Η εμβάθυνση και ενδυνάμωση των ευρωπαϊκών θεσμών και πολιτικών, με επίκεντρο τον άνθρωπο και γνώμονα την κοινωνική δικαιοσύνη, αποτελεί το στοίχημα που θα πρέπει να κερδίσει η Ε.Ε. την επόμενη πενταετία, σύμφωνα με τον υποψήφιο ευρωβουλευτή του Ποταμιού Γιώργο Γραμματικάκη.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στα «Χ.ν.», ο πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης μίλησε για την κρισιμότητα των επικείμενων ευρωεκλογών, την απόφασή του να διεκδικήσει μια δεύτερη θητεία ως ευρωβουλευτής αλλά και τους λόγους που τον έφεραν ξανά υποψήφιο με το Ποτάμι. Παράλληλα, αναφέρθηκε στην εμπειρία του από την 5ετή παρουσία του στις Βρυξέλλες αλλά και τις πρωτοβουλίες που πήρε ώστε να φέρει πιο κοντά την Ελλάδα και τον πολιτισμό της στην «καρδιά» της Ευρώπης, προκειμένου οι Ευρωπαίου να γνωρίσουν το δημιουργικό πρόσωπο της χώρας μας.
• Συμμερίζεστε την άποψη ότι οι επερχόμενες ευρωεκλογές είναι από τις πιο κρίσιμες;
Η ανησυχία μου είναι ότι ενώ τονίζεται από όλους ότι αυτές οι ευρωεκλογές είναι κρίσιμες βλέπω να γίνεται το αντίθετο. Η συζήτηση έχει πάει στη σκανδαλολογία και τις προσωπικές επιθέσεις ενώ η κουβέντα για την Ευρώπη και τις ανάγκες της είναι σε δεύτερο επίπεδο. Προσωπικά προσπαθώ να μιλήσω για την Ευρώπη αλλά φοβάμαι ότι η σπουδαία αυτή η συζήτηση -γιατί το μέλλον της Ευρώπης αφορά άμεσα την Ελλάδα- δεν θα γίνει μέχρι τις ευρωεκλογές. Ελπίζω τουλάχιστον να γίνει μετά.
• Θεωρείτε ρεαλιστικό τον κίνδυνο να δούμε μια άνοδο των ακροδεξιών δυνάμεων;
Θα έλεγα ότι είναι λίγο υπερβολικός αυτός ο κίνδυνος. Ήδη από τις εκλογές της Ισπανίας φάνηκε ότι η δεξιά έχει μια δύναμη αλλά περιορισμένη. Αυτό θα παρουσιαστεί και σε άλλες χώρες αλλά νομίζω ότι η πλειοψηφία των δημοκρατικών κομμάτων θα μπορέσουν να ακολουθήσουν έναν νέο δρόμο για την Ευρώπη. Η Ευρώπη χρειάζεται εμβάθυνση και ολοκλήρωση των θεσμών της και -κυρίως- έχει ανάγκη από μεγαλύτερη κοινωνική δικαιοσύνη. Πάνω σε αυτούς τους στόχους θα παλέψω αν επανεκλεγώ.
• Τα τελευταία χρόνια η Ε.Ε. φαίνεται να περνάει τη μεγαλύτερη κρίση της και δέχεται έντονη αμφισβήτηση. Τι φταίει;
Η Ευρώπη έδωσε μεγάλη έμφαση στην οικονομία κι έμεινε πίσω στις αρχικές της διακηρύξεις, την ολοκλήρωση των θεσμών της και ένα περισσότερο ανθρώπινο πρόσωπο. Με αυτό τον τρόπο η Ε.Ε. απομακρύνθηκε από τον μέσο Ευρωπαίο. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η Ε.Ε. είναι ένα αξιοθαύμαστο επίτευγμα της ιστορίας και δεν πρέπει επ’ ουδενί λόγο να χαθεί. Γιατί αν χαθεί τότε θα καταλάβουμε τα πλεονεκτήματα και τις αρετές της. Το μέγιστο επίτευγμα βέβαια είναι ότι δεκαετίες τώρα έχουμε ειρήνη σε μια περιοχή που σπαράσσονταν από πολέμους. Σε ό,τι αφορά, δε, τις αντιδράσεις από ακροδεξιές και λαϊκίστικες δυνάμεις αυτές έχουν φέρει μια εγρήγορση στην Ευρώπη. Συσπειρώνεται δηλαδή ο ευρωπαϊκός κόσμος. Θεωρώ, λοιπόν, ότι η επόμενη πενταετία θα είναι κρίσιμη. Ή θα ολοκληρωθεί η πορεία της Ευρώπης ή θα αρχίσει μια οπισθοχώρηση που σιγά σιγά θα φθείρει την ιδέα και τα επιτεύγματά της.
• Οι Ευρωπαίοι πιστεύετε ότι έχουν αναγνωρίσει λάθη που έκαναν ως προς την Ελλάδα τα χρόνια της κρίσης; Γίνεται κάποια αυτοκριτική;
Νομίζω σε μεγάλο βαθμό. Στην ευρεία κοινή γνώμη της Ευρώπης είναι ήδη ορατό ότι αυτή η αντιμετώπιση δεν ήταν σωστή και αποτελεσματική, ενώ έχει αναγνωριστεί κι από τους ίδιους τους πολιτικούς. Δεν φτάνει όμως αυτό. Πρέπει να δημιουργηθούν οι πραγματικές συνθήκες ώστε σε μια μελλοντική κρίση -ελπίζω όχι στην Ελλάδα πάλι- οι αντιδράσεις να είναι πιο ανθρώπινες και αποτελεσματικές.
• Γιατί κατεβαίνετε υποψήφιος με το Ποτάμι ξανά;
Το Ποτάμι βίωσε και βιώνει μια άδικη και οδυνηρή κρίση και φαίνεται ότι έχει χάσει πολλές από τις δυνάμεις του. Η φωνή του λοιπόν ήχησε σε μένα σαν ένα σιωπηρό προσκλητήριο. Δεν μπορούσα να το εγκαταλείψω παρόλο που είχα κι άλλες δυνατότητες. Επομένως, ταυτίστηκα ξανά με το Ποτάμι. Το κυριότερο όμως είναι οι πολίτες να δώσουν ξανά τη δυνατότητα στο Ποτάμι να έχει μια σοβαρή παρουσία στην ελληνική πολιτική ζωή. Νομίζω ότι αναγνωρίζεται από όλους ότι αυτή η παρουσία ήταν τίμια, τολμηρή και πολλές φορές έδωσε αποτελέσματα θετικά για τη χώρα. Στην περίπτωσή μου, πάντως, λειτούργησε κι ένας άλλος παράγοντας. Με θλίψη βλέπω αυτή την εποχή πόσο εύκολες είναι οι πολιτικές μετακινήσεις και πόσο χαμηλό το επίπεδο του πολιτικού λόγου. Πολλές από τις ιδεολογίες ακυρώνονται στη βάση προσωπικών συμφερόντων. Αυτή η έκπτωση της πολιτικής ζωής στην Ελλάδα ήταν για εμένα ένα ακόμα κίνητρο να παραμείνω στο Ποτάμι, θέλοντας με το πολύ μικρό δικό μου παράδειγμά να πω ότι η ηθική πρέπει να κυριαρχεί και στην πολιτική.
• Το Ποτάμι υπερασπίστηκε τη Συμφωνία των Πρεσπών αψηφώντας το πολιτικό κόστος. Η αντιμετώπιση στην Ευρώπη και την Ευρωβουλή της Συμφωνίας ποια είναι;
Είναι απολύτως αποδεκτή από όλο το πολιτικό φάσμα. Μάλιστα πολλοί Ευρωπαίοι και ευρωπαϊκά κόμματα εξέφρασαν ακόμα και τον ενθουσιασμό τους. Η προσωπική μου άποψη είναι ότι η Συμφωνία έχει πολλά καλά αλλά όπως κάθε συμφωνία έχει και συμβιβασμούς, ίσως στο θέμα της γλώσσας και της εθνικότητας. Νομίζω όμως ότι για το μέλλον είναι πολύ δημιουργική αυτή η συμφωνία και για τα δύο κράτη. Να κάνω όμως μια παρατήρηση. Δεν έχω κανένα πρόβλημα με τους Έλληνες που αισθάνονται ότι αυτή η συμφωνία είναι βαριά για την ψυχή τους και λυπάμαι που από μερικές πλευρές κατηγορούνται αυτοί οι Έλληνες ως ακροδεξιοί. Εγώ θα έλεγα ότι όλοι θα πρέπει να σφίξουμε την ψυχή μας στο θέμα της ονομασίας. Η Μακεδονία παραμένει πάντα ελληνική κι είναι πολύ ευρεία τα περιθώρια μιας καλής συνεργασίας στο μέλλον. Νομίζω ότι σε μερικά χρόνια θα φανεί ότι αυτό ήταν και το μεγάλο επίτευγμα της Συμφωνίας.. Θα έχουμε ένα μικρό αλλά πολύ χρήσιμο γείτονα και αυτή η αντίληψη ελπίζω να επεκταθεί και σε όλα τα βαλκανικά κράτη.
• Στις εθνικές εκλογές τι βλέπετε για το Ποτάμι δεδομένου ότι οι δημοσκοπήσεις το δείχνουν κάτω από το όριο του 3%;
Χρειαζόμαστε μια σταθερή και χρήσιμη πολιτική ζωή ως χώρα. Αυτές ήταν οι αρχικές προθέσεις του Ποταμιού αλλά προφανώς δεν τις πέτυχε όλες. Εγώ ελπίζω ότι οι εκλογές θα ανοίξουν μια καλύτερη προοπτική για τη χώρα και για το Ποτάμι. Θα ήταν πολύ εύκολο να πω ότι πολλές δημοσκοπήσεις αποδεικνύονται στην κάλπη ότι δεν είναι αξιόπιστες και να αποφύγω το ερώτημα. Δεν είναι έτσι όμως. Το Ποτάμι περνάει μια δύσκολη περίοδο. Έχασε πολλούς ανθρώπους που το υποστήριζαν αλλά διατήρησε έναν αποφασιστικό πυρήνα ανθρώπων. Πιστεύω λοιπόν ότι το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών θα είναι θετικό για το Ποτάμι.
•Κάνοντας έναν απολογισμό της μέχρι τώρα σας θητείας στο Ευρωκοινοβούλιο, ποιους σταθμούς ξεχωρίζετε;
Πρώτον τη συμμετοχή μου σε σημαντικά θέματα και μάλιστα ως εισηγητής. Για παράδειγμα τη νέα οδηγία για τα πνευματικά δικαιώματα που θα αλλάξει προς το καλύτερο τη μοίρα των καλλιτεχνών και δημιουργών στην Ευρώπη. Ήμουν επίσης εισηγητής για τη νέα ατζέντα για τον πολιτισμό και διαμορφώθηκε με πρωτοβουλία μου κι ένας νέος θεσμός, η πολιτιστική προσωπικότητα της Ευρώπης. Επίσης, δώσαμε με τον Μίλτο Κύρκο μάχες για τα ελληνικά συμφέροντα χωρίς παρωπίδες και εύκολους λαϊκισμούς. Τέλος, κάτι που άρχισε ως μια πρωτοβουλία και εξελίχθηκε σε βασική απασχόληση για εμένα ήταν να προβάλω στο κέντρο της Ευρώπης δυνάμεις του Πολιτισμού και της Παιδείας του τόπου μας. Αυτή η δραστηριότητα έδωσε την ευκαιρία στους Ευρωπαίους να δουν μια άλλη Ελλάδα, μια Ελλάδα που δημιουργεί. Στο πλαίσιο αυτό είχε έρθει και το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης και παρουσίασε την «Αναφορά στον Γκρέκο» του Καζαντζάκη με τον σπουδαίο κ. Χρυσικάκο και μια ομάδα εξαιρετικών μουσικών. Η παρουσία του στην Ευρώπη άφησε εξαιρετικές εντυπώσεις. Γι’ αυτό πρέπει να πω ότι με θλίψη και ανησυχία μαθαίνω ότι το ΔΗΠΕΘΕΚ βρίσκεται σε μεγάλες δυσκολίες και σε ένα βαθμό έχει εκλείψει η λειτουργία του τα τελευταία χρόνια. Δεν θέλω να αναφερθώ στις αιτίες αλλά είναι θλιβερό για ένα πετυχημένο θεσμό να περνά αυτές τις δυσκολίες. Ελπίζω μετά τις δημοτικές εκλογές, τα Χανιά να δουν με ψυχραιμία το θέμα και να δώσουν τις καλύτερες δυνατές λύσεις. Το ΔΗΠΕΘΕΚ έτσι που λειτουργούσε είναι ανάγκη να υπάρχει για την Κρήτη και αποδείχθηκε ότι ήταν ανάγκη και για την Ευρώπη.
