Φανταστικό μουσείο

H χρονική στιγμή της δημιουργίας του έργου επεξηγεί την αντισυμβατική προσέγγιση στην απόδοση ενός επεισοδίου από το θεματολόγιο της θρησκευτικής ζωγραφικής, το οποίο ένας ζωγράφος της κλασικής γενιάς του παρελθόντος ποτέ δε θα τολμούσε να συλλάβει κατ’ αυτόν τον τρόπο.
Καλούμενος να ανταποκριθεί στην παραγγελία της κυβέρνησης για να φιλοτεχνήσει ένα έργο της αρεσκείας του, ο επιτυχημένος ζωγράφος θρησκευτικών θεμάτων και εξίσου διάσημος προσωπογράφος Αντόνιο Τσίζερι θα διαλέξει το “Ecce Homo” (Ίδε ο άνθρωπος), τη στιγμή δηλαδή που ο Πιλάτος επιδεικνύει τον Ιησού στο συνωστισμένο, αφηνιασμένο Ιουδαϊκό πλήθος.
Η εκδοχή του Τσίζερι δεν εντυπωσιάζει όμως μονάχα με τις μνημειακές της διαστάσεις (380×292 εκ.), αλλά πολύ περισσότερο με τη δομική της σύνθεση. Χρησιμοποιώντας ένα έξυπνο τέχνασμα ο ζωγράφος επιτυγ- χάνει μια πιο έντονη συγκινησιακή φόρτιση, τοποθετώντας τη σκηνή κόντρα στο φώς, κάνοντας το θεατή μέτοχο της συμπαιγνίας των Ρωμαίων αξιωματούχων και στρατιωτών, οι οποίοι περιμένουν στο μισοσκόταδο του εξώστη την ετυμηγορία του Πιλάτου, ενός Πιλάτου που γέρνει μπροστά τυλιγμένος στο λευκό χιτώνα του και η μορφή του οποίου με το συμπαγή όγκο της αντίκειται διαμετρικά στην εύθραυστη μορφή του ημίγυμνου Ιησού. Η εμπνευσμένη κατασκευή της σύνθεσης δε σταματά όμως εδώ, αλλά κορυφώνεται στην επιτυχημένη ανάδειξη της κεντρικής σκηνής μέσω της έντονης αντίστιξης τής σκιάς στο πρώτο πλάνο με το ολόφωτο σκηνικό της ανατολίζουσας αρ- χιτεκτονικής του φόντου, με τη θριαμβική αψίδα με τα έντυπα ανάγλυφα -κατεξοχήν σύμβολο του παγανισμού- να προσφέρει ένα ενδιάμεσο επίπεδο στην προοπτική κατασκευή του έξοχου αυτού πίνακα.