“Φωτίζοντας” τον πολιτικό Νίκο Καζαντζάκη

«Φως» σε μια λιγότερο προβεβλημένη πτυχή του Καζαντζακικού βίου και έργου έρχεται να ρίξει ο συλλογικός τόμος «Ο Νίκος Καζαντζάκης και η πολιτική» ο οποίος κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις «Καστανιώτη» και παρουσιάστηκε την περασμένη Τετάρτη στην αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου «Ο Χρυσόστομος».
Πρόκειται για έναν τόμο που, όπως υπογράμμισε ο πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη (ΔΕΦΝΚ), Γιώργος Στασινάκης, έλειπε καθώς αφορά ένα πεδίο που δεν είχε μελετηθεί επαρκώς.
Τα κείμενα του βιβλίου αποτελούν εισηγήσεις που πραγματοποιήθηκαν, με αφορμή τη συμπλήρωση 60 χρόνων από τον θάνατο του μεγάλου Κρητικού συγγραφέα και 30 χρόνων από την ίδρυση της ΔΝΦΚ, σε επιστημονικό συνέδριο που οργανώθηκε στο Μουσείο της Ακρόπολης, υπό την αιγίδα του προέδρου της Δημοκρατίας, τον Φεβρουάριο του 2018. «Είναι εξαιρετικές μελέτες που φωτίζουν τη σκέψη και τη δράση του Καζαντζάκη γύρω από τον Τρίτο Κόσμο, την τέχνη και την πολιτική, γεγονότα όπως η απέλασή του από την Βρετανία, αμφιλεγόμενες θέσεις, όπως ότι τον είπαν φασίστα κι ότι ύμνησε τον Φράνκο ή ότι ήταν κομμουνιστής κ.λπ. Είναι ένα σημαντικότατο βιβλίο, με εξαιρετικές μελέτες που έχουν γράψει πολιτικοί, δημοσιογράφοι, καθηγητές πανεπιστημίου και συγγραφείς», ανέφερε ο κ. Στασινάκης.
Ο πρώην πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης Γιάννης Φίλης σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι ο Καζαντζάκης ήταν ο λογοτέχνης-φιλόσοφος που τον απασχολούσε η ανθρώπινη κατάσταση και, άρα, τον ενδιέφερε η πολιτική, με τον δικό του ιδιόμορφο τρόπο: «Ηταν ένας άνθρωπος της διανόησης και του λόγου. Δεν ήταν όμως αδιάφορος για τις εξελίξεις γύρω του. Και επειδή ήταν ελεύθερο πνεύμα, εκφράστηκε ελεύθερα για την πολιτική, πήρε ένα μικρό βάπτισμα σε αυτήν, εξυβρίστηκε από μικρούς ανθρώπους, διώχθηκε από εκείνους που δεν μπόρεσαν να τον κατανοήσουν. Εκείνοι όμως έσβησαν στη συνήθη λήθη. Εκείνος παραμένει πεισματικά επίκαιρος. Αυτή είναι η πλευρά του Καζαντζάκη που αυτός ο τόμος αναδεικνύει με σφαιρικό και βαθύ τρόπο. Ο μελετητής του συγγραφέα θα τον βρει απαραίτητο στην επιδίωξη της κατανόησης του ανθρώπου και του έργου του. Πρωτίστως θα βρει έναν άνθρωπο που νοιάστηκε και πάλεψε για τον άνθρωπο, το περιβάλλον, την αλήθεια. Έναν μεγάλο ανθρωπιστή».
Ο πρώην βουλευτής, μέλος της συντονιστικής επιτροπής και αντιπρόεδρος του ελληνικού τμήματος της ΔΕΦΝΚ Σήφης Μιχελογιάννης ανέφερε ότι ο Καζαντζάκης είναι περισσότερο γνωστός για το λογοτεχνικό του έργο που ανέπτυξε τα τελευταία 9 χρόνια της ζωής του στην Αντίπ της Γαλλίας. «Ωστόσο, από νωρίς έδινε έμφαση στην πράξη και πως η θεωρία αξίζει μόνο ως προετοιμασία της πράξης», τόνισε ο κ. Μιχελογιάννης και πρόσθεσε πως ο Καζαντζάκης υπήρξε ένας άνθρωπος του αγώνα και της δράσης. Αναφέρθηκε ακόμα στην πολιτική δράση του Καζαντζάκη ως γενικού διευθυντή του Υπουργείου Περιθάλψεως που ανέλαβε να φέρει τους Έλληνες του Καυκάσου στην Ελλάδα, ως ιδρυτή ενός σοσιαλιστικού κόμματος που διατέλεσε πρόεδρός του αλλά και ως υπουργό της κυβέρνησης Σοφούλη. «Όλα αυτά τα στοιχεία της έντασης της πολιτικής τα μετέφερε στη λογοτεχνία του και γι’ αυτό θα διαβάζεται πάντα», σχολίασε ο κ. Μιχελογιάννης.
Η  φιλόλογος, υπεύθυνη του τοπικού τμήματος της ΔΕΦΝΚ Χανίων Ρούλα  Βουράκη, επεσήμανε για το βιβλίο ότι είναι μια ενδιαφέρουσα δουλειά που συμμετέχουν άνθρωποι της πολιτικής, του πνεύματος και της τέχνης, φέρνοντας στο προσκήνιο μια όψη της δράσης και του έργου του Καζαντζάκη που δεν έχει φωτιστεί ακόμα. «Ξεχωρίζει η εναρκτήρια εισήγηση του Πίτερ Μπιν, του σημαντικότερου ερευνητή γύρω από τον Καζαντζάκη, που εισάγει το θέμα της εσχατολογικής αισιοδοξίας, όπως και των κ. Σ. Μιχελογιάννη και Αθηνάς Βουγιούκα. Εκείνο που είναι σημαντικό είναι ότι βρίσκουμε πληροφορίες που δεν τις έχουμε βρει αλλού», υπογράμμισε η κα Βουράκη.
Ο δάσκαλος και λογοτέχνης Βαγγέλης Κακατσάκης που συντόνισε την προχθεσινή εκδήλωση χαρακτήρισε «είδηση» την έκδοση του συγκεκριμένου βιβλίου καθώς πραγματεύεται τη σχέση του Καζαντζάκη με την πολιτική. «Πάνω από όλα και πρώτα από όλα θα λέγαμε ότι ο Καζαντζάκης υπήρξε ένας πολιτικός της ευθύνης», σημείωσε σχετικά.
Τη βιβλιοπαρουσίαση στα Χανιά συνδιοργάνωσαν η Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, ο Φιλολογικός Σύλλογος «Ο Χρυσόστομος» και οι εκδόσεις Καστανιώτη, σε συνεργασία με τη ΔΕΦΝΚ και την υποστήριξη του βιβλιοπωλείου Πετράκη.