H κλιματική αλλαγή έχει ήδη επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην συμπεριφορά των Ευρωπαίων πολιτών αλλά και στις γενικότερες πολιτικές των κρατών της ΕΕ. Αυτές οι αλλαγές δεν έχουν να κάνουν μόνο με τις πολιτικές απέναντι στο περιβάλλον αλλά και στα οικονομικά των ευρωπαϊκών νοικοκυριών, Σύμφωνα με το τελευταίο Ευρωβαρόμετρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Το ειδικό Ευρωβαρόμετρο 538 για την κλιματική αλλαγή πραγματοποίησε έρευνα σε 26.358 πολίτες της ΕΕ από διαφορετικές κοινωνικές και δημογραφικές ομάδες στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από τις 10 Μαΐου έως τις 15 Ιουνίου 2023. Όλες οι συνεντεύξεις πραγματοποιήθηκαν σε ατομικό επίπεδο με όλους τους συμμετέχοντες, είτε διά ζώσης στο σπίτι του κάθε συμμετέχοντα είτε μέσω βιντεοκλήσης.
Τα αποτελέσματα του πιο πρόσφατου «Τακτικού Ευρωβαρόμετρου – Άνοιξη 2023», το οποίο δημοσιεύτηκε πρόσφατα στις 10 Ιουλίου, συνάδουν πλήρως με τα αποτελέσματα αυτής της ειδικής έρευνας για την κλιματική αλλαγή.
Η συντριπτική πλειονότητα λοιπόν των Ευρωπαίων πιστεύει ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί σοβαρό πρόβλημα για τον πλανήτη (93 %), Πάνω από τους μισούς πιστεύουν ότι θα πρέπει να επισπευσθεί η μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία (58 %), για να αντιμετωπιστούν οι απότομες αυξήσεις των τιμών της ενέργειας και οι ανησυχίες σχετικά με τον εφοδιασμό με φυσικό αέριο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Από οικονομική άποψη, το 73 % των Ευρωπαίων συμφωνεί ότι το κόστος των ζημιών που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή είναι πολύ υψηλότερο από τις επενδύσεις που απαιτούνται για την πράσινη μετάβαση. Επίσης, τα τρία τέταρτα (75 %) των Ευρωπαίων συμφωνούν ότι η ανάληψη δράσης για το κλίμα θα οδηγήσει σε καινοτομία.
Σχεδόν εννέα στους δέκα Ευρωπαίους πολίτες (88 %) συμφωνούν ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου θα πρέπει να μειωθούν στο ελάχιστο, ενώ παράλληλα οι εναπομένουσες εκπομπές θα πρέπει να αντισταθμιστούν ώστε να καταστεί η ΕΕ κλιματικά ουδέτερη έως το 2050.
Σχεδόν εννέα στους δέκα Ευρωπαίους (87 %) πιστεύουν ότι είναι σημαντικό να θέσει η ΕΕ φιλόδοξους στόχους για να αυξηθεί η χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ παρόμοιος αριθμός (85 %) πιστεύει ότι είναι σημαντικό για την ΕΕ να λάβει μέτρα ώστε να βελτιωθεί η ενεργειακή απόδοση, για παράδειγμα, παροτρύνοντας τους πολίτες να μονώσουν το σπίτι τους, να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά πάνελ ή να αγοράσουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Επτά στους δέκα πολίτες που απάντησαν στην έρευνα (70 %) πιστεύουν ότι η μείωση των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων μπορεί να αυξήσει την ενεργειακή ασφάλεια και να ωφελήσει οικονομικά την ΕΕ.
Οι πολίτες εκφράζουν τη δέσμευσή τους να αναλάβουν ατομική δράση και να στηρίξουν τη διαρθρωτική μεταρρύθμιση
Στη μεγάλη τους πλειονότητα, οι πολίτες της ΕΕ έχουν ήδη αναλάβει δράση για το κλίμα σε ατομικό επίπεδο (93 %) και προβαίνουν συνειδητά σε βιώσιμες επιλογές στην καθημερινή τους ζωή. Ωστόσο, όταν ρωτήθηκαν ποιον θεωρούν αρμόδιο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, οι πολίτες υπογράμμισαν την ανάγκη για άλλες μεταρρυθμίσεις που θα συνοδεύουν την ατομική δράση, υποδεικνύοντας επίσης την ευθύνη των εθνικών κυβερνήσεων (56 %), της ΕΕ (56 %), καθώς και των επιχειρήσεων και της βιομηχανίας (53 %).
Οι Ευρωπαίοι πολίτες αισθάνονται επίσης την απειλή της κλιματικής αλλαγής στην καθημερινή τους ζωή. Κατά μέσο όρο, πάνω από το ένα τρίτο των Ευρωπαίων αισθάνονται προσωπικά εκτεθειμένοι σε περιβαλλοντικούς και κλιματικούς κινδύνους και απειλές· από αυτούς, περισσότεροι από τους μισούς ζουν σε 7 κράτη μέλη, κυρίως στη Νότια Ευρώπη αλλά και στην Πολωνία και την Ουγγαρία. Το 84 % των Ευρωπαίων συμφωνεί ότι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και των περιβαλλοντικών ζητημάτων θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα προκειμένου να βελτιωθεί η δημόσια υγεία, ενώ το 63 % των συμμετεχόντων συμφωνεί ότι το να είμαστε προετοιμασμένοι για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα για τους πολίτες της ΕΕ.
Οι ευρωπαίοι πολίτες λοιπόν δείχνουν να βρίσκονται σε ετοιμότητα αναφορικά με την κλιματική αλλαγή. Στην πλειοψηφία τους επιθυμούν αλλαγές και καινοτομίες σε ότι αφορά την αντιμετώπιση των προβλημάτων αλλά και σε ατομικό επίπεδο ο καθένας κάνει ότι μπορεί για να βελτιώσει την ζωή του αλλά και γενικότερα το περιβάλλον.
Το πρόβλημα λοιπόν είναι και παραμένει στις πολιτικές που εφαρμόζονται από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για να ανταπεξέλθουν στην υφιστάμενη κλιματική αλλαγή. Μόνο με αυτές τις πολιτικές μπορεί να αλλάξει κάτι ουσιαστικό. Οι πολίτες είναι ήδη έτοιμοι να δεχθούν τις αλλαγές όπως διαφαίνεται και στο εν λόγω ευρωβαρόμετρο. Στο χέρι των κυβερνήσεων είναι λοιπόν να προχωρήσουν στα κατάλληλα μέτρα αποτροπής της. Με δεδομένο ότι η κλιματική αλλαγή έχει προκαλέσει ήδη μεγάλα προβλήματα στην διαβίωση των ανθρώπων στον πλανήτη.
