«Θα προτιμούσα να αποσιωπήσω το μεγάλο έγκλημα που διαπράχθηκε (ενν.από τους Ναζί) στον αιώνα μας», αναφέρει στη σελίδα 341 του βιβλίου του «Μικρή Ιστορία του Κόσμου » ο Αυστριακής καταγωγής συγγραφέας E.H.Gombrich. Στη συνέχεια όμως, μη αντέχοντας ίσως το βάρος της απόκρυψης, παραθέτει τη σωστή και παραδεκτή άποψη: «το βιβλίο απευθύνεται σε νεαρούς αναγνώστες, που πρέπει να τους προφυλάσσουμε από τη φρίκη. Και τα παιδιά όμως μεγαλώνουν κάποτε και πρέπει να μάθουν από την ιστορία πόσο εύκολα μπορεί η υποδαύλιση του μίσους και η μισαλλοδοξία να μετατρέψουν τους ανθρώπους σε απάνθρωπα όντα…»
Ότι κι αν πούμε όμως, σε καμιά περίπτωση, δεν επιτρέπεται να αποσιωπούνται τα εγκλήματα των Ναζί. Δεν επιτρέπεται να αφήσουμε τη λήθη να καλύψει τα πάντα…
Ανήκω στη γενιά που έζησε, στα παιδικά της χρόνια, τη βία, το φόβο, το θάνατο. Διατηρώ έντονες μνήμες από τη γιγαντομαχία που μας είναι γνωστή με την ονομασία «Μάχη της Κρήτης» κι αργότερα καθώς πορεύτηκα μέσα στη φρίκη του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου, είδα τόσα που γλώσσα ανθρώπου δεν μπορεί να περιγράψει ούτε και χέρι να ιστορήσει. Έζησα την αγριότητα του ανθρώπου σε όλη της την έκταση. Είδα διαρπαγές περιουσιών. Είδα αθώους να εκτελούνται. Υπήρξα μάρτυς της βάρβαρης ,της ακατανόητης απαγόρευσης ταφής των δολοφονημένων …
Ο διακεκριμένος γιατρός Δρ Ευτύχης Λαμπουσάκης, επιτ. Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Χανίων, δεν τα έζησε προσωπικά. Τα πληροφορήθηκε από διηγήσεις κατοίκων της ηρωικής επαρχίας του που επέζησαν, από μελέτες βιβλίων, από δημοσιεύματα εφημερίδων, από το αίμα που δεν στεγνώνει, από την κραυγή της γης που αν κι έχουν περάσει 80 χρόνια δεν λέει να γαληνέψει ..
«Η συγγραφή αυτού του πονήματος βασίστηκε αποκλειστικά στη μελέτη βιβλίων, κειμένων και άρθρων που γράφηκαν από ανθρώπους οι οποίοι έζησαν τα γεγονότα..» γράφει εισαγωγικά στα προλεγόμενα. Και συγκλονισμένος από όλα όσα με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο έμαθε, έγραψε ένα σημαντικό βιβλίο που φυσικά το αφιέρωσε στη μνήμη των Σελινιωτών θυμάτων της χιτλερικής θηριωδίας για να θυμίσει, κυρίως στους νεώτερους, τους αγώνες, το αίμα, τις θυσίες των κατοίκων της ηρωικής, της πολυβασανισμένης επαρχίας.
Τα γεγονότα στα Μεσαύλια, τα Φλώρια, το φαράγγι της Καντάνου, την Κάντανο, την Παλαιόχωρα, τα τρία χωριά (Μονή,Κουστογέρακο,Λιβαδά) και τους άλλους αιματοποτισμένους τόπους της επαρχίας ιστορούνται διεξοδικά.Το ίδιο και η Εθνι- κή Αντίσταση στο Σέλινο, οι Αγγαρείες και τα άλλα βασανιστήρια του λαού, ενώ η αναφορά στους ομήρους στα φοβερά στρατόπεδα με τους πίνακες κατά Κοινότητα γεννά στον αναγνώστη ανείπωτη φρίκη.
Η γραφή του Ευτύχη Λαμπουσάκη, γνωστή και από προηγούμενα κείμενά του, λιτή, εκφραστική, περιεκτική, δηλαδή ουσιαστική , φέρνει τον αναγνώστη χωρίς δυσκο- λία στο κλίμα και στο πνεύμα της εποχής και αναδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο την αγαθή πρόθεση του να ιστορήσει με αντικειμενικότητα όλα όσα συνέβησαν τότε.
Τα ποιητικά λαϊκά δημιουργήματα (ρίμες, ριζίτικα, μαντινάδες), τα έγγραφα, το πλούσιο φωτογραφικό υλικό, οι πίνακες των θυμάτων δίδουν μια φοβερή ζωντάνια στα κείμενα. Αναδεικνύουν με τον καλύτερο τρόπο «την ιστορική μνήμη» κατά τη συγκεκριμένη περίοδο, από το Σέλινο των αρμάτων, το Σέλινο των αιμάτων, το Σέλινο των αγώνων, το Σέλινο των θυσιών, το αιώνιο Σέλινο!
Συγκλονίζουν οι φωτογραφίες των Σελινιωτών των όντως ηρώων που αγονάτιστοι θυσιάστηκαν είτε στην πατρογονική γη είτε στα φοβερά στρατόπεδα συγκεντρώσεως, τη «ντροπή του πολιτισμού μας», όπως τα έχει ονομάσει ο Σελινιώτης θεολόγος-συγγραφέας Ι.Αναστασάκης
Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο ο αναγνώστης δεν μπορεί να μη σταματήσει μπροστά στις μορφές των Σελινιωτών, γερόντων αλλά και παιδιών, ανδρών αλλά και γυναικών,των αθώων θυμάτων του ανεμοστρόβιλου που σαρώνοντας τον τόπο μας τους παρέσυρε στο αναπάντεχο πέρασμά του και να μη θαυμάσει το ήθος και την αξιοπρέπειά τους.
Και δεν μπορεί επίσης να μη συγχαρεί το συγγραφέα του βιβλίου για την εργώδη προσπάθειά του να ιστορήσει, με τον επιβαλλόμενο σεβασμό, «Τ ο Σ έ λ ι ν ο σ τ η Μ ά χ η τ η ς Κ ρ ή τ ης /Κατοχή-Αντίσταση».
