Το λεξιλόγιο που χρησιµοποιεί κάθε λαός είναι ο καθρέπτης του πολιτισµικού του επιπέδου».
Αριστείδης Κωνσταντινίδης, ερευνητής- λεξικογράφος
Ο έλεγχος της γλώσσας (ενός λαού) είναι πλέον προσοδοφόρος από το να κατακτάς χώρες ή να εκµεταλλεύεσαι λαούς. Οι αυτοκρατορίες του µέλλοντος θα είναι οι αυτοκρατορίες του νου. Τη δήλωση αυτή έκανε ο Winston Churchill, στο Πανεπιστήµιο Harvard σε µια κρίσιµη στιγµή για την ανθρωπότητα, το Σεπτέµβρη 1943. Το σηµερινό σηµείωµα γράφεται µε την ευκαιρία του εορτασµού της Ευρωπαϊκής Ηµέρας Γλωσσών. Το Συµβούλιο της Ευρώπης όρισε το 2001 ο εορτασµός της να γίνεται την 26 Σεπτεµβρίου.
Ξένες Γλώσσες
στα Χανιά
Η ανάπτυξη κι η οργάνωση του κλάδου της ιδιωτικής ξενόγλωσσης εκπαίδευσης στα Χανιά σε σχέση µε άλλες περιοχές της Ελλάδας προηγήθηκε σηµαντικά, χρονικά, ποσοτικά και ποιοτικά. Το πρώτο Κέντρο Γαλλικής Γλώσσας λειτούργησε στην πόλη µας το 1904, τότε που τα Χανιά ήταν πρωτεύουσα της Κρητικής Πολιτείας. Την πληροφορία ‘‘ψάρεψα’’ σε έρευνα που έκανα στις εφηµερίδες της εποχής στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης. Οι παλαιότεροι Χανιώτες θυµούνται ότι τη δεκαετία του 1950 οι µόνοι φορείς που δίδασκαν ξένες γλώσσες στην πόλη ήταν το παράρτηµα του Γαλλικού Ινστιτούτου, το Ελληνοαµερικανικό Ινστιτούτο (IAS) και το Ελληνοβρετανικό Ινστιτούτο.
Η ίδρυση Κέντρων Αγγλικής Γλώσσας (Φροντιστήρια λεγόταν τότε) από νεαρές Χανιώτισσες άρχισε στα τέλη της δεκαετίας 1960. Το 1975 λειτουργούσαν 21 Κέντρα Ξένων Γλωσσών στο Νοµό µας ανάµεσα στα οποία ήταν και η ΠΟΛΥΓΝΩΣΗ, το Κέντρο Αγγλικής Γλώσσας του γράφοντος.
Η δύναµη
της γλωσσοµάθειας
Είναι γεγονός ότι οι πολύγλωσσοι πολίτες, επαγγελµατίες, επιστήµονες και ηγέτες κατακτούν µια πολύπλευρη ολιστική αντίληψη του κόσµου µας.
Η ικανότητα αυτή εδράζεται στο γεγονός ότι η γνώση µιας γλώσσας και της κουλτούρας που τη συνοδεύει επιτρέπει στο χρήστη να βλέπει τον κόσµο µε άλλα µάτια.
«Κάθε γλώσσα είναι και ένα διαφορετικό όραµα της ζωής» υποστηρίζει ο σκηνοθέτης Φεντερίκο Φελίνι.
Χωρίς παρεξήγηση
Οµοιότητες ανάµεσα στις Ευρωπαϊκές γλώσσες µπορεί να οδηγήσουν σε ευτράπελα και παρεξηγήσεις.
Για τους γλωσσοµαθείς αναγνώστες, παραθέτω µια µικρή συλλογή φράσεων που ενώ έχουν την ίδια ή παρόµοια γραφή έχουν εντελώς διαφορετική σηµασία σε άλλη γλώσσα.
Συµπερασµατικά
Η γνώση γλωσσών σε άριστο επίπεδο δηµιουργεί επαγγελµατικές προοπτικές για τις νέες γενιές και διευρύνει τους ορίζοντες της σκέψης τους.
Οι δια βίου µαθητές επιστήµονες ή επαγγελµατίες εξελίσσονται ανάλογα και µε την επάρκεια τους στις γλώσσες.
Οι δίγλωσσοι έχουν ισχυρότερη ασπίδα για τη νόσο Alzheimer’s.
Tα γλωσσικά χάσµατα ανάµεσα στις γενιές διευρύνονται.
Η πολύ καλή γνώση µιας γλώσσας είναι γέφυρα επικοινωνίας, αλληλεπίδρασης και ειρήνης ανάµεσα στους χρήστες της.
Στα Χανιά, η ιδιωτική ξενόγλωσση εκπαίδευση στήριξε και στηρίζει την ανάπτυξη της τουριστικής βιοµηχανίας.
Έρευνα µε Χανιώτες µαθητές
Σε πρόσφατη έρευνα που έκανα στην ΠΟΛΥΓΝΩΣΗ σε µαθητές Γυµνασίου, παρατήρησα ότι πολλά από τα παλιά γλωσσικά µας δάνεια τους είναι εντελώς άγνωστα. Έτσι, δεν αναγνωρίζονται πλέον 10δες τουρκικές και λατινικές λέξεις που ήταν µέρος του ∆υτικό-Κρητικού µας ιδιώµατος.
Φυσικά αναγνωρίζουν τα δάνεια µας από την Αγγλική, και την Ιταλική γλώσσα λόγω της εκτεταµένης χρήσης τους από τα ΜΜΕ.
Με την ευκαιρία προσπαθήστε να αναγνωρίσετε την προέλευση των παρακάτω γλωσσικών µας δανείων…
Ανακαλύψετε τι γλώσσα είναι;
;;; δάνεια
1. Άχτι,
2. γιαχνί,
3. γινάτι,
4. γιούργια,
5. ζαµάνια,
6. ζάφτι,
7. ζεµπίλι,
8. κιοτής,
9. µαγκάλι,
10. µπαξίσι,
11. µπαταξής,
12. µεντεσές,
13. µπεζαχτάς,
14. µπερντάχι,
15. µπουνταλάς,
16. ντέρτι,
17. ντιπ,
18. ντουγρού,
19. σαλβάρι,
20. σεκλετίζω,
21. σερµαγιά,
22. ταµπλάς,
23. ταφτάς,
24. τουµπεκί,
25. τράµπα,
26. τσάρκα,
27. τσουτσέκι,
28. χαΐρι,
29. χαράµι,
30. χούι
;;; δάνεια
1. αβανταδόρος,
2. αβέρτα,
3. αµολαίρνω,
4. βεγγέρα,
5. βολτάρω,
6. γουστόζος,
7. ζούπιτος,
8. κάζο,
9. καντάρι,
10. καρότσα,
11. κολατσιό,
12. κοπιάρω,
13. κόρνα,
14. κουµάντο,
15. λουστράρω,
16. µαγκιόρος,
17. µοντάρω,
18. µιζέρια,
19. µοστράρω,
20. µπάρα,
21. µπρίο,
22. νέτο,
23. παγαπόντης,
24. πάκο,
25. παρλάρω,
26. πόστο,
27. ρέγουλα,
28. ρεσάλτο,
30.µπαρούφα
;;; δάνεια
1. γκαντέµης,
2. γκολ,
3. ιντερβιού
4. καµέραµαν,
5. κλόουν,
6. κοντράστ,
7. κοπυράιτ,
8. λάντζα,
9. µάνατζερ,
10. µάξι,
11. µατς,
12. µίνι,
13. µίξερ,
14. µίτινγκ,
15. µπανάλ,
16. µπρούταλ,
17. µπικίνι,
18. µπλόφα,
19. µπρέηκ,
20. µποϋκοτάζ,
21. ντέρµπι,
22. ντίσκο,
23. παµπ,
24. σεντράρω,
25. σόου,
26. σουτ,
27. στρες,
28. ταµπού,
29. φέριµποτ,
30. φολκλόρ
234.866 γλωσσικά δάνεια στην Αγγλική
Ζούµε σε µια εποχή µεγάλων δανείων και αντιδάνειων στις γλώσσες. Είναι χρήσιµο να θυµίζουµε στους µαθητές µας ότι η Ελληνική γλώσσα έχει δανείσει 234.866 όρους επιστηµονικής ορολογίας στην Αγγλική σύµφωνα µε τον ερευνητή Αριστείδη Κωνσταντινίδη. Ο χαλκέντερος Α. Κωνσταντινίδης συγκέντρωνε τον πλούτο των γλωσσικών µας δανείων για περισσότερα από 30 χρόνια. Το 2001 εξέδωσε το µνηµειώδες έργο του ένα λεξικό 1710 σελίδων ‘‘Η Οικουµενική διάσταση της Ελληνικής γλώσσας’’.
