Από τον περήφανο αίγαγρο έως τον εξαφανισμένο πλέον φουρόγατο, η Κρήτη “κρύβει” πολλά ζώα, δίνοντας ξεχωριστό χαρακτήρα στην πανίδα της.
Αναφορά σήμερα στον φουρόγατο, ένα αιλουροειδές, το οποίο ζούσε ή ζει ακόμη -άγνωστον- στις ορεινές περιοχές της Κρήτης.
Ο φουρόγατος δεν είναι αγριόγατος, και την ύπαρξή του την γνωρίζουμε από διηγήσεις βοσκών που τον είχαν συναντήσει στις άγριες περιοχές της Μαδάρας.
Σύμφωνα με τις διηγήσεις αυτές, ο φουρόγατος είχε χρώμα ανοιχτό καφέ, με σκούρες κηλίδες και ραβδώσεις. Η ουρά του είναι στενή στη βάση και τελειώνει πολύ φουντωτή, έχει μαύρους δακτύλιους και η φούντα είναι πάντοτε μαύρη.
Πρέπει να τρεφόταν με λαγούς, έντομα, τρωκτικά -σίγουρα δεν μπορούσε να λείψει το κυνήγι των ποντικών- και πουλιά.
Όπως μαρτυρούν παλιές διηγήσεις βοσκών, είχε ιδιαίτερη προτίμηση στα μικρά της πέρδικας, γι’ αυτό όπου ζούσαν φουρόγατοι είχαν εξαφανιστεί οι πέρδικες.
Την ύπαρξη του φουρόγατου, την είχα ακούσει πολύ μικρός, το 1940, επειδή λόγω του πολέμου είχα βρεθεί να κατοικώ για λίγο, στο χωριό μου την Ασή Γωνιά.
Την είχα ακούσει από τον μπάρμπα μου τον Αντρέα – αδελφό του πατέρα μου που ήταν αγροφύλακας (βλεπές) στο χωριό.
– Ανήψιο, μου ‘λεγε, πήγα στο Βουρβουρέ, για να δω αν υπήρχαν ζώα, αφύλακτα (Η «αφυλαξία τιμωρείται»). Μόλις είχα πιάσει το μονοπάτι για ν’ ανέβω ψηλά, βλέπω μπροστά μου ένα Φουρόγατο, που κρατούσε στο στόμα του ένα σκίουρο ή ένα μικρό λαγουδάκι.
Σταμάτησε και με κοίταξε. Ήταν αρκετά μεγάλος -μεγαλύτερος πολύ από όποια γάτα- είχε χρώμα γκριζοκίτρινο με άσπρες ραβδώσεις και φυσανωτή ουρά.
Ξεκρέμασα τον τσιφτέ – ένα υπέροχο δίκαννο με χωστούς κοκόρους και ετοιμάστηκα να του ρίξω. Ήταν όμως πανέμορφος, τον καμάρωνα και τον λυπήθηκα. Άφησα τον τσιφτέ και έπιασα μια χοχλάκα και του την πέταξα. Άρπαξε τον μεζέ και εξαφανίστηκε. Πήγα πολλές φορές στον Βουρβουρέ μετά, όμως δεν τον ξανάδα.
Έχουν περάσει χρόνια από τότε· ακόμη και σήμερα σκέφτομαι: Τον είδα πράγματι τον φουρόγατο ή μήπως ήταν γέννημα της φαντασίας μου;
Ο φουρόγατος σύμφωνα με τα βιβλία, είναι περίπου μισό μέτρο και η ουρά του είναι 30 εκατοστά. Ζει σε φαράγγια με θαμνώδη βλάστηση και σχετικά μεγάλο υψόμετρο (900-1.200).
Σύμφωνα δε, με τις επικρατούσες θεωρίες, είτε έφτασε στην Κρήτη πριν τον οριστικό αποχωρισμό του νησιού από τις γειτονικές χερσαίες περιοχές, είτε ήρθε μαζί με τους πρώτους άποικους, ως οικόσιτο ζώο, ώσπου κάποια ζώα ξέφυγαν, δημιουργώντας νέους άγριους πληθυσμούς.
