Φονική ατμοσφαιρική ρύπανση

Οι μειώσεις των εκπομπών έχουν οδηγήσει σε βελτιώσεις στην ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα στην Ευρώπη, αλλά όχι αρκετά για να αποφευχθούν απαράδεκτες βλάβες στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον
Περισσότεροι από 16.000 πρόωροι θάνατοι στην Ελλάδα αποδίδονται σε αιτίες που έχουν να κάνουν με την ατμοσφαιρική μόλυνση, σύμφωνα με στοιχεία της ετήσιας έκθεσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος.
Ειδικότερα, αν και η ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα φαίνεται να βελτιώνεται σταδιακά, η ατμοσφαιρική μόλυνση, ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα, εξακολουθεί να παραμένει ο μεγαλύτερος περιβαλλοντικός κίνδυνος στην Ευρώπη και ένας σοβαρός κίνδυνος για τη δημόσια υγεία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, όχι μόνο την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής, λόγω ασθενειών, όπως είναι το άσθμα, τα καρδιοαναπνευστικά νοσήματα και μορφές καρκίνου, αλλά και κατ’ εκτίμηση 467. 000 πρόωρους θανάτους ετησίως, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Η έκθεση αναφέρει ότι το 2014, το 85% του ευρωπαϊκού πληθυσμού εκτέθηκε σε μικροσωματίδια σε επίπεδα που έχουν ιδιαίτερα βλαβερές επιπτώσεις.
Γνωστές έγιναν οι εκτιμήσεις από τις επιπτώσεις στην υγεία των πιο επιβλαβών ρύπων του αέρα με βάση δεδομένα του 2013. Η έκθεση σε μικροσωματίδια PM2.5 ήταν υπεύθυνη για περίπου 467.000 πρόωρους θανάτους σε 41 ευρωπαϊκές χώρες τη χρονιά αυτή, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, όπου παρατηρήθηκαν περισσότεροι από 13.730 θάνατοι. Μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι πρόωροι θάνατοι ξεπέρασαν τους 430. 000. Οι εκτιμώμενες επιπτώσεις του διοξειδίου του αζώτου (NO2) και του όζοντος (O3) ήταν περίπου 71.000 και 17.000 πρόωροι θάνατοι αντίστοιχα. Στην Ελλάδα ειδικότερα οι πρόωροι θάνατοι ήταν 1.490 και 840 αντιστοίχως.
Η έκθεση τονίζει ότι η ποιότητα του αέρα έχει βελτιωθεί με την πάροδο των ετών. Τα μέσα ετήσια επίπεδα μικροσωματιδίων PM10 έχουν πέσει στο 75% κατά την περίοδο 2000 – 2014. Ομοίως, οι συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων PM2.5, κατά μέσο όρο, έχουν μειωθεί μεταξύ του 2006 και του 2014. Η έκθεση του πληθυσμού σε επίπεδα PM έχει επίσης μειωθεί τα τελευταία χρόνια. «Οι μειώσεις των εκπομπών έχουν οδηγήσει σε βελτιώσεις στην ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα στην Ευρώπη, αλλά όχι αρκετά για να αποφευχθούν απαράδεκτες βλάβες στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον», δηλώνει ο εκτελεστικός διευθυντής του ΕΟΠ Hans Bruyninckx.
Τονίζει ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν τα αίτια της ρύπανσης του αέρα: «Απαιτείται μία θεμελιώδης και καινοτόμος μεταστροφή των συστημάτων μεταφορών, της ενέργειας και της παραγωγής τροφίμων. Αυτή η διαδικασία της αλλαγής απαιτεί δράση από όλους μας, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων αρχών, των επιχειρήσεων, των πολιτών και της ερευνητικής κοινότητας», συμπληρώνει.
«Η έκθεση του ΕΟΠ σχετικά με την ποιότητα του αέρα, μας υπενθυμίζει ότι πρέπει να διατηρήσουμε αυτό το θέμα ψηλά στην πολιτική ατζέντα», αναφέρει ο επίτροπος Περιβάλλοντος, Ναυτιλιακών Υποθέσεων και Αλιείας, Karmenu Vella, συμπληρώνοντας ότι «ένας τρόπος που μπορούμε να το κάνουμε αυτό είναι να βοηθήσουμε τα διαφορετικά επίπεδα της κυβέρνησης να λειτουργούν καλύτερα μαζί. Εάν μια παρτίδα των μελανών σημείων της ποιότητας του αέρα είναι σε κωμοπόλεις και πόλεις, τότε είναι σαφές ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην εξεύρεση λύσεων» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Σημειώνεται ότι στο αμέσως επόμενο διάστημα το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο αναμένεται να ψηφίσει για την αναθεώρηση των ορίων στις εκπομπές ρύπων, μειώνοντας σημαντικά τα ανεκτά επίπεδα για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον, ενώ η προτεινόμενη νομοθεσία θα καθιερώσει νέους εθνικούς δεσμευτικούς στόχους για το 2020 και το 2030.