολουθούν. Αντιθέτως, το ποδόσφαιρο αποτελούσε μέχρι τη στιγμή κατάκτηση του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου το νούμερο 1 σε δημοφιλία άθλημα στον ελλαδικό χώρο και τα περιθώρια περαιτέρω βελτίωσης της δημοφιλίας του στον ελληνικό χώρο ελάχιστα.
Επιπρόσθετα, η κατάκτηση της κορυφής του ευρωπαϊκού μπάσκετ αποτέλεσε την κινητήρια δύναμη για τη δημιουργία κλειστών και άλλων αθλητικών εγκαταστάσεων από την πλευρά της πολιτείας, που προήγαγαν το άθλημα της καλαθόσφαιρας. Σε αυτό βέβαια συνέβαλε και η καλή οικονομική κατάσταση της χώρας και ότι μία από τις προτεραιότητες των εκάστοτε κυβερνήσεων της περιόδου εκείνης και εντεύθεν ήταν η άνοδος του μαζικού αθλητισμού στην Ελλάδα. Αντίθετα, η κατάκτηση του Εuro τo 2004 δε συνοδεύτηκε από τη δημιουργία νέων ποδοσφαιρικών εγκαταστάσεων εξαιτίας της ύπαρξης τέτοιων αθλητικών χώρων σε όλο το ελληνικό φάσμα και του γεγονότος ότι πρόσφατα είχαν κατασκευαστεί στάδια ποδοσφαίρου (Παγκρήτιο, Παμπελοποννησιακό, Πανθεσσαλικό, ανακατασκευή Καυτατζογλείου) εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.
Συν τοις άλλοις, η ελληνική ομοσπονδία καλαθόσφαιρας με την άψοξη οργανωσιακή λειτουργία της και εκμεταλλευόμενη την πλημμυρίδα των νέων ατόμων που ενδιαφέρθηκε για το άθλημα δημιούργησε αθλητικά κλιμάκια σε όλο την ελληνική επικράτεια κατορθώνοντας να εξελίξει το άθλημα και να δημιουργήσει νέες γενιές αξιόλογων επαγγελματιών αθλητών που κατάφεραν στα επόμενα χρόνια να κρατήσουν ψηλά τον πήχη των επιτυχιών σε διεθνές επίπεδο γεγονός που αποδεικνύεται και από τις επιτυχίες όλων των ηλικιακών κατηγοριών των εθνικών ομάδων από το 1987 και εντεύθεν (διάγραμμα 1). Εν αντιθέσει, με την ελληνική ποδοσφαιρική ομοσπονδία που δεν κατάφερε να εκμεταλλευτεί το γεγονός της κατάκτησης του EURO και να διορθώσει τα κακώς κείμενα και τις παθογένειες σε όλο το φάσμα του ελληνικού ποδοσφαίρου, που θα οδηγούσαν στην εξυγίανσή του.
Επίσης, η κατάκτηση του ευρωμπάσκετ από την Ελλάδα στάθηκε η αιτία να εισέλθουν στο χώρο του μπάσκετ σημαντικά οικονομικά εύρωστοι επενδυτές και να προσέλθουν στην πατρίδα μας αξιόλογοι αλλοδαποί παίκτες ανεβάζοντας το επίπεδο του κορυφαίου εγχώριου πρωταθλήματος (πρώην Α1) και καθιστώντας του συλλόγους μας τους κορυφαίους στην Ευρώπη. Προς επίρρωση του άνω γεγονότος είναι η κατάκτηση από τις ελληνικές ομάδες 16 ευρωπαϊκών κυπέλλων μπάσκετ από το 1991 έως και σήμερα (διάγραμμα 2).
Αξίζει στο σημείο αυτό να επισημανθεί ότι πριν το 1987 μόνο μία ελληνική ομάδα κατέκτησε ευρωπαϊκό κύπελλο μπάσκετ (η ΑΕΚ το Κύπελλο κυπελλούχων το 1967). Απεναντίας, μετά την κατάκτηση του Εuro από την εθνική ομαδα, δεν εισήλθαν σημαντικά οικονομικά επιφανείς επενδυτές στο χώρο του ποδοσφαίρου- αν εξαιρέσουμε την αγορά του πλειοψηφικού πακέτου των μετοχών του ΠΑΟΚ από το μεγαλοεπιχειρηματία κ. Ιβάν Σαββιδη το 2012 και την αγορά του πλειοψηφικού πακέτου των μετοχών του Ολυμπιακού από τον εφοπλιστή κ. Βαγγέλη Μαρινάκη το 2010- και δεν έκαναν την εμφάνισή τους στην ανώτερη κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου (Superleaugue) αξιόλογα ονόματα της παγκόσμιας ποδοσφαιρικής σκηνής. Επιπρόσθετα, οι σύλλογοι δε σημείωσαν μια σημαντική επιτυχία στις διεθνείς διοργανώσεις.
Επιπλέον, επιβάλλεται να τονιστεί ότι, όσο μεγαλύτερο είναι το εύρος ανταγωνισμού που παρατηρείται σε ένα άθλημα παγκοσμίως, τόσο δυσκολότερο είναι να κεφαλαιοποιηθεί μια κορυφαία επιτυχία για ένα κράτος στο άθλημα αυτό, ώστε να μπορέσει να την εκμεταλλευτεί για να σημειώσει περαιτέρω επιτυχίες και να αποτελέσει υπολογίσιμη μόνιμη δύναμη σε αυτό. Στην προκείμενη περίπτωση στο χώρο της καλαθόσφαιρας παγκοσμίως υφίσταται μικρότερος ανταγωνισμός συγκριτικά με το χώρο του ποδοσφαίρου. Ως εκ τούτου η κατάκτηση του ευρωμπάσκετ, συνέβαλε σημαντικά το άθλημα της καλαθόσφαιρας να σημειώσει περαιτέρω επιτυχίες σε συλλογικό και εθνικό επίπεδο, ενώ η κατάκτηση του euro δε συνέβαλε καθόλου στο επίπεδο αυτό. Επίσης, πρέπει να τονιστεί ότι στις πιο οικονομικά αναπτυγμένες χώρες στην Ευρώπη το ποδόσφαιρο είναι το πιο δημοφιλές άθλημα (Μεγάλη Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία), ενώ το μπάσκετ δεν βρίσκεται ούτε καν στη δεύτερη θέση των πιο δημοφιλών αθλημάτων (π.χ. Μεγάλη Βρετανία, Γερμανία). Έτσι, δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι σε αυτές τις χώρες επενδύονται σημαντικά χρηματικά ποσά στον ποδοσφαιρικό τομέα από εξωγενείς και ενδογενείς οικονομικούς παράγοντες διευρύνοντας το οικονομικό χάσμα που παρατηρείται με την πατρίδα μας στον τομέα αυτό.
Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι, αναντίρρητα, οι κατακτήσεις του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος καλαθόσφαιρας το 1987 από την εθνική ομάδα μπάσκετ και του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου από την εθνική ομάδα ποδοσφαίρου αποτέλεσαν τις κορυφαίες επιτυχίες στην αθλητική ιστορία της πατρίδας μας. Όμως λόγοι που σχετίζονται με το εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον των αθλημάτων της καλαθόσφαιρας και του ποδοσφαίρου στην Ελλάδα, είχαν ως απόρροια η μεν κατάκτηση του Ευρωμπάσκετ να αποτελέσει το εφαλτήριο για την εκτίναξη του αθλήματος στη χώρα μας η δε ανάδειξη της Ελλάδας ως πρωταθλήτρια Ευρώπης στο ποδόσφαιρο να μην επιφέρει θετικά αποτελέσματα στο συγκεκριμένο χώρο.
*Ο Θεοφάνης Θ. Γκατζής είναι Οικονομολόγος-διεθνολόγος, αρθρογράφος
ΜSc Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Τουρισμού και Πολιτισμού
Υ.Γ Το παρόν άρθρο το αφιερώνω στην μνήμη του εκλιπόντος πατέρα μου Θωμά, στους αποθανόντες παππούδες μου Βασίλειο Γκατζή και Βασίλειο Μακρυγιάννη, στις αποθανούσες γιαγιάδες μου Φανή Μακρυγιάννη και Στυλιανή Γκατζή, στους κεκοιμημένους προπαππούδες μου Ιωάννη Σέμο, ιερέα Δημήτριο Γκατζή, Σπυρίδων Μακρυγιάννη και Αθανάσιο Σάββα. Επίσης, το αφιερώνω στις αποβιώσασες προγιαγιάδες μου Βασιλική, Μαρία, Φωτεινή και Ευανθία, στην αποθανούσα θεία μου Ηλιάδα, στους αποβιώσαντες συγγενείς μου Γεώργιο και Ηλία, στους κεκοιμημένους συγγενείς και φίλους μου, καθώς και πάππου προς πάππου! Ακόμη, το αφιερώνω στους ζώντες μητέρα μου Μαρία και αδερφή μου Στυλιανή! Σας παρακαλώ όποιος/ όποια επιθυμεί ας μνημονεύσει τα παραπάνω ονόματα των κεκοιμημένων στις προσευχές του και ας τα δώσει να διαβαστούν στις Θείες λειτουργίες! Ειδικά η μνημόνευση των ονομάτων των κεκοιμημένων στις Θείες λειτουργίες είναι πολύ σημαντικό ζήτημα, καθότι βοηθάει πολύ να αναπαυθούν αυτοί που εκδήμησαν εις Κύριον και αυτούς που προσκόμισαν τα ονόματα προς μνημόνευση!
