Φωτογραφία

Η φωτογραφία είναι μια κατεξοχήν μοναχική ενασχόληση. Είναι όμως ταυτόχρονα και ένας τρόπος τοποθέτησης του εαυτού απέναντι στον κόσμο. Τοποθέτησης με την έννοια της ταυτότητας, του ορισμού του Εγώ.
Οταν φωτογραφίσουμε κάτι ή κάποιον, δεν φωτογραφίζουμε το αντικείμενο καθεαυτό, αλλά πάντα αυτό σε σχέση με κάτι άλλο, είτε αυτό το άλλο εμφανίζεται στην εικόνα, είτε όχι. Το πώς θα προσδιοριστεί αυτή η σχέση, είναι αυτό που δίνει σημασία στην εικόνα μας. Και το μόνο βέβαιο είναι ότι οτιδήποτε φωτογραφίζουμε το φωτογραφίζουμε σε σχέση με εμάς.
Μπορεί να φωτογραφίζουμε ως θηρευτές ή να ταυτιζόμαστε με το αντικείμενο της φωτογραφίας, να απευθύνουμε ένα βλέμμα συμπάθειας ή εχθρότητας, επιθυμίας ή αποστροφής. Συνειδητά ή ασυνείδητα, με κάθε κλικ ορίζουμε τι είμαστε και τι δεν είμαστε.
Ενας τρόπος ορισμού του εαυτού είναι κατ’ αρχάς να ορίσουμε τι δεν είμαστε. Ο διαχωρισμός μεταξύ του Εγώ και του Αλλου. Ο απαραίτητος Αλλος είναι ο αντίπαλος, ο εχθρός, ο ανταγωνιστής, ο ανώτερος, ο κατώτερος, ο καλύτερος, ο χειρότερος, εν τέλει ο διαφορετικός.
Η στάση μας απέναντι στο διαφορετικό ορίζει και την κοινωνική (φωτογραφική) συμπεριφορα.
Με τον ίδιο τρόπο συγκροτούνται και οι κοινωνικές ομάδες. Ανεξάρτητα από το αν ο χαρακτήρας τους είναι θρησκευτικός, αθλητικο-οπαδικός, καλλιτεχνικός, πολιτικός κ.λπ., οι ομάδες χαρακτηρίζονται από κοινά σημεία που έρχονται σε αντίθεση με αυτά άλλων ομάδων ή στην αντίταξη σε ανεξέλεγκτους εξωτερικούς παράγοντες όπως ο θάνατος ή τα φυσικά φαινόμενα. Ο άνθρωπος εντάσσεται στο σύνολο από την ανάγκη να ανήκει κάπου και την αδυναμία του αντιμετωπίσει μόνος ορισμένες απειλές.
Κάπως έτσι και ο μοναχικός φωτογράφος προσεταιρίζεται κύκλους άλλων φωτογράφων, ή απλά υιοθετεί συγγενικό ύφος στη φωτογραφία του. Η ιστορία της φωτογραφίας έχει ως τώρα να επιδείξει ελάχιστα παραδείγματα ιδιοσυγκρασιακού ύφους και κάτι τέτοιο καθίσταται πλέον ακόμη πιο δύσκολο, λόγω της σύγχρονης ταχύτητας διάδοσης της πληροφορίας. Σε γενικές γραμμές οι φωτο- γράφοι μοιράζονται σε σχολές, ρεύματα, είδη, είτε συγκυριακά, είτε από επιλογή.
Κάτι τέτοιο ασφαλώς δεν σημαίνει ότι κάποια σχολή ή ρεύμα είναι απαραίτητα καλύτερα από τα άλλα. Συμβαίνει για διάφορους λόγους και για κάποιο διάστημα κάποια προσέγγιση να την προσεταιρίζονται περισσότεροι άνθρωποι, ανάλογα με τις υπάρχουσες ανάγκες και συνθήκες, για να αντικατασταθεί αργότερα σε δημοτικότητα από την επόμενη, καθώς οι καταστάσεις είναι κυλιόμενες.
Όπως είναι φυσικό, ακριβώς λόγω του ανταγωνισμού μεταξύ του Εγώ (Εμείς) και του Αλλου (Αλλοι) πολλές φορές εγείρονται ζητήματα και διαμάχες, με συχνά θύματα απογοητευμένους επίδοξους φωτογράφους που δε βρίσκουν την αναμενόμενη ανταπόκριση στους κόλπους κάποιων κοινοτήτων ή εκθέσεων.
Φαντάζει ίσως παράξενο μία τόσο απλή πράξη όσο η φωτογραφική να συμπαρασύρει τόσο σύνθετους μηχανισμούς, είναι ωστόσο διαδικασίες που τρέχουν διαρκώς υποδόρια και η σημασία τους παίρνει μεγαλύτερη βαρύτητα όσο αυξάνεται η εμπλοκή.
Με την αύξηση ακριβώς της εμπλοκής αυξάνεται και η συνειδητότητα τόσο του βλέμματος απέναντι στον κόσμο, όσο και του ποιος είναι ο χώρος που είναι πιο δόκιμο να ενταχθούμε, ώστε να επικοινωνήσουμε τις ιδέες μας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.