Πόσο ρεύμα καταναλώνει το πλυντήριο ή οι λάμπες οικονομίας που αντικαταστήσαμε στο σπίτι; Μήπως η ηλεκτρική μας κουζίνα παρουσιάζει κάποια διαρροή ηλεκτρικού ρεύματος; Κι ακόμα, ο υπολογιστής, όταν βρίσκεται σε “ύπνο” (sleep mode) ή η οθόνη της τηλεόρασης που βρίσκεται σταντ – μπάι, χρεώνουν και πόσο τον λογαριασμό μας; Αυτά είναι ορισμένα μόνο από τα ερωτήματα στα οποία έρχεται να δώσει απαντήσεις η πρωτότυπη συσκευή που δημιούργησε, στο πλαίσιο της πτυχιακής του εργασίας, ο τελειόφοιτος σπουδαστής του Τμήματος Ηλεκτρονικών Μηχανικών Τ.Ε. της Σχολής Εφαρμοσμένων Επιστημών του Τ.Ε.Ι. Κρήτης Σάββας – Χαράλαμπος Τζαβάρας υπό την επίβλεψη του καθηγητή Εφαρμογών δρος Ιωάννη Μπαρμπουνάκη. Μια συσκευή, που η επιστημονική της ονομασία είναι “Επιτηρητής Χαρακτηριστικών Ηλεκτρικής Ισχύος με δυνατότητα Τηλεμετρίας” και η οποία σχεδιάστηκε και δημιουργήθηκε εξ ολοκλήρου στα Χανιά. Τα “Χ.Ν.” συνάντησαν τον Σάββα και τον κ. Μπαρμπουνάκη στο Τ.Ε.Ι. Κρήτης, στη Χαλέπα και μίλησαν μαζί τους για τις δυνατότητες εφαρμογής της συσκευής και τις προοπτικές που έχει να χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες ενός σπιτιού, μιας επιχείρησης, αλλά ακόμη και από τον ίδιο τον πάροχο της ηλεκτρικής ενέργειας.
ΜΕΤΡΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ
Ειδικότερα, όπως εξήγησε ο Σάββας, η συγκεκριμένη συσκευή μπορεί να μετρήσει την κατανάλωση μιας οποιασδήποτε συσκευής (φώτα, θερμαντήρες, ανεμιστήρες, τηλεοράσεις και άλλες ηλεκτρικές ή ηλεκτρονικές συσκευές) και συγχρόνως μπορεί να μεταδώσει την καταγραφή αυτή μέσω δικτύου στον υπολογιστή του ιδιοκτήτη της συσκευής. Μάλιστα, όπως διευκρίνισε, η μέτρηση μπορεί να αφορά είτε σε μια μεμονωμένη συσκευή είτε ακόμα και στη συνολική κατανάλωση ενός χώρου (π.χ. ένα σπίτι ή μια πολυκατοικία). «Η συσκευή ουσιαστικά καταγράφει την κατανάλωση ενέργειας και το πώς αυτή κατανέμεται μεταξύ των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών που υπάρχουν σε ένα σπίτι. Με αυτό τον τρόπο μπορεί κάποιος να δει ποια συσκευή είναι πιο ενεργοβόρα και του κοστίζουν περισσότερο», σημείωσε ο Σάββας και πρόσθεσε ότι «έτσι έχοντας ένα συνεχές γράφημα της κατανάλωσης εξάγουμε συμπεράσματα όπως πότε υπερ-καταναλώνουμε ή καταναλώνουμε άσκοπα από συσκευές οι οποίες βρίσκονται σε “ύπνο” (sleep mode), χωρίς λόγο (π.χ. οθόνες τηλεόρασης σε αναμονή -stand by- κ.λπ.) ή εφόσον μετράμε κι άλλα χαρακτηριστικά, όπως ο συντελεστής ισχύος, τότε μπορούμε να κάνουμε τις απαραίτητες προσαρμογές του φορτίου σύμφωνα με τις προδιαγραφές που έχει θέσει η ΔΕΗ για κάθε τύπο καταναλωτή». Η εν λόγω συσκευή μπορεί επίσης να βρει εφαρμογή σε ένα εργοστάσιο που θέλει να διαπιστώσει πόση ενέργεια καταναλώνουν οι μηχανές του και τι χαρακτηριστικά έχει αυτή η κατανάλωση (συντελεστής ισχύος, άεργος ισχύς κ.λπ.) δίνοντας έτσι τη δυνατότητα να περιοριστεί η σπατάλη ενέργειας και να μειωθούν οι παρενέργειες στις μονάδες παραγωγής. Μια ακόμα ενδιαφέρουσα πτυχή της συσκευής είναι ότι οι ενδείξεις μετρήσεων μπορούν να αποσταλούν στον ιδιοκτήτη της συσκευής μέσω Διαδικτύου στον υπολογιστή του, ενώ συγχρόνως εκείνος έχει τη δυνατότητα να ελέγχει τη συσκευή τηλεμετρικά, δηλαδή εξ αποστάσεως. Παράλληλα έχει προβλεφθεί ένα σύστημα ασφαλείας, με τη χρήση κωδικού πρόσβασης, προκειμένου να μην μπορεί κάποιος τρίτος να επέμβει στο σύστημα.
ΕΠΙΤΥΧΕΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
Οπως ανέφερε ο Σάββας, η συσκευή έχει ήδη δοκιμαστεί σε διαφορετικά πεδία με επιτυχία. «Το πρώτο πεδίο εφαρμογής είχε να κάνει με την επιμέτρηση της κατανάλωσης του χώρου υπολογιστικών συστημάτων του Ιδρύματος στα Χανιά (Data Room). Το δεύτερο πεδίο εφαρμογής αφορούσε τον έλεγχο πιθανών διαρροών ή πιο σωστά την ακριβή εκτίμηση κατανάλωσης μιας σειράς μικροσυσκευών που οι περισσότεροι χρησιμοποιούμε πλέον στα σπίτια μας. Ως πεδίο δοκιμών αυτής της εφαρμογής χρησιμοποιήθηκε η οικία του επιβλέποντος καθηγητή κ. Ι. Μπαρμπουνάκη. Τέλος, το τρίτο πεδίο εφαρμογής αποτέλεσε ο εκθεσιακός χώρος επίδειξης δραστηριοτήτων του Τ.Ε.Ι. Κρήτης που πραγματοποιήθηκε στο Κ.Α.Μ. από 13 έως 15 Μαρτίου. Σε αυτή την επίδειξη ο κάθε επισκέπτης είχε τη δυνατότητα να επιλέξει από μια σειρά συσκευών, να τις συνδέσει στον επιμετρητή και να παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο τα χαρακτηριστικά της κατανάλωσης», σημείωσε ο Σάββας και πρόσθεσε ότι με αυτόν τον τρόπο προέκυψε μια ακόμα εφαρμογή του νέου μηχανήματος καθώς διαπιστώθηκε ότι μπορεί να δίνει σημαντικές πληροφορίες για το αν μια συσκευή έχει “γεράσει”, αποκλίνοντας από τις προδιαγραφές του κατασκευαστή ή αν έχει υποστεί κάποια βλάβη και έχει ως συνέπεια κάποια διαρροή. «Οι δοκιμές που έγιναν ήταν απόλυτα ενθαρρυντικές», επιβεβαίωσε από την πλευρά του ο κ. Μπαρμπουνάκης και πρόσθεσε ότι η πολλά υποσχόμενη αυτή συσκευή έδωσε αποτελέσματα που ακόμα και ειδικοί στην περιοχή αυτή δεν θα μπορούσαν να υποψιαστούν: «Για παράδειγμα, ακόμα κι ένα τροφοδοτικό αδιάλειπτης ισχύος (UPS), που θεωρείται σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης, διαπιστώθηκε ότι εμφανίζει μια αξιοσημείωτη εσωτερική κατανάλωση». Ο κ. Μπαρμπουνάκης υπογράμμισε ακόμα ότι το πεδίο εφαρμογών που μπορεί να έχει η εν λόγω συσκευή είναι πολύ μεγάλο και μπορεί να αποδειχθεί ωφέλιμη ακόμα και στη ΔΕΗ, αφού δίνει τη δυνατότητα καταγραφής των χαρακτηριστικών του δικτύου σε μια συγκεκριμένη περιοχή καταναλωτών που υποβοηθά άμεσα τη χάραξη πολιτικής σχετικά με την ανάγκη επέκτασης και ενίσχυσης του δικτύου διανομής.
ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ
Ωστόσο, εξίσου σημαντικό είναι ότι η συσκευή που βρίσκεται ακόμα σε φάση ανάπτυξης μπορεί να προσαρμοστεί στις ανάγκες κάθε χρήστη. «Μπορούμε δηλαδή να φτιάξουμε μια οποιαδήποτε παραλλαγή της συσκευής βασισμένη στα χαρακτηριστικά που θα μας δώσει ο τελικός αποδέκτης. Για παράδειγμα μπορεί κάποιος να μας πει ότι θέλει μια εξτρά δυνατότητα, π.χ. είτε να μπορεί να αποκόπτει τη συσκευή κατανάλωσης ενέργειας και να την επαναφέρει με μία εντολή εξ αποστάσεως είτε η συσκευή να ενσωματωθεί σε ένα “έξυπνο σπίτι”», εξήγησε σχετικά ο Σάββας, ενώ ο κ. Μπαρμπουνάκης συμπλήρωσε: «Στόχος μας είναι αυτή η ιδέα να εξελιχθεί περαιτέρω και να την αγκαλιάσουν κι άλλοι φοιτητές δίνοντας λύσεις σε περισσότερες κατηγορίες προβλημάτων. Επίσης θα θέλαμε να κατασκευάσουμε περισσότερες μονάδες ώστε να έχουμε συγκεντρωτικά στοιχεία από διαφορετικά σημεία των κτηριακών υποδομών του Ιδρύματός μας -που αποτελεί έναν μεγάλο καταναλωτή- κάτι που θα μας έδινε τη δυνατότητα να εφαρμόσουμε κάποιο σχέδιο μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας». Κλείνοντας τη συζήτησή μας ρωτήσαμε τον κ. Ι. Μπαρμπουνάκη πόσο σημαντικό είναι ένας φοιτητής να φεύγει από το Τ.Ε.Ι. έχοντας δημιουργήσει κάτι καινοτόμο και πρωτότυπο που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ακόμα και επιχειρηματικά. «Σίγουρα όταν δημιουργείται κάτι νέο είναι αισιόδοξο», σχολίασε και συνέχισε λέγοντας: «Το σημαντικότερο όμως είναι να κάνουμε τα νέα παιδιά να πιστέψουν στις δυνάμεις τους κι ότι οι ιδέες τους μπορούν να γίνουν πράξη».
