» Περί… διασταυρώσεων όνων µετ’ αλόγων
» Όταν το αλληγορικό µεσουρανεί
Το µουλάρι ή ηµίονος προκύπτει από τη διασταύρωση θηλυκού αλόγου (φοράδας) µε αρσενικό γαϊδούρι. Ενώ από τη διασταύρωση θηλυκού γαϊδάρου µε αρσενικό άλογο προκύπτει το γαϊδαροµούλαρο ή γίννος. Τέλος τα κανονικά γαϊδούρια προέρχονται από τη διασταύρωση ατόµων του ιδίου είδους.
Άλλωστε δι’ αυτόν τον λόγον υπάρχει και πληθώρα εξ αυτών ανά την επικράτειαν.
Η ΑΠΩΛΕΙΑ
Οπροχθές αρρώστησε του Μανούσο ο µπουρίκος και είχε θέσει χάµες απάνω στσοι καβαλίνες του ανάσκελα κι ήτανε πρησµένη η κοιλιά ντου και τα πόδια ντου ξεντωµένα εξαµώνανε ίσια πέρα και ούλο το χωριό έλεγε:
«Να ‘χα µ πάει στο γέρο ντο διάολο να ψοφίσει» γιατί ετσίνα και εδάγκανε».
Μα του άκλερου Μανούσο του χρειγιάζουντανε και δεν τον ήθελε ψοφισµένο και για αυτό έκεια ούλοι µαζί:
Εκάνανε ντου εντριβές
και τρίβα ντο πητείδια
και βάνα ντου θερµόµετρο
’πο κάτω από τα… φρύδια.
Μα ο παντέρµος ο γάιδαρος δεν έλεγε να ποδαρώσει* παρά έδειχνε πως θα τα καρώσει* κι είντα να κάµει κι ο κακορίζικος ο Μανούσος, εγλάκα* την άλλη µέρα από πρίχου αποδιαφωτίσει στου συντέκνου ντου, του Πολιό να του ζητήξει τη χτηµατσιά* για να µπει* στη χώρα.
Είπε ντου ο συντεκνός του ο Πολιός πως δε ντου την εβαστίζει, παρά θα του δώσει τη γαϊδούρα, µόνο νά ‘ει το νου ντου, να µη ντη βαροφορτώσει και τη ζορίσει και τη καταλύσει*, γιατί είναι γαστρωµένη* και µε ξενικό µπεγίρι.
Επήρε ο Μανούσος τη γαϊδούρα τη φόρτωσε και στσοι µπάντες και µεσοσόµαρα και τη λάλιε να µπει στη χώρα.
Όντεν έφταξε απ’ όξω από το Καλέ Καπισί* στη µια µπάντα στου Μπροσνιερίτη το χάνι, σε µιαν ελιά από κάτω στο δροσιό, έδεσε το χτήµα και απόης επήρε κάτω τον Κάτολα και εβγήκε στα σκοινοπλοκάδικα απού ‘χε µια δουλειά.
Επέρασε κι απού τα ντερµιτζίδικα κι εψούνισε ένα συγκλί* για να σέρνει νερό η κυρά ντου από τη στέρνα, τ’ απάντηξε κι ο συντεκνός ο Ευτύχης από το Σέλινο και ξάργησε και µε του λόγου ντου κάµποση ώρα.
Τ’ απόγεµα απου εγάηρε να πάρει το χτήµα, δεν το βρε έκεια απύ το ‘χε σταλισµένο, και γάηρε ξεπαπούτσοτος και ξεγλωσσισµένος στο χωριό, στου συντέκνου ντου του Πολιό και του πε τα κακά µαντάτα*.
Ο σύντεκνος του ο Πολιός µανισµένος τού ‘πε πως πρέπει να γαήρει εξάπαντως στη χώρα και να ξανοίξει να βρει τη γαϊδούρα χώρις και χώρις άλλο επειδής ήτονε γαστρωµένη µε µπεγίρι* και ανήµενε να του γεννήσει γαϊδουροµούλαρο απου έκανε πολλούς παράδες.
Εντράπηκε να τονε χέσει και του ‘πε δυο µαντινάδες, απού είχανε στο τέλος το νόηµα πως είναι… γάιδαρος:
Έχω και την απόδειξη χαρτοσηµαρισµένη,
πώς ήταν η γαιδούρα µου µουλάρι γαστρωµένη*.
∆ε σου το λέω για κακό µούδε να σε προσβάλλω,
µα άνε γκάµει* γάιδαρο θα µπλέξεις* χωρίς άλλο.
Γλωσσάρι
Χτηµατσιά: το θηλυκό γαϊδούρι
Μπει στη χώρα: παλαιά στην Χώρα – Χανιά έµπαινες µέσα
καθόσον υπήρχαν οι πύλες του φρουρίου
Ποδαρώσει: σταθεί στα πόδια του
Καρώσει: ψοφήσει
Εγλάκα: έτρεχε
Καταλύσει: αποβάλλει
Γαστρωµένη: έγκυος
Καλέ Καπισί: η είσοδος του φρουρίου επί Ενετών και Τούρκων
Συγκλί: γουβάς µεταλλικός
µαντάτο: ενετικό mandare είδηση
Μπεγίρι: τουρκικά άρρεν άλογο
…µουλάρι γαστρωµένη: ήτοι θα γεννούσε µουλάρι
…κάµει γάιδαρο: γεννήσει γάιδαρο
….θα µπλέξεις: ήτοι θα θεωρηθείς υπεύθυνος ως…
δράστης τεκνοποίησης µε τη γαϊδούρα ήτοι
εµµέσως πλην σαφώς… ΘΑ ΜΕΤΡΑΣ ΓΑΪ∆ΑΡΟΣ
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ∆ΕΝ ΕΊΝΑΙ ΕΝΤΕΨΙΖΙΚΟ* ΓΗ ΑΡΣΙΖΖΙΚΟ* ΝΑΚΛΙ* ΠΑΡα ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΙΝΗ
Σας πληροφορώ ότι το εικονιζόµενο ζώο είναι… θηλυκό.
ΕΝΤΕΨΙΖΙΚΟ* ΓΗ ΑΡΣΙΖΖΙΚΟ* ΝΑΚΛΙ* (λέξεις τουρκ.) πιπεράτη ιστορία-ανέκδοτο
