Για σημαντικά ζητήματα που αφορούν τα Χανιά και προωθήθηκαν τα τελευταία τέσσερα χρόνια μιλά ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης, σε συνέντευξη που παραχώρησε στα “Χανιώτικα νέα”.
Ο Χανιώτης υπουργός παρουσιάζει τις εξελίξεις στα ενεργειακά και απαντά για το Πέρα Πλατάνι αλλά και τα Λινοπεράματα, σε μια συνέντευξη που δόθηκε πριν από την εκδήλωση της χθεσινής πυρκαγιάς στο Ηράκλειο.
Αναφέρεται επίσης στην αντιμετώπιση των πρόσφατων καταστροφών από την κακοκαιρία αλλά και στα αίτια των καθυστερήσεων αναφορικά με τα έργα στη Δημοτική Αγορά και στους Ιταλικούς Στρατώνες, ξεκαθαρίζοντας ότι τα χρήματα για αυτά είναι δεσμευμένα. Τέλος ξεκαθαρίζει ότι θα είναι και πάλι υποψήφιος βουλευτής Χανίων.
• Το τελευταίο διάστημα η ανατολική Μεσόγειος βρίσκεται στο επίκεντρο ενεργειακών εξελίξεων, οι οποίες συζητήθηκαν και στο μεγάλο συνέδριο στο Χιούστον στο οποίο συμμετείχατε. Τι κλίμα συναντήσατε εκεί;
Η Ανατολική Μεσόγειος μπαίνει στον χάρτη των παραγωγών φυσικού αερίου μετά τις θαλάσσιες ανακαλύψεις κοιτασμάτων σε Ισραήλ, Αίγυπτο, Κύπρο και προοπτικά στην Ελλάδα. Αποδέκτης του φυσικού αερίου της Αν. Μεσογείου θα είναι φυσικά η Ευρώπη, η οποία θα έχει έλλειμμα αερίου για αρκετές δεκαετίες. Το διεθνές ενδιαφέρον είναι, λοιπόν, δεδομένο.
Τρία είναι τα επίμαχα θέματα: Πρώτον η ασφάλεια της παραγωγής και της μεταφοράς του φυσικού αερίου. Ο East Med, ο υποθαλάσσιος αγωγός, αποκτά άρα στρατηγική σημασία.
Δεύτερον, η συνεργασία των χωρών της περιοχής, που αποτυπώθηκε στην ίδρυση του East Med Gas Forum με έδρα το Κάιρο και τη συμμετοχή Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ, Αιγύπτου, Ιταλίας, Ιορδανίας και Παλαιστινιακής Αρχής. Και τρίτο, η προσέλκυση των αναγκαίων επενδύσεων για την αξιοποίηση και τη μεταφορά, με την υιοθέτηση κοινών κανόνων.
• Μετά και την ανακάλυψη του μεγάλου κοιτάσματος στην Κύπρο, υπάρχει μεγαλύτερη αισιοδοξία για τα κοιτάσματα νοτίως της Κρήτης;
Η ΝΑ Κρήτη εμφανίζει παρόμοια χαρακτηριστικά με υποθαλάσσιες περιοχές που ήδη έχουν δώσει ευρήματα και άρα υπάρχει σχετική αισιοδοξία. Παράλληλα η Ελλάδα έχει πλέον τόσο το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο για την έρευνα και εκμετάλλευση, όσο και δημόσιους οργανισμούς που μπορούν να σταθούν αρωγοί: Η ΕΔΕΥ έχει αναβαθμισθεί, αξιοποιώντας τις βέλτιστες πρακτικές διεθνώς. Παράλληλα δημιουργούμε το Ινστιτούτο Πετρελαϊκής Eρευνας, που θα εδρεύει στα Χανιά και θα επιδιώκει να φέρει κοντά ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα, δημιουργώντας αλυσίδες γνώσης και αξίας.
• Ο αντίλογος στους υδρογονάνθρακες, θέλει την Κρήτη να επενδύει σε πράσινες μορφές ενέργειας, αξιοποιώντας σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία, σε μια εποχή που η κλιματική αλλαγή επιβάλει πιο φιλικές προς το περιβάλλον δραστηριότητες. Τι απαντάτε στη θέση αυτή;
Η Ευρώπη μέχρι το 2030 θα παράγει το 50-60% της ενέργειας που καταναλώνει από ΑΠΕ.
Αυτό έχει συμφωνηθεί ήδη και η Ελλάδα με βάση το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα θα έχει το 2030 ενεργειακό μείγμα με 57% ΑΠΕ, 17% λιγνίτη και 23% φυσικό αέριο. Το φυσικό αέριο θεωρείται το καύσιμο-γέφυρα, που θα βοηθήσει τη μετάβαση στις ΑΠΕ. Σε αυτό το πλαίσιο είναι απολύτως θεμιτό η χώρα να μετρήσει τις προοπτικές της, όχι μόνο στην μεταφορά και διανομή, αλλά και στην παραγωγή υδρογονανθράκων, φυσικού αερίου, με γνώμονα, πάντα, την τήρηση των κανόνων ασφαλείας και του περιβαλλοντικού θεσμικού πλαισίου της ΕΕ, το οποίο έχει ενσωματωθεί πλήρως στην ελληνική νομοθεσία και είναι το αυστηρότερο στον πλανήτη. Πρόσφατα, μάλιστα, θεσμοθετήσαμε τα Παρατηρητήρια Υδρογονανθράκων. Ενας θεσμός που συνδέει την τοπική κοινωνία με όλο το παραπάνω πλαίσιο, εξασφαλίζοντας τον ανοικτό, δημόσιο έλεγχο, για την τήρηση των κανόνων ασφαλείας και προστασίας του περιβάλλοντος.
• Παραμένοντας στον τομέα της Ενέργειας, βλέπουμε παράλληλα με τις δύο διασυνδέσεις να ξεκινούν συζητήσεις και για άλλες υποδομές στο νησί. Πρόσφατα εκδηλώθηκε ενδιαφέρον για μονάδα παραγωγής ενέργειας από την Motoroil στο Πέρα Πλατάνι. Ποια θέση θα κρατήσει το Υπουργείο στην πρόταση αυτή, δεδομένης της επιβάρυνσης της περιοχής, την οποία εδώ και δεκαετίες καταγγέλλουν οι κάτοικοί της.
Η αίτηση για εγκατάσταση μονάδας είναι πρωτοβουλία ιδιώτη και έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, όπου τοπικοί και άλλοι φορείς καλούνται να τοποθετηθούν. Στη συνέχεια το θέμα θα μεταφερθεί για απόφαση στη ΡΑΕ, η οποία καλείται να αποφασίσει εάν το έργο συνάδει με τον ενεργειακό σχεδιασμό για την Κρήτη και εάν καλύπτει τις χωροταξικές και άλλες προδιαγραφές. Οπότε ας περιμένουμε λίγο να κλείσει ο προβλεπόμενος αυτός κύκλος αξιολόγησης της συγκεκριμένης πρότασης.
• Αντιδράσεις έχουμε και στο Ηράκλειο για τα Λινοπεράματα, με το γενικότερο ερώτημα να αφορά την ενίσχυση ρυπογόνων μονάδων που λειτουργούν στην Κρήτη, την ώρα που η Ευρωπαϊκή Ενωση πιέζει για το κλείσιμό τους. Γιατί προωθείται μια τέτοια εξέλιξη;
Πρόκειται για άστοχες αντιδράσεις. Η πρόσφατη ρύθμιση διευκολύνει την ενίσχυση του ΑΗΣ Αθερινόλακκου και όχι του ΑΗΣ Λινοπεραμάτων, καταρχάς για το καλοκαίρι του 2019, προκειμένου να καλυφθεί η αύξηση της ζήτησης που προκαλεί η αλματώδης τουριστική ανάπτυξη. Κατά τα άλλα, έχουμε δείξει έμπρακτα, όπως με τη δρομολόγηση της διασύνδεσης της Κρήτης, ότι προωθούμε τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, τη μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ και την εξοικονόμηση ενέργειας.
Ήδη εντός του 2018 υπογράφηκαν οι συμβάσεις με τους αναδόχους για την υλοποίηση της Φάσης Ι της διασύνδεσης, δηλαδή με την Πελοπόννησο, με ορίζοντα υλοποίησης το πρώτο εξάμηνο του έτους 2020. Ένα έργο που είχε μείνει σε επίπεδο σχεδιασμού επί δεκαετίες, επιβαρύνοντας ετησίως με τουλάχιστον 400 εκατ. ευρώ τους λογαριασμούς των καταναλωτών όλης της χώρας και αναγκάζοντάς μας στα Χανιά να αναπνέουμε το νέφος της Ξυλοκαμάρας. Τώρα, με την ολοκλήρωση και της Φάσης ΙΙ (διασύνδεση με Αττική) την προσεχή διετία, οι πετρελαϊκές μονάδες θα τεθούν σε ψυχρή εφεδρεία, ελαφρύνοντας σημαντικά το κόστος παραγωγής ρεύματος, ενισχύοντας την ευστάθεια του δικτύου και κυρίως περιορίζοντας δραστικά το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της ηλεκτροπαραγωγής.
• Ολα τα μεγάλα ενεργειακά project που απασχολούν την Κρήτη, βρίσκονται σε αντιδιαστολή με τις υποδομές του νησιού και ειδικά στα δυτικά και στα νότια. Για παράδειγμα ενώ συζητούσαμε για αναβάθμιση του Β.Ο.Α.Κ., βλέπουμε τον υφιστάμενο δρόμο να καταρρέει στην κυριολεξία, με τις κατολισθήσεις να είναι αλλεπάλληλες. Προφανώς κανείς δεν περίμενε μέσα σε 4 χρόνια η κυβέρνηση να φτιάξει ένα σύγχρονο αυτοκινητόδρομο. Υπάρχει όμως κάτι ουσιαστικό να ειπωθεί στους πολίτες της Κρήτης; Ενα χρονοδιάγραμμα, μια ρεαλιστική προσέγγιση;
Όπως ξέρετε ο Β.Ο.Α.Κ. μπαίνει στη δεύτερη φάση εκπόνησης μελετών, για την οποία θα έχουμε άμεσα ανακοινώσεις από τον αρμόδιο Υπουργό. Σύμφωνα με τον υπάρχοντα σχεδιασμό και τις σχετικές μελέτες, το τμήμα Χανιά – Καστέλι θα αποτελέσει μέρος του έργου.
Σίγουρα μέσα σε 4 χρόνια δεν καταφέραμε να θεραπεύσουμε παθογένειες δεκαετιών. Πλην όμως έγιναν πολλά βήματα και αντιμετωπίστηκαν σοβαρές εκκρεμότητες
• Την τοπική επικαιρότητα απασχολεί και το ζήτημα των μεγάλων καταστροφών που προκάλεσε η πρόσφατη κακοκαιρία. Από την υπόθεση αυτή αναδείχθηκαν παθογένειες του παρελθόντος που αφορούσαν παράνομη δόμηση, ανεπαρκείς υποδομές και κακοτεχνίες. Το κυβερνητικό σχέδιο εστιάζει στην αποκατάσταση των ζημιών ή να περιμένουμε μια ουσιαστική παρέμβαση που θα αγγίζει αυτά τα σοβαρά ζητήματα για τα οποία μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει τίποτε στην Κρήτη;
Η κυβέρνηση αντέδρασε μάλλον θετικά, αποκαθιστώντας άμεσα βασικούς οδικούς άξονες με γέφυρες, προσφέροντας πιστώσεις για αποκατάσταση ζημιών σε άλλες υποδομές αλλά και στους παραγωγούς. Εντούτοις έχετε δίκιο ότι οφείλουμε να προσεγγίσουμε ευρύτερα το όλο θέμα. Αν και σίγουρα η κλιματική αλλαγή ευθύνεται για τη σφοδρότητα των καιρικών φαινομένων, εντούτοις οι καταστροφές συνδέονται και με ανθρωπογενή αίτια, αναδεικνύοντας προβλήματα στα έργα που πραγματοποιήθηκαν τις προηγούμενες δεκαετίες και συνολικότερα στο μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθήθηκε. Αρα σε μεσοπρόθεσμη βάση θα πρέπει να υιοθετήσουμε διαφορετικές προσεγγίσεις, που θα διασφαλίζουν περισσότερη διαφάνεια στις συμβάσεις για τα δημόσια έργα, υψηλότερη ποιότητα στις υποδομές και απαρέγκλιτη εφαρμογή των περιβαλλοντικών κανόνων και συνολικότερα του θεσμικού πλαισίου.
Ηδη η κυβέρνηση έχει προωθήσει σειρά παρεμβάσεων (νόμος για τις δημόσιες συμβάσεις, νόμος για το δομημένο περιβάλλον, δημιουργία Παρατηρητηρίων Δόμησης, δασικοί χάρτες, κτηματολόγιο, οριοθέτηση λεκανών απορροής ποταμών και χειμάρρων) οι οποίες συμβάλλουν προς την κατεύθυνση αυτή αλλά θα πρέπει στην προσπάθεια να συστρατευτούν οι φορείς αυτοδιοίκησης και γενικότερα οι τοπικές κοινωνίες.
• Επί των ημερών σας, είδαμε να ανακοινώνονται σημαντικές χρηματοδοτήσεις για έργα όπως η αποκατάσταση της Δημοτικής Αγοράς και οι Ιταλικοί Στρατώνες, χωρίς όμως να έχουν ξεκινήσει ακόμα οι σχετικές εργασίες. Πού οφείλεται αυτή η καθυστέρηση;
Σίγουρα μέσα σε 4 χρόνια δεν καταφέραμε να θεραπεύσουμε παθογένειες δεκαετιών. Πλην όμως έγιναν πολλά βήματα και αντιμετωπίστηκαν σοβαρές εκκρεμότητες – θα αναφέρω μερικά ενδεικτικά παραδείγματα που σχετίζονται με τα Χανιά: η διεύρυνση των αρμοδιοτήτων και η ουσιαστική αναβάθμιση του Φορέα Διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών του νομού που θα αποτελέσει το εργαλείο διάσωσης και ανάδειξης του Ελαφονησιού, του Μπάλου και της Γραμβούσας, οι βιολογικοί της Παλαιόχωρας και της Σούγιας, η παραχώρηση του στρατοπέδου Μαρκοπούλου, αποτελούν εμβληματικές αποφάσεις και δράσεις. Είναι κρίσιμο να αντιληφθούμε, ότι η υλοποίηση όλων αυτών δεν οφείλεται ούτε στην καλύτερη οργάνωση, ούτε στην καλή μας τύχη, ούτε καν στην εξεύρεση των αναγκαίων πόρων για τη χρηματοδότηση των έργων. Έχει να κάνει αποκλειστικά με την ύπαρξη πολιτικής βούλησης να πραγματώσουμε τα αιτήματα της κοινωνίας. ΝΔ και ΠΑΣΟΚ μπορούσαν επίσης, αλλά δεν το έπραξαν και αξίζει να αναρωτηθούμε γιατί.
Σε σχέση με τα δύο συγκεκριμένα έργα που αναφέρατε, τα αίτια της καθυστέρησης είναι διαφορετικά. Στην περίπτωση της Δημοτικής Αγοράς, την αρμοδιότητα έχει ο Δήμος, ο οποίος έπρεπε να αντιμετωπίσει – διαχειριστεί δυο κύρια ζητήματα: τη λειτουργία των καταστημάτων και τις δυσκολίες του τεχνικού σκέλους. Δυστυχώς, παρουσιάστηκε μεγάλη καθυστέρηση και στα δυο, όμως, τελικά, υπάρχει συνεννόηση με τους επαγγελματίες και συναίνεσή τους στα χρονοδιαγράμματα, ενώ και η Τεχνική Υπηρεσία φαίνεται να καταλήγει στη διαδικασία υλοποίησης ενός έργου μεγάλου και τεχνικά ευαίσθητου.
Η ανακατασκευή των Ιταλικών Στρατώνων αποτελεί άλλο ζήτημα. Το κτήριο είναι αποτυπωμένο και απαιτείται, ουσιαστικά, μόνο επικαιροποίηση της μελέτης, όμως, πρέπει να δούμε ποιος φορέας είναι κατάλληλος να εκτελέσει το έργο. Το κτήριο είχε παραχωρηθεί στο Υπουργείο Εθνικής Αμυνας, οι Υπηρεσίες του οποίου, επίσης δεν είναι εξοικειωμένες με εργασίες αναστήλωσης μνημείων. Με την πρόσφατη Απόφαση του Υπουργού Οικονομικών σχετικά με τα ακίνητα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος που δεν παραχωρούνται στο Υπερταμείο, οι Ιταλικοί Στρατώνες περνούν στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, που θα προχωρήσει πλέον τις διαδικασίες. Η δήλωσή μου “πολλή φασαρία για το τίποτα”, σχετικά με όλους αυτούς που δήθεν αγωνιούσαν για τη διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, ενώ, όταν διαχειρίζονταν τα δημόσια πράγματα, δε δίσταζαν να ευαγγελίζονται μείωση των αρμοδιοτήτων των Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού, αποδείχτηκε εύστοχη. Ας κρατήσουμε όμως, παρακαλώ, ότι τα χρήματα για τα δυο αυτά έργα έχουν ήδη δεσμευτεί στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και πιστεύω σύντομα να έχουμε θετικές εξελίξεις.
• Ολοκληρώνοντας, βρισκόμαστε σε μια χρονιά εκλογών, με τα σενάρια για τις υποψηφιότητες να κάνουν συνεχώς την εμφάνισή τους. Το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ στα Χανιά θα έχει διαφοροποιήσεις και κυρίως, εσείς θα είστε ξανά υποψήφιος στον νομό μας;
Θα ήθελα να αποφύγω να εμπλακώ σε οποιαδήποτε σεναριολογία. Προσωπικά θα είμαι και πάλι υποψήφιος στα Χανιά.
