Την στιγµή που η Ευρώπη κινδυνεύει από τον πολλαπλασιασµό των αυταρχικών καθεστώτων πέριξ αλλά και εντός αυτής, σε µια εποχή όπου δικτατορίες όπως της Ρωσίας και της Βορείου Κορέας ανθούν και άλλες δικτατορίες καταρρέουν όπως του Άσαντ στη Συρία, την ώρα όπου τα δικαιώµατα των κοινωνικών µειοψηφιών στην Ευρώπη κατοχυρώνονται από κάθε άποψη παρά τις οπισθοδροµικές αντιλήψεις εθνικιστικών και ακροδεξιών κοµµάτων που ανθίστανται σε µια εικόνα ελεύθερης από κάθε άποψη Ευρώπης και που δεν αφορά µόνο την κινητικότητα και την πρόσβαση αλλά και την κυκλοφορία ιδεών και αντιλήψεων, οι ευρωπαίοι πολίτες δείχνουν να συντονίζονται µε την ελευθεριότητα και ισότητα.
Το γεγονός µόνο ελπίδα φέρνει – και το τονίζω, σε µια εποχή όπου η άκρα δεξιά και αριστερά επιδίδονται σε κυνήγι µαγισσών.
Φαινόµενα όµως όπως οι γυναικοκτονίες, οι ανισότητες των φύλων στην εργασία αλλά και το κοινωνικό έλλειµµα στην αποδοχή της διαφορετικότητας που παραπέµπει σε απουσία Παιδείας και µόρφωσης, όλα αυτά καταδεικνύουν ότι τα προβλήµατα δεν έχουν εκλείψει και πως η προσπάθεια που πρέπει να καταβληθεί, είναι ακόµη µεγάλη.
Ας µείνουµε όµως στα στοιχεία που εµπνέουν αισιοδοξία µε τις δέουσες όµως επιφυλάξεις για το µέλλον.
Η Κοµισιόν λοιπόν δηµοσίευσε τα αποτελέσµατα της έρευνας του Ευρωβαρόµετρου σχετικά µε τα έµφυλα στερεότυπα. Από τα αποτελέσµατα προκύπτει ότι οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) θεωρούν γενικά ότι η ισότητα των φύλων είναι επωφελής για όλους και για όλες. Ωστόσο, ορισµένα έµφυλα στερεότυπα εξακολουθούν να υπάρχουν σε διάφορους τοµείς, ενώ εντοπίζονται διαφορές µεταξύ κρατών µελών και ηλικιακών οµάδων.
Η έρευνα παρέχει µια επισκόπηση των αντιλήψεων για τα έµφυλα στερεότυπα σε διάφορα πλαίσια: το νοικοκυριό και την εργασία, την πολιτική και τις διευθυντικές θέσεις, καθώς και τις αντιλήψεις για τη διαφορετική µεταχείριση των φύλων σε καθηµερινές καταστάσεις.
Η έρευνα αυτή έρχεται σε συνέχεια παρόµοιων ερευνών για την ισότητα των φύλων που διεξήχθησαν το 2009, το 2014 και το 2017.
Τα αποτελέσµατα δείχνουν ότι έχει σηµειωθεί πρόοδος: τρία στα τέσσερα άτοµα που ερωτήθηκαν συµφωνούν ότι η ισότητα των φύλων είναι επωφελής και για τους άνδρες, ενώ το 90 % των πολιτών της ΕΕ πιστεύει ότι η οικονοµική ανεξαρτησία είναι εξίσου σηµαντική για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες.
Ωστόσο, από ορισµένα ευρήµατα καταδεικνύεται ότι κάποια έµφυλα στερεότυπα επιµένουν. Για παράδειγµα, το 49% των ατόµων που ρωτήθηκαν συµφωνεί ότι οι άνδρες είναι εκ φύσεως λιγότερο ικανοί από τις γυναίκες στις οικιακές εργασίες.
Επιπλέον, ορισµένες στερεοτυπικές αντιλήψεις σχετικά µε τις ικανότητες των γυναικών και των ανδρών στην πολιτική φαίνεται να έχουν αυξηθεί σε σχέση µε το 2017. Από την τωρινή έρευνα προκύπτει ότι το 47% των ερωτηθέντων ατόµων συµφωνεί µε την άποψη ότι οι άνδρες είναι πιο φιλόδοξοι στην πολιτική από τις γυναίκες.
Ωστόσο, σε επίπεδο ΕΕ, πάνω από το ήµισυ των ερωτηθέντων ατόµων τάσσεται υπέρ της θέσπισης µέτρων για την αντιµετώπιση της υποεκπροσώπησης των γυναικών στην πολιτική.
Σε θεωρητικό επίπεδο πάντως, η στρατηγική της ΕΕ για την ισότητα των φύλων υλοποιεί τη δέσµευση της Επιτροπής φον ντερ Λάιεν ως προς την επίτευξη µιας Ένωσης ισότητας. Η στρατηγική παρουσιάζει στόχους πολιτικής και δράσεις για την επίτευξη σηµαντικής προόδου έως το 2025 προς µια Ευρώπη µε ισότητα των φύλων.
Οι δράσεις που αναλήφθηκαν και απέδωσαν καρπούς από το ξεκίνηµα της πανδηµίας και µετά έχουν ως εξής:
• Στις 4 Μαρτίου 2021 η Επιτροπή πρότεινε δεσµευτικά µέτρα για τη µισθολογική διαφάνεια, ως ένα από τα πρώτα παραδοτέα της στρατηγικής.
• Στις 8 Μαρτίου 2022 η Κοµισιόν ενέκρινε νέα πρόταση οδηγίας σε επίπεδο ΕΕ για την καταπολέµηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας. Η πρόταση αποσκοπούσε στη θέσπιση στοχευµένων ελάχιστων κανόνων σχετικά µε τα δικαιώµατα αυτής της οµάδας θυµάτων εγκληµατικών πράξεων και στην ποινικοποίηση των σοβαρότερων µορφών βίας κατά των γυναικών και της βίας στον κυβερνοχώρο.
• Ορόσηµο αποτελεί η οδηγία για την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στα διοικητικά συµβούλια των εταιρειών, η οποία αποσκοπεί στη βελτίωση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων σε θέσεις λήψης εταιρικών αποφάσεων στις µεγαλύτερες εισηγµένες εταιρείες της ΕΕ. Μετά από 10 έτη διαπραγµατεύσεων, η οδηγία εγκρίθηκε τελικά στις 22 Νοεµβρίου 2022.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε την εκστρατεία για την αµφισβήτηση των έµφυλων στερεοτύπων στις 8 Μαρτίου 2023.
