Στην άκρη του Δράπανου, “λευκός φύλακας”, ο ιστορικός φάρος, έναν εκ των δύο στην Κρήτη που διατηρούν υποδομές για τη διαμονή φαροφυλάκων. Εκμεταλλευόμενοι την ημέρα επισκεπτόμαστε τον φάρο στον Δρέπανο, έναν από τους 29 φάρους σε όλη τη χώρα που έμειναν ανοικτοί στο κοινό χθες για να εορταστεί η “Παγκόσμια Ημέρα Φάρων”.
Δεκάδες οι πολίτες που έκαναν τον κόπο να μετακινηθούν μέχρι την άκρη του ακρωτηρίου Δράπανου, να κατέβουν το μικρό χωμάτινο μονοπάτι και να ξεναγηθούν στο εσωτερικό του φάρου.
«Χρειάζεται φάρος την εποχής του GPS και των σύγχρονων δορυφορικών συστημάτων;» ρωτάει μια επισκέπτρια τον φαροφύλακα κ. Ευστράτιο Κουλουλία. «Σε κάποιες συνθήκες φυσικά θα χρειαστεί, είναι φορές που καιρικές συνθήκες είναι τέτοιες που τα δορυφορικά συστήματα δεν λειτουργούν! Τι κάνεις τότε;» ανταπαντάει ο κ. Κουλουλίας. Πριν από μερικά χρόνια ένα ελληνικό πανεπιστήμιο οργάνωσε ένα σύστημα ηλεκτρονικής και ψηφιακής παρακολούθησης του δικτύου των φάρων, ωστόσο διαπιστώθηκε ότι το κόστος του, η εφαρμογή και η συντήρηση του θα ήταν πιο μεγάλο από την ύπαρξη φαροφυλάκων.
Ένας άλλος επισκέπτης έχει την εμπειρία της ανοικτής θάλασσας καθώς για χρόνια ασχολείται με την ιστιοπλοΐα. «Είναι μεγάλη ανακούφιση να βρίσκεσαι στο μέσον μιας μεγάλης τρικυμίας, να μην είσαι σίγουρος πού είσαι και να βλέπεις το φως του φάρου! Είναι μια ελπίδα, μια στήριξη, μια παρηγοριά! Όταν βλέπαμε τον φάρο π.χ. στη Μεγίστη, νιώθαμε μεγάλη ασφάλεια» διηγείται, με τον φαροφύλακα να τονίζει πως ένας από τους πιο πιστούς φίλους των ιστιοπλόων παραμένει ο φάρος.
ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ
Ο κ. Κουλουλίας, συμπληρώνει 26 χρόνια υπηρεσίας και στα χρόνια αυτά έχει βρεθεί και στον φάρο της Στρογγυλής Υψηλής Μεγίστης στο Καστελόριζο. Εκεί ο φαροφύλακας διαμένει μέσα στον φάρο. «Είναι ο μοναδικός φάρος που διαμένει εκεί ο φαροφύλακας για 24ωρες το 24ωρο. Όλοι οι φάροι είναι αυτόματοι, αλλά και για κατανοητούς σε όλους μας λόγους έχει σημασία ο φαροφύλακας να βρίσκεται στη Μεγίστη. Είναι δύσκολες οι συνθήκες εκεί, γιατί δεν είναι εύκολα προσβάσιμος, το νερό πρέπει να το μαζεύεις από τη βροχή, να είσαι προσεκτικός στη χρήση του ρεύματος γιατί είναι από φωτοβολταϊκά. Και βέβαια είναι μοναχική ως υπηρεσία, αν και με την εξέλιξη της τεχνολογίας μπορείς να συνομιλήσεις με τους δικούς σου ή την υπηρεσία σου αν προκύψει μια ανάγκη» σημειώνει.
Η ευθύνη του φαροφύλακα στη Δυτική Κρήτη επεκτείνεται σε μια τεράστια έκταση, καθώς πέρα από τα λιμάνια, τις μαρίνες, τα ακρωτήρια πρέπει να γνωρίζει την κατάσταση των φωτοσημαντήρων, σημαδούρων. Σε όλη την Κρήτη είναι πάνω από 120 οι φάροι, φωτοσημαντήρες, σημαδούρες, ενώ οι κατοικίσιμοι φάροι είναι του Δράπανου και του Κάβο Σίδερο στη Σητεία (Κυριαμάδι).
Οι πολίτες μεταφέρουν τις εμπειρίες τους από φάρους που επισκέφθηκαν στα Χανιά, όπως στο Λαφονήσι όπου πλέον υπάρχει ένας σιδερόπλεκτος φάρος στη θέση του ιστορικού φάρου που καταστράφηκε από τους Γερμανούς.
«Ο κόσμος ελκύεται από τους φάρους, έχει περάσει στην κουλτούρα και στην παράδοση του Έλληνα και αυτό το διαπιστώνουμε ακόμη και τις ημέρες που δεν είναι επισκέψιμοι! Και τότε έρχεται κόσμος να τους φωτογραφήσει, να μας ρωτήσει κάποια πράγματα. Κάποιοι φάροι μάλιστα έχουν χαρακτηριστεί ως μνημεία νεώτερου πολιτισμού» μας λέει ο φαροφύλακας όταν απομακρύνεται μια μεγάλη ομάδα πολιτών.
Μας ανοίγει την πόρτα ώστε να βρεθούμε στον χώρο της λάμπας. Μια μικρή στενή σκάλα οδηγεί στο ψηλότερο μέρος του φάρου, απ’ όπου η θέα είναι μοναδική στο Κρητικό πέλαγος! «Ο φάρος στο Δρέπανο πρωτολειτούργησε το 1864 κατασκευασμένος από τους Γάλλους που είχαν αναλάβει να συστήσουν το φαρικό δίκτυο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου έπαψε να λειτουργεί και ξεκίνησε και πάλι το 1945 με πετρέλαιο μέχρι το 1979 και στη συνέχεια με ηλεκτρισμό» σημειώνει ο συνομιλητής μας.
Περιηγούμαστε στα δωμάτια και τους κοινόχρηστους χώρους του φάρου που είναι πεντακάθαροι και άψογα συντηρημένοι. «Ο φάρος στο Δρέπανο έχει υποδομές για να μείνει κάποιος, αλλά το κομμάτι της δουλειάς μας είναι πια πιο τεχνικό, συντήρηση, επισκευές, και πρέπει βρισκόμαστε όπου υπάρχει φάρος κι έχει πρόβλημα για να το διορθώσουμε» τονίζει ο κ. Κουλουλιάς.
Όσο για όσους ακούνε ότι εργάζεται ως φαροφύλακας… «υπάρχουν κάποιοι που εκπλήσσονται γιατί δεν πιστεύουν ότι λειτουργούν οι φάροι ή ότι συνεχίζουν να υφίστανται! Όμως, αν τους εξηγήσεις, όλοι καταλαβαίνουν τη σημασία και την αξία τους!».
