“Οι συλλογικοί αγώνες για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών θεμάτων αποτελούν στόχο για την επίλυση των οξυμένων προβλημάτων που έχουν να κάνουν με τη βάναυση κακοποίηση στο βωμό του κέρδους”. Αυτό τονίστηκε κατά την εκδήλωση για το περιβάλλον στα πλαίσια του φεστιβάλ “Αναιρέσεις” που πραγματοποιείται το απόγευμα της Παρασκευής και το απόγευμα του Σαββάτου στο Πάρκο Ειρήνης και Φιλίας των Λαών στα Χανιά.
Ειδικότερα στην εισήγηση του ο μηχανικός περιβάλλοντος κ. Μανώλης Κοτρωνάκης μίλησε για ένα “κερδισμένο στοίχημα συλλογικής αντιμετώπισης όξινων περιβαλλοντικών θεμάτων με αλληλεπίδραση επιστημόνων, υπηρεσιών, τοπικής αυτοδιοίκησης, κινημάτων και πολιτών και αναφέρομαι συγκεκριμένα για τις προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura Κεδρόδασος-Ελαφονήσι-Φαλάσαρνα-Μπάλος-Γραμβούσα.Όπως όλοι γνωρίζουμε οι περιοχές αυτές την τελευταία δεκαετία έχουν κακοποιηθεί βάναυσα στο βωμό του κέρδους, οδηγώντας σε σημαντική υποβάθμιση έως και καταστροφή αξιόλογων προστατευόμενων ειδών και οικοτόπων.
Ειδικότερα, εστιάζοντας στην παραλία Παχιά Άμμος στα Φαλάσαρνα, φέτος το καλοκαίρι η κατάσταση ήταν τελείως ανεξέλεγκτη, όπως:
· Τοποθετημένες επί της παραλίας πάνω από 1.000 ομπρέλες που καλύπτουν περίπου 5 στρέμματα παραλίας
· Παράνομη κίνηση αγροτικών οχημάτων και γουρούνες στην παραλία από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην παραλία
· Χώροι στάθμευσης από τις επιχειρήσεις επί των αμμοθινών που έχει οδηγήσει σε μερική καταστροφή των αμμοθινών και της αμμοθινικής βλάστησης, όπως είναι το κρινάκι της Δυτικής Κρήτης που αποτελεί είδος προτεραιότητας της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ.
· Φύτευση γκαζόν από επιχείρηση επί τύπων οικοτόπων που περιλαμβάνονται στο παράρτημα I της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ
Επειδή, όμως, η απληστία δεν έχει όρια, στις περιοχές αυτές σχεδιάζονται από ιδιώτες νέες επενδύσεις που με μαθηματική ακρίβεια μπορεί να οδηγήσουν στην πλήρη καταστροφή του φυσικού πλούτου των περιοχών αυτών.
“Όμως, η αφύπνιση και η ενεργοποίηση των πολιτών ήταν άμεση” υπογράμμισε ο κ. Κοτρωνάκης συμπληρώνοντας πως ” προβαίνοντας σε ανακοινώσεις, δράσεις και θέτοντας τις ακραίες αυτές παρανομίες και σχεδιασμούς στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας. Το σύνολο της κοινωνίας, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων που εξυπηρετούν ιδιωτικά συμφέροντα, τάχθηκε ενάντια σε αυτού του είδους τις διαχειρίσεις και πρακτικές και προασπίστηκε με σθένος την προστασία της φύσης και της ελεύθερης πρόσβασης στις παραλίες.Ταυτόχρονα, οι Δήμοι Καντάνου-Σελίνου και Κισσάμου, Υπηρεσίες και Φορείς ενεργοποιήθηκαν και δούλεψαν εντατικά για να μπει ένας φραγμός σε όλη αυτή την ασυδοσία και να προστατευτεί θεσμικά η περιοχή των Φαλασάρνων, αλλά και άλλες περιοχές Natura όπως είναι το Κεδρόδασος, το Ελαφονήσι, ο Μπάλος και η Γραμβούσα. Η συλλογική αυτή προσπάθεια μετά από εντατική δουλειά μηνών κατέληξε σε σχέδια Υπουργικών Αποφάσεων, οι οποίες εν τέλει υπογράφηκαν και δημοσιεύθηκαν σε ΦΕΚ αυτή την εβδομάδα και οι περιοχές αυτές θα διατηρηθούν υπό τη θεσμική προστασία για τα επόμενα 2+4 έτη.Με τις Υπουργικές αυτές Αποφάσεις επιδιώκεται η διατήρηση και διαχείριση των τύπων οικοτόπων και των ειδών χλωρίδας και πανίδας και η θεσμοθέτηση διαδικασιών και μέτρων για την εξασφάλιση της αρμονικής συνύπαρξης ανθρώπου και φύσης. Ουσιαστικά δημιουργούνται σε αυτές τις περιοχές ζώνες προστασίας με κλιμακωτό βαθμό προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. H παραλία της Παχιάς Άμμου στα Φαλάσαρνα και o πυρήνας του Ελαφονησίου χαρακτηρίζονται ως Ζώνες Προστασίας της Φύσης (ΖΠΦ) όπου απαγορεύεται η δόμηση. Οι υπουργικές αποφάσεις έρχονται να εφαρμόσουν σχέδια διαχείρισης καλύπτοντας το κενό μέχρι την έκδοση των Προεδρικών Διαταγμάτων. Με την έκδοση των ΠΔ θα εξασφαλιστεί η μόνιμη θεσμική προστασία των περιοχών αυτών.”
Από τη μεριά του ο δεύτερος ομιλητής Γιώργος Πιαγκαλάκης, πολιτικός μηχανικός αναφέρθηκε στον “καταστρεπτικό ρόλο μιας σειράς επενδύσεων στην Κρήτη” παρουσιάζοντας μια σειρά από μεγάλα ξενοδοχεία τα οποία το κράτος “τα εντάσσει σε διαδικασίες fast-track και έτσι μπορεί να παραχωρείται στον φορέα πραγματοποίησής τους το δικαίωμα χρήσης της παραλίας, του αιγιαλού, ακόμα και του πυθμένα της θάλασσας. ” Για το αεροδρόμιο στο Καστέλι Ηρακλείου επισήμανε πως “δεν έγινε ποτέ η μελέτη σκοπιμότητας ή οικονομικής βιωσιμότητας του εγχειρήματος, δεν εντάσσεται σε κανένα στρατηγικό σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης. Παρακάτω λένε για τις θέσεις εργασίας: Αντίθετα δεν έχουν υπολογιστεί σε καμία απολύτως μελέτη οι θέσεις εργασίας που θα χαθούν κυρίως στον πρωτογενή τομέα από την αλλαγή χρήσης πάνω από 20.000 στρεμμάτων από τη λιγοστή και πολύτιμη αγροτική γη της Κρήτης. Από μια γη που χαρακτηρίζεται σήμερα με «έδαφος βαθύ, γόνιμο και υψηλής παραγωγικότητας», εκατοντάδες χιλιάδες ελαιόδεντρα, αμπελώνες και κήποι θα μετατραπούν σε τσιμέντο.”
ΕΞΟΡΥΞΕΙΣ
Μίλησε για τις εξορύξεις στην Κρήτη και τις τρεις “μύθους” που τις αφορούν. “Ο πρώτος μύθος, λίγο ως πολύ μας λέει ότι «περπατάμε ή κολυμπάμε πάνω σε χρυσό». O «χρυσός» συνίσταται στην παρουσία τεράστιων ποσοτήτων κοιτασμάτων πετρελαίου ή (κυρίως) φυσικού αερίου, αμύθητης αξίας. Κάποιοι μιλούν ακόμη και για 10 τρις ευρώ (!), με δυνατότητα να αντιμετωπιστούν όλα τα προβλήματα, από την πληρωμή του εξωτερικού χρέους έως το ασφαλιστικό.Πρόκειται για ένα σκόπιμο ψέμα το οποίο διαδίδεται με στόχο να δημιουργηθούν προσδοκίες που εν τέλει θα λειτουργήσουν σε μια κατεύθυνση αποδοχής της παράδοσης του ορυκτού πλούτου της χώρας στις πολυεθνικές εξόρυξης.Ο μύθος αυτός στηρίζεται στη σκόπιμη σύγχυση μεταξύ εντελώς διαφορετικών εννοιών όπως πιθανά κοιτάσματα, βέβαια κοιτάσματα, (τεχνικά) απολήψιμα κοιτάσματα και οικονομικά εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα. Οι διαφορές σε ότι αφορά τις ποσότητες και τις αποτιμήσεις αξιών αυτών των εντελώς διαφορετικών κατηγοριών είναι χαώδεις, με αποτέλεσμα οι έμποροι ελπίδας που συνήθως είναι και dealers συμφερόντων να λένε ότι θέλουν.
Ο δεύτερος μύθος μας ψιθυρίζει στα αυτιά για τη «δίκαιη ανάπτυξη», τις επενδύσεις που θα΄ρθουν, την ευημερία, τους κόμβους μεταφοράς ενέργειας, τις νέες θέσεις εργασίας.Τα αναμενόμενα έσοδα από τις εξορύξεις θα είναι πενιχρά και αμφίβολα για το δημόσιο. Στην καλύτερη περίπτωση το ελληνικό κράτος θα εισπράξει περίπου 240 εκατομμύρια ευρώ ετησίως από τις εξορύξεις μέσα από το 20% φορολογίας που πηγαίνει στο κεντρικό κράτος, το 5% φορολογίας το οποίο πηγαίνει στις περιφέρειες που γίνεται η εξόρυξη και το 4% του αντλούμενου πετρελαίου το οποίο θα αποδίδεται στο δημόσιο. Δεν αντισταθμίζεται η περιβαλλοντική και οικονομική καταστροφή με ένα οικονομικό όφελος της τάξης του 0,1-0,2% του ΑΕΠ. Αν δε η εκάστοτε εταιρία χαρακτηρίσει το κοίτασμα μη προσοδοφόρο, η συνεισφορά μπορεί να είναι και μηδαμινή, όπως συμβαίνει στο Πρίνο της Θάσου εδώ και τέσσερις δεκαετίες.Πρόκειται απλώς για μια «αρπαχτή» των μεγάλων εταιρειών.
Ο τρίτος μύθος μας νανουρίζει με τον ισχυρισμό ότι « η Ελλάδα έχει την γεωστρατηγικη ευκαιρία της Ζωής της» αξιοποιώντας τις ευκαιριακές τριβές στις σχέσεις Η.Π.Α. – Τουρκίας. Πρόκειται για έναν επικίνδυνο μύθο , που αν δεν ξεγυμνωθεί , υπάρχει κίνδυνος να οδηγήσει σε τραγωδία ιστορικών διαστάσεων τον Ελληνικό Λαό και τους Λαούς της Αν.Μεσογειου.Πρόκειται για ένα επικίνδυνο μύθο, που αν δεν ξεγυμνωθεί, υπάρχει κίνδυνος να οδηγήσει σε τραγωδία ιστορικών διαστάσεων για τον ελληνικό λαό και τους άλλους λαούς της Μεσογείου. Στο ζήτημα αυτό θα επανέλθουμε στη συνέχεια αναλυτικότερα.Την ίδια στιγμή, μαζί με αυτούς τους μύθους, διατυπώνονται κατηγορίες κοινωνικής ενοχοποίησης, σύμφωνα με τις οποίες «ο κόσμος σκεπτόμενος στενόμυαλα και τοπικιστικά, δεν αντιλαμβάνεται αυτές τις ευκαιρίες και, ακόμη χειρότερα, με τις αντιδράσεις του, καθυστερεί την εκμετάλλευση κοιτασμάτων και ευκαιριών».Είναι «νόμιμες» οι αντιδράσεις στις εξορύξεις;Πράγματι υπάρχουν πολύμορφες αντιδράσεις σε όλη την Ελλάδα. Το Σαββάτο 21/12 γίνεται συλλαλητήριο στο Πύργο. Σε Κέρκυρα και Κεφαλλονιά έγιναν δυναμικές παρεμβάσεις στα περιφερειακά συμβούλια. Δύο πανηπειρωτικά συλλαλητήρια έχουν γίνει, ένα πανελλαδικό και διάφορες τοπικές κινητοποιήσεις και δράσεις. Με αποτέλεσμα διάφορα ΔΣ όπως πχ της Άρτας έχουν πάρει αποφάσεις κατά των εξορύξεων.
Ας δούμε ψύχραιμα ποια είναι η βάση αυτών των αντιδράσεων.
Πρώτον, υπάρχει διάχυτη ανησυχία για κινδύνους σημαντικών αρνητικών περιβαλλοντικών και άλλων επιπτώσεων με ευρύτερες οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες. Αλήθεια, δεν είναι κατ’ αρχήν νόμιμο να νοιάζονται οι κάτοικοι για την ποιότητα της ζωής τους και την προοπτική δουλειάς με αξιοπρεπείς όρους στον τόπο τους;
Δεύτερο, όσες σελίδες καθησυχασμού και να γραφτούν, όσοι «ειδικοί» και δημοσιογράφοι και αν επιστρατευτουν, οι κάτοικοι των περιοχών που έχουν γίνει οι συμβάσεις παραχώρησης για εξορύξεις, αμφιβάλλουν για την «καλή προαίρεση» και «διαγωγή» επιχειρήσεων κολοσσών και για το πώς αυτές στο τέλος θα «ζυγιάσουν» την αναζήτηση κερδών με τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις της εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων.!
Τρίτο, ο κόσμος, είναι αλήθεια, δεν έχει ιδιαίτερη εμπιστοσύνη στο κράτος και τις εκάστοτε κυβερνήσεις, ότι δηλαδή αυτές θα δράσουν προστατευτικά για τα συμφέροντα του κοινωνικού συνόλου ή του περιβάλλοντος και ότι δε θα λειτουργήσουν, αντίθετα, ως dealers και προστάτες των επιχειρηματικών συμφερόντων. Η εικόνα εδώ είναι καταλυτική: Οι διαδοχικές κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και σήμερα πάλι ΝΔ, έχουν δράσει με εκπληκτική ταυτότητα πολιτικής υπέρ των συμβάσεων εκχώρησης και των εξορύξεων των ίδιων, φανερώνοντας πως υπάρχει ένα βαθύτερο υπόστρωμα και «συνέχεια» στις κρατικές πολιτικές και επιλογές του ελληνικού καπιταλισμού. Οι κυβερνήσεις αποδεικνύονται εντολοδόχοι του κεφαλαίου. Ιδιαίτερη σημασία έχει η περίπτωση της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, η πολιτική της οποίας υποτίθεται θα ήταν διαφορετική, λόγω «οικολογικών ευαισθησιών» του, αλλά και της ύπαρξης της συνιστώσας των Οικολόγων στη σύνθεσή της.”
Εκτενή αναφορά έκανε ο κ. Πιαγκαλάκης και στις επιπτώσεις ατυχήματος από τις εξορύξεις σε μια σεισμογενή περιοχή όπως είναι η νότια και δυτική Κρήτης παρουσιάζοντας συγκεκριμένα παραδείγματα από ατυχήματα σε άλλες περιοχές του πλανήτη.
