Όπως κατ’ επανάληψη έχει αναφερθεί από τον Αντώνιο Φώσκολο και έχει σχολιαστεί σε προηγούμενο ανάλογο άρθρο, το μέλλον της ενεργειακής επάρκειας της Ελλάδας και όχι μόνο, φαίνεται να βρίσκεται στα μεσογειακά κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Τόσον η Κύπρος όσο και η Κρήτη, κάθονται επάνω σε ένα εργοστάσιο αέναης παραγωγής βιογενούς φυσικού αερίου. Σε αυτούς τους χώρους, που δημιουργήθηκαν περίπου πριν 5 εκατ. χρόνια, στο τέλος της εποχής του Μειόκαινου (23-5 εκατ. χρόνια) μετά την αποξήρανση της Μεσογείου, παράγεται συνεχώς φυσικό αέριο από την εν ψυχρώ αναερόβια ζύμωση τεράστιων ποσοτήτων βιομάζας (Αγγελάκης, 2022).
Οι δύο αυτές περιοχές, είναι οι πλέον πολλά υποσχόμενες για την ύπαρξη μεγάλων κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Εξάλλου, τα πολύ καλά νέα της Κύπρου για την ανακάλυψη του νέου κοιτάσματος (Κρόνος-1), είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά και για την Ελλάδα. Η γεωλογία αυτού του κοιτάσματος, είναι αντίστοιχη με τις δομές τύπου Zor του μεγάλου κοιτάσματος της Αιγύπτου, με τις οποίες προσομοιάζουν οι δομές της Κρήτης. Τα εκτιμώμενα δυνητικά αποθέματα της περιοχής, σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρίας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ), είναι της τάξης των 1,5-2,5 περίπου τρισεκ. m3 φυσικού αερίου, ποσότητα ικανή να καλύψει το 15%-20% των ετήσιων αναγκών σε φυσικό αέριο
της Ευρώπης.
Μετά το πράσινο φως από την Αμερική, μάχη με τον χρόνο θα πρέπει
να δώσουν ΕΔΕΥΕΠ και Exxon Mobil για να κερδίσουν το στοίχημα της διερεύνησης των δύο θαλάσσιων περιοχών της Κρήτης και να ανακτήσουν τον χαμένο χρόνο από το 2013, που ξεκίνησε το φιλόδοξο πρόγραμμα αξιοποίησης
των πιθανολογούμενων εγχώριων κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Τότε, εκδιώχθηκαν οι Exxon Mobil και η Total, που είχαν αρχίσει να ασχολούνται από τα προηγούμενα χρόνια. Ο μόνος πολιτικός, που είχε ενσκήψει σε αυτές τις απόψεις, ήταν ο Καθηγητής κ. Γιάννης Μανιάτης, που ως Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής το 2009-2012 είχε σοβαρά ασχοληθεί με το θέμα. Δυστυχώς, οι μετέπειτα πολιτικοί διέγραψαν όλα τα υπάρχοντα σχετικά δεδομένα και πληροφορίες που υπήρχαν και είχαν δει το φως της δημοσιότητας. Ακόμη από την δεκαετία του 60, με την έναρξη ανόρυξης των πρώτων υδρο-γεωτρήσεων στην πεδιάδα της Μεσσαράς, είχαν εντοπισθεί κατά τόπους μικρές ποσότητες φυσικού αερίου, ένδειξη για ύπαρξη βαθύτερων κοιτασμάτων. Αν είχε συνεχιστεί αυτή η προσπάθεια, η Ελλάδα θα είχε επιλύσει τα οικονομικά και άλλα προβλήματά της, θα είχε γίνει διεθνής ενεργειακός κόμβος και θα είχε βοηθήσει και άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Η Ελλάδα θα ήταν μια άλλη χώρα.
Η πρόσφατη επανεκκίνηση του προγράμματος ήταν αποτέλεσμα της πανευρωπαϊκής έλλειψης φυσικού αερίου εν μέσω της ενεργειακής κρίσης, που ανέδειξε την τεράστια σημασία απεξάρτησης από τη Ρωσία και ομαλή ενεργειακή μετάβαση. Το επίσημο χρονοδιάγραμμα που έχει θέσει η ΕΔΕΥΕΠ τοποθετεί την πρώτη ερευνητική γεώτρηση το διάστημα 2025-2026, την ανάπτυξη του κοιτάσματος το 2027 και την έναρξη της παραγωγής, εφόσον όλα εξελιχθούν ομαλά και οι έρευνες στεφθούν με επιτυχία, το 2029. Η εταιρία ωστόσο θα επιδιώξει να κινηθεί γρήγορα για να καταφέρει να πραγματοποιήσει την πρώτη ερευνητική γεώτρηση μέσα στο 2025 και την παραγωγή του κοιτάσματος το 2027 ή και νωρίτερα. Τα προς διερεύνηση και πιθανότατα εκμεταλλεύσιμα κοιτάγματα ΝΔ της Κρήτης φαίνονται στην Εικόνα 1. Το νέο ρεκόρ παγκοσμίως στην ανάπτυξη κοιτασμάτων το έθεσε η ιταλική ΕΝΙ με το κοίτασμα Zor στην ΑΟΖ της Αιγύπτου, που ήταν στα 2,5 χρόνια.
Ο κ. Μανιάτης (2022), αναφέρει ότι τα κοιτάσματα στην νότια Κρήτη και ΝΔ της Πελοποννήσου είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα, γεγονός που έχει προκύψει από τις πρώτες σεισμικές μελέτες, που έγιναν το 2012 όπου, όπως τόνισε, “μερικές εταιρίες που παρακολουθούσαν τις έρευνες, παραμιλούσαν”. Επίσης, σε ό,τι αφορά τα οικονομικά στοιχεία, ο κ. Μανιάτης τόνισε πως η συνολική ακαθάριστη αξία των κοιτασμάτων “με αυτά που ξέρουμε μέχρι τώρα, εκτιμάται ότι είναι της τάξης των 250 δισ. ευρώ με τιμές προ κρίσης. Με τιμές σημερινές, δι- ή τριπλασιάζεται”.
Ευελπιστούμε να απαντηθεί το ερώτημα για ποιο λόγο τόσα χρόνια δεν ερευνήθηκαν οι αναφερόμενες περιοχές και να ζήσομε σε μια πολύ καλύτερη Ελλάδα.
*Ο Ανδρέας Ν. Αγγελάκης είναι Επίτιμο μέλος και Διακεκριμένο Fellows της IWA (Παγκόσμιας Εταιρίας Νερού)
**O Αντώνιος Φώσκολος είναι Ομότιμος Καθηγητής του Τμήματος Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης και Ερευνητής της Γεωλογικής Υπηρεσίας του Καναδά.
Βιβλιογραφία
Αγγελάκης, Α. Ν. (2022). Το Ενεργειακό πρόβλημα της Ελλάδος. ΠΑΤΡΙΣ, Ηράκλειο, 16/11/2022, https://www.patris.gr/2022/11/16/to- energeiako-provlima-tis-elladas/
Μανιάτης, Γ. (2022). Το κοίτασμα στην νότια Κρήτη μοιάζει με το γιγαντιαίο της Αιγύπτου. Οικονομία, https://www.capital .gr/oikonomia/3680728/g-maniatis-to-koitasma-sti- notia-kriti-moiazei-me-to-gigantiaio-tis-aiguptou
