Τον Δεκέμβριο του 2023 πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Α. Παπανδρέου εκλέχτηκε ομόφωνα Γενικός Εισηγητής για τη Δημοκρατία, στη Συνεδρίαση της Επιτροπής Πολιτικών Υποθέσεων της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης. Για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρώπη σε θέματα δημοκρατίας μια ανάσα πριν από τις ευρωκλογές, για την κρίση των δημοκρατικών θεσμών, για την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη αλλά και την απομάκρυνση σημαντικού ποσοστού της νεολαίας από την πολιτική μίλησε στο euronews ο πρώην πρωθυπουργός και νυν βουλευτής Αχαΐας, Γιώργος Παπανδρέου.
«Η Ευρώπη είναι ένα πρότζεκτ, ένα εγχείρημα πετυχημένο. Ίσως το πιο καινοτόμο στην ιστορία της ανθρωπότητας που βγήκε μέσα από τα σπλάχνα μιας σκληρής πολεμικής βίας, το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, για να διασφαλίσει ειρήνη, δημοκρατία, ανθρώπινα δικαιώματα και ευημερία. Και κατάφερε για πολλές δεκαετίες αυτό να το διασφαλίσει. Σήμερα όμως έχουμε νέες προκλήσεις. Παγκοσμίως, αλλά και βεβαίως και στην Ευρώπη, περάσαμε μια μεγάλη οικονομική κρίση, περνάμε ακόμα ενεργειακή κρίση, κλιματική κρίση, προσφυγική, η πανδημία και βεβαίως και δυστυχώς και πόλεμο στην ήπειρό μας και στη γειτονιά μας στη Μέση Ανατολή. Όλα αυτά απαιτούν μια νέα προσέγγιση της Ευρώπης. Δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτή η προσέγγιση μέσα από τον απομονωτισμό ή την διάσπαση, ή τον εθνικισμό, θέλει την ενότητα και τη συνεργασία, να δυναμώσει η Ευρώπη, αλλά για να δυναμώσει χρειάζεται να γίνουν και αλλαγές. Γιατί είναι πολύπλοκες αυτές οι μεγάλες προκλήσεις, είναι επίσης προβλήματα όπως μεγάλες ανισότητες. Έχουμε μια υπερσυγκέντρωση πλούτου και άρα και ανισότητες που υπονομεύουν το κράτος δικαίου, το κράτος πρόνοιας, αιχμαλωτίζουν την πολιτική. Άρα θέλουμε μια ισχυρή Ευρώπη, η οποία όμως μπορεί να υπάρξει μόνο αν έχουμε ισχυρή δημοκρατία και ισχυρή Ευρώπη σημαίνει και ισχυρός πολίτης. Ισχυρή Ευρώπη σημαίνει μια ισχυρή κοινωνία, θεσμοί που προστατεύουν και δίνουν το λόγο στον πολίτη. Άρα λοιπόν, εγώ θα έλεγα ότι η Ευρώπη σήμερα πρέπει να γίνει η Ευρώπη των πολιτών και αυτή είναι η δημοκρατική πρόκληση», τονίζει στο euronews ο κ. Παπανδρέου.
Αναφερόμενος στο ρόλο του Γενικού Εισηγητή για την Δημοκρατία στο Συμβούλιο της Ευρώπης, ο Γιώργος Παπανδρέου, σημειώνει ότι το Συμβούλιο της Ευρώπης αποτελεί μια εγγύηση ή ένα θεματοφύλακα που προϋπήρχε και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα τις αρχές της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου και ότι μεγάλη εμπειρία στις εκλογικές διαδικασίες και στην διασφάλιση ενός δίκαιου εκλογικού συστήματος. «Ο δικός μου ρόλος είναι ακριβώς να συνομιλήσω με πολίτες, με την κοινωνία, με όσους προβληματίζονται, με ινστιτούτα πανεπιστήμια, βουλευτές, μη κυβερνητικές οργανώσεις, με όλους όσοι προβληματίζονται για το πού πάει η δημοκρατία και να συνεργαστούμε για να μπορέσουμε να εμβαθύνουμε τη δημοκρατία. Να δούμε γιατί έχει πισωγυρίσματα αλλά και ποιες είναι οι νέες μορφές δημοκρατικής συμμετοχής ώστε να ενδυναμωθεί η δημοκρατία και μάλιστα από την εκπομπή σας καλώ και όλους σε μια συνεργασία όσοι ενδιαφέρονται να είναι σε επαφή μαζί μου μέσα από το Συμβούλιο της Ευρώπης, ώστε πράγματι να μπορέσουμε να προχωρήσουμε τις νέες αυτές προτάσεις γύρω από την εμβάθυνση της συμμετοχικής δημοκρατίας».
Oι ευρωεκλογές και η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ευρώπη
Αναλύοντας το φαινόμενο της ανόδου της ακροδεξιάς στην Ευρώπη ο πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας επισημαίνει: «Η αίσθηση που έχει ο πολίτης σήμερα είναι ότι πολλά προβλήματα τα οποία ζει του προκαλούν μια ανασφάλεια, μια έλλειψη σιγουριάς. Αισθάνεται αδύναμος. Αισθάνεται ότι δεν έχει λόγο. Άρα λοιπόν, πολλές φορές κοιτάει να βρει κάποιους σωτήρες, μια μαγική λύση. Σε μια απέλπιδα προσπάθεια, και εκεί αναδύονται δημαγωγοί και αυταρχικοί ηγέτες. Δεν είναι εκεί όμως η λύση. Η λύση είναι να ενδυναμώσουμε τον πολίτη, να του δώσουμε λόγο, να έχει μεγαλύτερη συμμετοχή και να είναι συμμέτοχος. Στις λύσεις, τις οποίες πρέπει να βρούμε».
Ο κ. Παπανδρέου μιλάει ακόμα και τη μελέτη που έχει κάνει γύρω από την συμμετοχική δημοκρατία η οποία καταλήγει στο ότι αν αξιοποιηθεί η συλλογική σοφία των πολιτών τότε θα λυθούν πολλά προβλήματα. «Πρέπει να τους δώσουμε τη δυνατότητα, την πλατφόρμα, τον χώρο, το δημόσιο χώρο, ώστε να μπορούν να συμμετέχουν και νομίζω ότι εκεί είναι που υπολειπόμαστε στην Ευρωπαϊκή Ένωση πολλές φορές και σε επίπεδο κρατών μελών, αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο», επισημαίνει ο κ. Παπανδρέου και αναφέρεται και σε προτάσεις για δημοκρατική συμμετοχή όλων των πολιτών που μπορούν να βελτιώσουν την κατάσταση όπως τα συμβούλια των πολιτών, η άμεση εκλογή των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του προέδρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η πρωτοβουλία των πολιτών για να ζητήσουν την αλλαγή πολιτικών μέσα από την συγκέντρωση υπογραφών, κάτι που υπάρχει ήδη αλλά ίσως πρέπει να ενδυναμωθεί. Ο πρώην πρωθυπουργός μιλάει ακόμα και γα την αξιοποίηση του διαδικτύου αλλά και των κοινωνικών μέσων με στόχο την ισχυροποίηση της φωνής του πολίτη.
