» Πιο αδύναµη η ιδιωτική κατανάλωση στην Eυρωζώνη
∆υσάρεστα τα νέα για την Eυρωζώνη αναφορικά µε την ανάπτυξή της εντός του 2024 κάτι που βάζει τις βάσεις για ένα ακόµη δύσκολο 2025. Οι λόγοι είναι πολλοί, όµως εστιάζονται κυρίως σε δύο βασικότερους όπως θα δούµε παρακάτω, χωρίς αυτό να σηµαίνει πως δεν υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που συµβάλλουν σε αυτή την διαφαινόµενη στασιµότητα.
Τ
α στοιχεία που παρέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προβληµατίζουν και αν µη τι άλλο δεν παρουσιάζουν µια ωραιοποιηµένη εικόνα. Πως θα µπορούσε άλλωστε να είναι όλα ευνοϊκά µετά την ρωσική επίθεση σε ένα ανεξάρτητο κράτος, που την ακολούθησε ο ενεργειακός εκβιασµός;
Ας δούµε τα στοιχεία σχετικής µελέτης, που συγκρίνει την ανάπτυξη της ευρωζώνης µε αυτή των ΗΠΑ.
Η πανδηµία του κορωνοϊού, λοιπόν, και ο πόλεµος στην Ουκρανία, επιβράδυναν την ανάπτυξη στην ευρωζώνη πολύ περισσότερο από ό,τι στις ΗΠΑ, σύµφωνα µε µελέτη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).
Η οικονοµία στην κοινότητα των χωρών αναπτύχθηκε µόνο κατά περίπου 3% από το τέταρτο τρίµηνο του 2019 έως το τέταρτο τρίµηνο του 2023, έγραψαν οι εµπειρογνώµονες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) σε µελέτη που δηµοσιεύθηκε την Τετάρτη.
Η οικονοµία στις ΗΠΑ ανέκαµψε πιο έντονα την ίδια περίοδο: Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) εκεί είχε αυξηθεί κατά περισσότερο από 8%. «Η διαφορά αυτή οφείλεται κυρίως στην ασθενέστερη ιδιωτική κατανάλωση στην ευρωζώνη σε σχέση µε τις ΗΠΑ», γράφουν οι συντάκτες τη µελέτης.
Επιπλέον, η ευρωζώνη έχει υποφέρει σηµαντικά περισσότερο από τις οικονοµικές συνέπειες του ρωσικού επιθετικού πολέµου κατά της Ουκρανίας.
«Το πανδηµικό σοκ φαίνεται να είχε µεγαλύτερο αντίκτυπο στην πραγµατική ανάπτυξη στην ευρωζώνη από ό,τι στις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια», γράφουν συγκεκριµένα οι συγγραφείς της εν λόγω µελέτης. Τα µαζικά προγράµµατα στήριξης των κυβερνήσεων έπαιξαν ρόλο σε αυτό.
Στις ΗΠΑ, από την άλλη πλευρά, η δηµοσιονοµική στήριξη για την αντιµετώπιση της πανδηµίας και η εύρωστη αγορά εργασίας µετά την πανδηµία, αύξησαν τα εισοδήµατα σηµαντικά περισσότερο από ό,τι στην ευρωζώνη.
Τα νοικοκυριά και στις δύο περιοχές δηµιούργησαν πρόσθετες αποταµιεύσεις. Στις ΗΠΑ, ωστόσο, αυτές µειώθηκαν πολύ πιο γρήγορα το 2022 και το 2023 και εισέρρευσαν ξανά στην οικονοµία. Οι συγγραφείς της µελέτης θεωρούν ότι αυτός είναι ένας από τους λόγους για τις διαφορές στην ανάπτυξη κατά την εξεταζόµενη περίοδο.
Η οικονοµία της ευρωζώνης επηρεάστηκε επίσης περισσότερο από τις συνέπειες της ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία. Η επακόλουθη ενεργειακή κρίση και η έξαρση του πληθωρισµού των τροφίµων είχαν ιδιαίτερα έντονη ανασχετική επίδραση.
«Αυτό οφείλεται στη γεωγραφική εγγύτητα, στο βαθµό εξάρτησης από τις εισαγωγές ενέργειας και τροφίµων από την περιοχή αυτή και στον αρνητικό αντίκτυπο στην καταναλωτική εµπιστοσύνη στην ευρωζώνη», γράφουν οι συντάκτες.
Η ευρωζώνη είναι επίσης η πιο ανοικτή περιοχή από πλευράς εµπορίου. Ως αποτέλεσµα, η βιοµηχανία εκεί έχει πληγεί ιδιαίτερα από τις δυσχέρειες στον εφοδιασµό και την παγκόσµια οικονοµική επιβράδυνση.
Να σηµειωθεί πάντως ότι σύµφωνα µε στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο ξεκίνηµα του 2024 αναφέρθηκε χαρακτηριστικά ότι µετά από υποτονική ανάπτυξη το 2023, το 2024 ξεκίνησε µε χαµηλότερους από τους αναµενόµενους ρυθµούς για την οικονοµία της ΕΕ.
Οι χειµερινές ενδιάµεσες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναθεώρησαν προς τα κάτω την ανάπτυξη στην ΕΕ και στην ευρωζώνη σε 0,5 % το 2023, από 0,6 % στις φθινοπωρινές προβλέψεις, και σε 0,9 % (από 1,3 %) στην ΕΕ και 0,8 % (από 1,2 %) στην ευρωζώνη το 2024. Το 2025 η οικονοµική δραστηριότητα αναµένεται να αυξηθεί κατά 1,7 % στην ΕΕ και κατά 1,5 % στην ευρωζώνη.
Ο πληθωρισµός αναµένεται επίσης να επιβραδυνθεί ταχύτερα από ό,τι προβλεπόταν το φθινόπωρο. Στην ΕΕ, ο πληθωρισµός βάσει του εναρµονισµένου δείκτη τιµών καταναλωτή (Εν∆ΤΚ) προβλέπεται να µειωθεί από 6,3 % το 2023 σε 3,0 % το 2024 και σε 2,5 % το 2025.
Στην ευρωζώνη, αναµένεται να επιβραδυνθεί από 5,4 % το 2023 σε 2,7 % το 2024 και σε 2,2 % το 2025.
Η ανάπτυξη προβλεπόταν πάντως να αναθερµανθεί το 2024 µετά από ένα συγκρατηµένο ξεκίνηµα στις αρχές του έτους.
Τι διαπιστώνουµε λοιπόν; Ότι και η πανδηµία και η ρωσική επίθεση άλλαξαν άρδην τα δεδοµένα. Από την µια, η υγειονοµική πολιτική µε την οικονοµική στήριξη των κρατών που επλήγησαν σφοδρά από την πανδηµία, και από την άλλη τα επικίνδυνα παιχνίδια της Ρωσίας, επηρέασαν την ζώνη του ευρώ. Εξάλλου αυτός ήταν και ο στόχος του αντι-δυτικού µετώπου, να γονατίσει την ευρωπαϊκή οικονοµία.
Στο χέρι των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων είναι να προχωρήσουν εκ νέου σε αντίµετρα και να µην αφήσουν το αντι-δυτικό µπλοκ να προκαλέσει περαιτέρω οικονοµικό έµφραγµα στην Ευρώπη. Η απειλή είναι ορατή και οι υπαίτιοι έχουν όνοµα. Γιατί η ευρωζώνη και όχι οι ΗΠΑ είναι που θα συνεχίσει να σηκώνει το βάρος των δύο σοβαρών αιτιών που προκάλεσαν και προκαλούν την αναπτυξιακή στασιµότητα.
