Ψάξε! Με μια λέξη, ο Φιντέλ, ο Τάλως και ο Έκτωρ φεύγουν σφαίρα, αναζητώντας με την όσφρησή τους ίχνη ανθρώπινης ζωής σε κίνδυνο. Ειδικά εκπαιδευμένα για τη διάσωση ανθρώπων, τα τρία σκυλιά της 2ης ΕΜΑΚ θα ψάξουν κάποιον που βογκάει, είναι τραυματισμένος ή αναίσθητος και θα ειδοποιήσουν με γαυγίσματα τον εκπαιδευτή τους, επιτελώντας ανεκτίμητο έργο. Τον σημαντικό τους ρόλο αναγνωρίζουν και οι χειριστές τους, οι οποίοι τα αντιμετωπίζουν ως μέλη της οικογένειάς τους αφού, τις περισσότερες φορές, τα μεγαλώνουν από κουτάβια και αφού «συνταξιοδοτηθούν», παραμένουν στα σπίτια τους.
Το ΑΠΕ-ΜΠΕ βρέθηκε στην έδρα της 2ης ΕΜΑΚ, στη Θέρμη Θεσσαλονίκης, όπου τα σκυλιά εκπαιδεύονται κάθε βδομάδα προκειμένου να είναι έτοιμα, ανά πάσα στιγμή, να επιτελέσουν το δύσκολο έργο τους. Όπως ο Τάλως, που συμμετείχε στις επιχειρήσεις διάσωσης μετά τον καταστροφικό σεισμό στην Τουρκία. Κάθε σκυλί έχει τον περιφραγμένο χώρο του, με το όνομά του απ’ έξω σε ταμπελάκι και ο κάθε χειριστής αναλαμβάνει την εκπαίδευση. Μέλος της κυνοφιλικής ομάδας έρευνας και διάσωσης είναι ο αρχιπυροσβέστης Ιωάννης Παπαγιαννάκης, ο οποίος ανέλαβε τον 8χρονο Εκτορα, ένα πανύψηλο γεροδεμένο λαμπραντόρ, όταν ήταν ακόμη μια.. χούφτα.
«Σαν παιδί μου τον έχω, τον πήρα λίγων ημερών κουτάβι, έκανε εκπαίδευση και πέρασε όλες τις αξιολογήσεις. Φυσικά και είναι μέσα στην οικογένειά μου και έχει πλάκα, όταν καμιά φορά κάνω ότι μαλώνω τα παιδιά μου, μπαίνει ανάμεσα και με …σπρώχνει», περιγράφει ο κ. Παπαγιαννάκης. Με τα σκυλιά, ο ίδιος και οι συνάδελφοί του έχουν επιχειρήσει παντού, σε χαλάσματα, χιόνια, δύσβατες περιοχές, «έχουμε πάρει ακόμη και αγκαλιά τον σκύλο για να περάσουμε από μέρη που δεν περνάει άνθρωπος, αλλά αυτή είναι η δουλειά μας».
«Το σκυλί πρέπει να πάρει μια καλή βάση από την αρχή, όταν δηλαδή ακόμη μηνών, και να ακολουθήσει μια συντήρηση με δύο προπονήσεις την εβδομάδα, στις οποίες κρύβουμε κάποιον σε ένα ανοιχτό πεδίο, δίνουμε εντολή και προσπαθεί ο σκύλος να τον βρει. Ψάχνει την ανθρώπινη μυρωδιά, σκανάρει την περιοχή και όταν τον βρει, θα μας δείξει, θα πάει εκεί και θα γαβγίσει», λέει ο κ. Παπαγιαννάκης.
«Για να αφοσιωθείς στα σκυλιά», συνεχίζει, «πρέπει να τ’ αγαπάς, εγώ με τον Έκτορα αισθάνομαι ότι έχω ένα παιδί ακόμη».
Επιβράβευση με ένα μπαλάκι!
Περίπου 20 λεπτά μπορούν τα σκυλιά να αναζητούν επιζώντες, μετά πρέπει να ξεκουράζονται για λίγο, γιατί η δουλειά είναι επίπονη και χάνουν το ενδιαφέρον τους. «Η επιβράβευσή τους είναι ένα μπαλάκι που το παίζουν σαν μανιασμένα, το τραβούν πέρα – δώθε, χαίρονται να τους το πετάς και να το τραβούν μετά με δύναμη με τα δόντια τους», τονίζει ο πυρονόμος Αναστάσιος Πανώριος, συνοδός του Τάλω, ενός μαλινουά 7,5 χρονών που ήρθε στα χέρια του, όταν ήταν τεσσάρων μηνών.
«Αυτή η ράτσα είναι πιο αθλητική μεν, αλλά πάλι μπορεί να πέσεις έξω και το σκυλί να μην κάνει γι’ αυτή τη δουλειά. Επιδιώκουμε στην εκπαίδευση τα ζώα να είναι υπάκουα και κοινωνικοποιημένα, γιατί σε πολλές περιπτώσεις, έχουν κόσμο κατά τη διάρκεια των αναζητήσεων. Στη συνέχεια, αξιολογείται η φυσική τους κατάσταση και η ικανότητά τους να ενταχθούν στην ομάδα».
Τα τρία σκυλιά περνούν συνέχεια από ασκήσεις και εκπαιδεύσεις, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, προκειμένου να είναι έτοιμα να συμμετάσχουν ανά πάσα στιγμή σε κάποια αποστολή διάσωσης. Πηγαίνουν, μάλιστα, και στον χιονισμένο Όλυμπο και κάνουν ασκήσεις προσομοίωσης, αναζητώντας ανθρώπους ακόμη και μέσα σε χιονοτρύπες!
Φιντέλ, ο μεγαλύτερος της παρέας
Για τον υπαρχιπυροσβέστη Παναγιώτη Γρούσκο, ο Φιντέλ, ο γερμανικός ποιμενικός, ηλικίας 9,5 χρόνων, που έχει αναλάβει, ίσως μπορέσει να συνεχίσει και μέχρι τα 12 χρόνια. Τα περισσότερα πάντως σκυλιά, «συνταξιοδοτούνται» στα 10 τους χρόνια και, όπως λέει, «είναι αυτονόητο ότι συνεχίζεις να το έχεις μαζί σου και στο σπίτι σου».
«Το σκυλί δεν είναι εργαλείο, είναι δεμένο με σένα και ό,τι κάνει, το κάνει καθαρά για σένα», σημειώνει ο κ. Γρούσκος.
Πλησιάζοντας πλέον σε μια ηλικία που σιγά σιγά τα τρία σκυλιά θα πρέπει να αποσυρθούν, ήδη οι εκπαιδευτές ψάχνουν για καινούργια.
«Επειδή τα σκυλιά μας είναι τώρα σε μια ηλικία από 8 και πάνω, πρέπει να αρχίσουμε να δουλεύουμε καινούρια κουτάβια, βάσει πρωτοκόλλου, για να υπάρχει συνέχεια», αναφέρει ο κ. Παπαγιαννάκης, ο οποίος επισημαίνει ότι το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν, είναι ότι δεν έχουν αυτοκίνητα για να μεταφέρουν τα σκυλιά.
«Στην Ελλάδα υπάρχουν 25 διασωστικοί σκύλοι και το σημαντικότερο μας πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε αυτοκίνητα για να τα μεταφέρουμε, δηλαδή αναγκαζόμαστε να τα παίρνουμε σπίτι μας με τα δικά μας αυτοκίνητα με ό,τι κίνδυνο αυτό συνεπάγεται, μπορεί δηλαδή να προκληθεί κάποιο τροχαίο και να κινδυνεύσει το σκυλί μέσα στο αυτοκίνητο. Εμείς θέλουμε το κάθε σκυλί να έχει το δικό του υπηρεσιακό όχημα ώστε να μπορεί να κινηθεί με ευκολία στα συμβάντα», κατέληξε ο κ. Παπαγιαννάκης.
