Η Παγκόσμια Ημέρα Φάρων γιορτάζεται την 3η Κυριακή του Αυγούστου! Σήμερα με ολίγη καθυστέρηση αναφερόμαστε στον δικό μας, τον Χανιώτικο Φάρο δημοσιεύοντας το παρόν κείμενο που πέρασε από 40 κύματα και… αποσύρσεις λόγω επικαιρότητας!
Από 40 και… πλέον κύματα όμως έχει περάσει και ο Φάρος μας όμως, ο οποίος μόλις στα μέσα της δεκαετίας του 2000 αποκαταστάθηκε (η κατάστασή του εξέπεμπε επί χρόνια SOS) και πλέον δεσπόζει αγέρωχος στο παλιό λιμάνι!
Η εγκατάλειψη του Φάρου
-όχι όπως τον γνωρίζουμε σήμερα σε αυτήν του τη μορφή- είχε παρατηρηθεί ήδη από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
Τη συγκεκριμένη παρατήρηση είχε κάνει μάλιστα ο Αυστριακός περιηγητής Ζίμπερ κατά την επίσκεψή του στην Κρήτη: «Τα έργα των Βενετσιάνων ξεθεμελιώνονται όμοια με τα έργα των Ρωμαίων στην εισβολή των Γότθων, τρανή απόδειξις ενός λαού ωμού και αμόρφωτου. Οι Τούρκοι δεν αγαπούν την βελτίωση και αφήνουν ευχαρίστως όλα να γκρεμίζωνται, για να διασκεδάζουν να τα ξαναφτιάνουν από τα θεμέλια ή να τα βλέπουν να κείτωνται ερείπια· το τελευταίο φαίνεται να τους αρέσει περισσότερο» (από το βιβλίο “Ταξιδεύοντας στη νήσο Κρήτη το 1817”, εκδόσεις “Κάτοπτρο”).
Ο Ζίμπερ είχε τότε δει τον Φάρο… αποκομμένο από τον προμαχώνα του μώλου λόγω μιας δυνατής θύελλας το 1816.
…Μοιραία, το 1834 κατά τη διάρκεια μιας θυελλώδους νύκτας ο Πύργος του Φαρου κατέρρευσε.
Το μόνο που σώθηκε ήταν η βάση του «πάνω στην οποία οι Αιγύπτιοι οικοδόμησαν τόσο το προστατευτικό διάζωμα όσο και τον κυλινδρικό -σε σχήμα μιναρέ- νέο πύργο του Φάρου», γράφει ο Μ. Δελάκης σε σχετικό αφιέρωμα του στην εφ. “Κήρυξ” (29-7-1993) με τίτλο “Το Φανάρι, το καμάρι μας στον πόρο του λιμανιού”.
Στις δεκαετίες που ακολούθησαν ο Φάρος άρχισε να παρουσιάζει φθορές και δεν ήταν λίγες οι φορές που γινόταν εκκλήσεις προς τους αρμόδιους φορείς για την ανάγκη «ενάρξεως των εργασιών επισκευής» του αφού η όποια καθυστέρηση θα είχε ως αποτέλεσμα «την επαύξησιν των υφισταμένων εκ των κυμμάτων καταστροφών», όπως σημείωνε το 1976 η Αρχαιολογική Υπηρεσία κι εμείς πληροφορούμαστε και πάλι από το σχετικό κείμενο του Μ. Δελάκη.
Ισως το κυριότερο σήμα κατατεθέν για την πόλη μας ο πολυφωτογραφημένος Φάρος των Χανίων, ας ευχηθούμε να συνεχίσει την πορεία του μέσα στους αιώνες, ευθυτενής, γερός δίχως να ξαναφτάσει σε στάδιο κατάρρευσης… λόγω δικής μας ανευθυνότητας!
Στη φωτ. γκραβούρα που παρουσιάζει άποψη του λιμανιού των Χανίων από ανατολικά.
