Ερευνα: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΦΟΝΙΑ, Τεχν. Γεωπόνος
Περιβαλλοντικά της Κρήτης
Κρητικός αίγαγρος, το σύμβολο της Κρήτης
Ο κρητικός αίγαγρος (επιστ. Capraaegagrus creticus), γνωστός κι ως κρι – κρι, αγρίμι ή κρητικό αγριοκάτσικο, είναι ένα ενδημικό υποείδος αγριοκάτσικου και αποτελεί ένα από τα ισχυρά σύμβολα της Κρήτης. Ο κρητικός αίγαγρος εισήχθη στην Κρήτη σε άγρια μορφή από την Ασία και στη συνέχεια ήρθε σε επαφή με τα ήμερα κατσίκια του νησιού, διατηρώντας όμως πολλά από τα κύρια χαρακτηριστικά των αιγάγρων της Ασίας. Μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα το είδος εξαπλωνόταν και στις τρεις μεγάλες οροσειρές της Κρήτης, αλλά ο φυσικός του πληθυσμός περιορίζεται σήμερα σε 700 κατσίκια (2010) που ζουν στον Εθνικό Δρυμό της Σαμαριάς, στα Λευκά Όρη, σε έκταση 150.000 στρεμμάτων. Ακόμη και σήμερα το κρι – κρι στα Λευκά Ορη απειλείται από το παράνομο κυνήγι, τις περιορισμένες εκτάσεις για αναζήτηση τροφής και τις αρρώστιες. Ο κύριος όμως κίνδυνος που απειλεί τη διατήρηση του υποείδους είναι ο υβριδισμός με ήμερα κατσίκια. Για τη διατήρηση του υποείδους, αίγαγροι έχουν μεταφερθεί στην προστατευόμενη νησίδα Θοδωρού των Χανίων και από εκεί σε άλλα νησιά με σημαντικότερο τη Σαπιέντζα Μεσσηνίας (200 άτομα). Επίσης έχουν εισαχθεί κατσίκια στις νήσους Hai Bai του Ισραήλ, Άγιοι Πάντες του Αγίου Νικολάου, Μονή Αίγινας, Αταλαντονήσι Φθιώτιδας, αλλά και στον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας.
Τα αγρίμια έχουν ανοιχτόχρωμο σκούρο τρίχωμα το οποίο, κατά την εποχή του ζευγαρώματος τον Οκτώβριο και Νοέμβριο, γίνεται ανοιχτότερο. Επίσης στη ράχη τους έχουν μια σκούρα καφετιά γραμμή από το κεφάλι ως την ουρά και έχουν μεγάλο γένι. Επιπλέον, έχουν δύο κέρατα που κλίνουν πίσω από το κεφάλι του και φτάνουν το 1 m στα αρσενικά. Το μήκος τους φτάνει τα 1.30 – 1.40 m και τα αρσενικά φτάνουν τα 40 kg. Όταν γεράσουν, στα 10 τους χρόνια το χρώμα τους ανοίγει και πάλι, και ζουν συνήθως 11 – 12 χρόνια. Το αγρίμι τρέφεται με βλαστούς, οφθαλμούς και φύλλα θάμνων και χαμηλών δέντρων καθώς και με αγρωστώδη και πλατύφυλλες πόες. Προτιμά βραχώδεις περιοχές με μεγάλη κλίση, αφού μπορεί να πηδήξει πάνω από 8 μέτρα. Το καλοκαίρι ανεβαίνει σε μεγαλύτερα υψόμετρα, ενώ το χειμώνα κατεβαίνει χαμηλότερα. Ο αίγαγρος της Κρήτης σχηματίζει ομόφυλες αγέλες μέχρι και 20 άτομα, εκτός από την περίοδο της αναπαραγωγής, μέσα στις οποίες υπάρχει σαφής ιεραρχία, με τα γηραιότερα και σωματικά μεγαλύτερα άτομα να είναι τα κυρίαρχα.
Περιβαλλοντικά της Ευρώπης
Ελπίδες για περισσότερα ψάρια.
Κρίσιμη ήταν για το μέλλον των ψαριών η ψηφοφορία που έλαβε χώρα την προηγούμενη Τετάρτη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με το νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ). Το Ευρωκοινοβούλιο έκρινε τελικά ότι πρέπει να διατεθούν λιγότερα χρήματα από ό,τι πρότεινε η Κομισιόν για την επιδότηση των καυσίμων για τα αλιευτικά σκάφη και τον λεγόμενο εκσυγχρονισμό του στόλου, ο οποίος θα αύξανε την αλιευτική ικανότητα. Αντίθετα ψήφισε υπέρ της αύξησης των κονδυλίων για τη συλλογή επιστημονικών δεδομένων και την εφαρμογή των αλιευτικών κανόνων, σε ένα πλαίσιο αποδοτικότερης αλιεία με λιγότερες επιπτώσεις στη θαλάσσια βιοποικιλότητα.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η υπεραλίευση πλήττει σήμερα το 80% των ιχθυαποθεμάτων στη Μεσόγειο και το 47% των ευρωπαϊκών αποθεμάτων στον Ατλαντικό, συγκριτικά με μόλις 21% στην αλιευτική βιομηχανία των Η.Π.Α. Εδώ και χρόνια οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η κατάσταση δεν είναι βιώσιμη και απειλεί να οδηγήσει σε κατάρρευση των πληθυσμών σε διάστημα λίγων δεκαετιών. Πριν την ψηφοφορία, επιστήμονες, περιβαλλοντικές οργανώσεις, αλλά και εκατοντάδες πολίτες ζήτησαν από τους ευρωβουλευτές να είναι συνεπείς στις δεσμεύσεις τους και να ψηφίσουν υπέρ ενός πακέτου επιδοτήσεων που θα εξασφαλίζει τον τερματισμό της υπεραλίευσης και την ανάκαμψη των ιχθυαποθεμάτων ως το 2020.
Σύμφωνα με το γραφείο της Greenpeace στην Ελλάδα, οι ευρωβουλευτές στήριξαν θετικά μέτρα, όπως περισσότερες επιδοτήσεις για τη συλλογή δεδομένων και την έρευνα για την αποκατάσταση των αποθεμάτων, τον καλύτερο έλεγχο των αλιευτικών σκαφών, αλλά και αυστηρότερους κανόνες για τη διαφάνεια των χρηματοδοτήσεων. Αυτό μπορεί να βοηθήσει για να γίνει η βιώσιμη αλιεία στην Ευρώπη πραγματικότητα. Ωστόσο, η απόφασή τους να ξεκλειδώσουν κάποιες επιδοτήσεις για τον εκσυγχρονισμό κάποιων σκαφών, εγκυμονεί τον κίνδυνο οι κυβερνήσεις με κακό παρελθόν στη διαχείριση της αλιείας να διατηρήσουν το status quo. Ανάλογα με την έκβαση των διαπραγματεύσεων με τις κυβερνήσεις της Ε.Ε., το νέο ταμείο αλιείας θα μπορούσε να αυξήσει τις δημόσιες επενδύσεις στη συλλογή δεδομένων και να ενισχύσει τον έλεγχο και την επιβολή καθώς και τη στήριξη των χαμηλής έντασης ψαράδων και των τοπικών κοινοτήτων που εκπροσωπούν.
Η οικολογική πρόταση της εβδομάδας
Σπίτια από πηλό με τη μέθοδο cob
Σε μία από τις πιο αρχαίες τεχνικές χτισίματος με γήινα υλικά, το κομπ, χρησιμοποιούνται τα χέρια και τα πόδια για να σχηματιστούν μάζες πηλού αναμεμιγμένου με άμμο και άχυρο οι οποίες τοποθετούνται η μία πάνω στην άλλη διαμορφώνοντας έτσι μονολιθικές κατασκευές με μεγάλη σταθερότητα. Η λέξη κομπ προέρχεται από μια παλιά αγγλική λέξη cob που σημαίνει σβώλος. Η διαφορά του κομπ από το κτίσιμο με πλίνθους συνίσταται στην ευκολία της κατασκευής και την ελευθερία του σχεδιασμού. Εφόσον δεν απαιτούνται ίσιες φόρμες ή καλούπια το ίδιο το υλικό οδηγεί σε οργανικά σχήματα: καμπύλοι τοίχοι, θόλοι και αψίδες. Χτίζοντας με το κομπ είναι εμπειρία παρόμοια με γλυπτική με πηλό.
Τα σπίτια με τη μέθοδο cob είναι δροσερά το καλοκαίρι και ζεστά τον χειμώνα καθώς αντοχή τους σε μια μεγάλη γκάμα καιρικών συνθηκών τα κάνει άνετα και βιώσιμα στα πιο κρύα κλίματα, αλλά και συνθήκες ερήμου. Οι τοίχοι με πάχος που κυμαίνεται από 40 έως και 60 εκατοστά έχουν τεράστια θερμική μάζα και επαρκή μόνωση ειδική για χρήση παθητικών ηλιακών συστημάτων θέρμανσης. Απαιτείται ελάχιστη πρόσθετη θέρμανση τον χειμώνα και καθόλου ψύξη ακόμη και τις πιο ζεστές μέρες. Η αναγέννηση του κομπ ξεκίνησε στην Αμερική όπου απολαμβάνει μια συνεχώς αυξανόμενη δημοσιότητα όχι μόνο λόγω των παραπάνω αναφερομένων πλεονεκτημάτων αλλά και από τη δυνατότητα που προσφέρει στον ιδιοκτήτη – κατασκευαστή να αποφύγει τα τεράστια οικονομικά φορτία και τις δεσμεύσεις που συνεπάγεται η αγορά κατοικίας. Αυτή η αρχαία τεχνική δεν συνεισφέρει στην καταστροφή των δασών, την κατασπατάληση των ορυκτών πόρων, τη μόλυνση και ούτε εξαρτάται από βιομηχανικά υλικά και βαριά μηχανήματα. Η γη είναι μη τοξική και τελείως ανακυκλώσιμη. Σ’ αυτή την εποχή της περιβαλλοντολογικής υποβάθμισης και της έλλειψης φυσικών πόρων με τις χιλιάδες κρυμμένες τοξίνες στα σπίτια μας, καθίσταται λογικό να επιστρέψουμε στο πιο αθώο φθηνό και υγιεινό οικοδομικό υλικό.
