“Σαν σήμερα 5 Μαΐου, Παρασκευή”, διαβάζω στα “Χανιώτικα” το πρωί… Μέρες τώρα, έχω την ιδέα να γράψω κάτι από την Λαογραφία του αείμνηστου Μιχάλη Γρηγοράκη “ψυχή” για χρόνια κι εκείνος για την εφημερίδα… Αναφέρεται εξ’ άλλου, ως “ακάματος εργάτης του λόγου και της γραφής, γνώστης της ιστορίας και της λαογραφίας των Χανίων όσο ελάχιστοι, υπεύθυνος της βιβλιοθήκης Χανίων επί σειρά ετών, αλλά και του αρχείου των “Χ.Ν”».
Διαβάζοντας λοιπόν την ανακοίνωση, θέλω να τον θυμίσω. Αλλά κι εγώ τον θυμούμαι. Είχε λατρεία πράγματι για τη Γνώση, γενικά την Κρήτη, τον άνθρωπο. Ο ίδιος, άνθρωπος δύσκολος, αφοσιωμένος όμως, πιστός, συνεπής, εργατικός.
Μου χάρισε τα βιβλία του, μικρούλια, και μεγαλύτερα, αλλά στους “Μήνες” του, ανατρέχω συχνά, γιατί μ’ αρέσουν πολύ… ο Μιχάλης, έλεγαν φίλοι στα “Χ.Ν.”, θα κλέψει βιβλία όταν του δοθεί η ευκαιρία, όχι χρήματα, και γελούσαν για το ότι δεν τον ενδιέφεραν τα χρήματα… Πράγματι, θυμούμαι ένα βραδάκι, θα ’ναι εικοσαετία που μου λέει … συνωμοτικά. Έλα μαζί μου Φωτεινή. Κι ανεβήκαμε κάτι σκαλάκια, στην Καραϊσκάκη… Πριν από τη μετακόμιση στην Μπουνιαλή… Ιδέα δεν είχα πού με πήγαινε… Άνοιγε συρτάρια έκλεινε συρτάρια, μια αίσθηση μαγική. Φωτό, αποκόμματα, βιβλία μικρά, λευκώματα ημερολόγια συλλεκτικά… Καμάρωνε, μου εξηγούσε χαρούμενος, περίφροντις, γνώστης!
Εκεί είχε και κάτι ωραίες φωτό που είχα δώσει για ένα μικρό αφιέρωμα στην Κίσσαμο. Τις έψαχνε η Ελένη, τις έψαχνε η Γιάννα, τίποτα. Καλά… φυλαγμένες, τις είχε ο Μιχάλης! Αχ και πώς έρχονται στη σκέψη μας όλοι οι φευγάτοι που άφησαν τις εγχαράξεις τους στον Πολιτισμό και τα Γράμματα του τόπου. Θέλω όμως κι ένα μικρό απόσπασμα από τον Μάιό του, αφού απόψε κλείνουν μόλις οι πρώτες πέντε ημέρες του…
«…Τα κοσμητικά επίθετα, αυτά που δούλεψε η λαϊκή παρατήρηση μέσα στο διάβα του χρόνου και στον αγώνα της ζωής. Μαζί μ’ αυτά κι ένας μοναδικός πλούτος από γνωμικά, δοξασίες και παροιμίες. Τονε λένε Πράσινο για τις τόσες πρασινάδες που ντύνουνε τους κάμπους και τις λαγκαδιές τονε λένε και Λούλοδο, Λουλουδάτο, Τριανταφυλλά, αφού ανοίγουν όλες οι τριανταφυλλιές.
Ακούγεται και Καλομηνάς, επίσης.
Αυτά τα ελάχιστα, από τη σελίδα 44. Κι ένα ρόδο μικρό, για τον αξέχαστο “Μίγρη”.