Ο γαλαξίας μας, αυτό το ασύλληπτο σε μέγεθος και φαινόμενα κοσμικό νησί μας, με διάμετρο εκατό χιλιάδες έτη φωτός, αριθμεί περίπου 100 δισεκατομμύρια αστέρια.
Mε γυμνό μάτι από όλη την επιφάνεια της γης, μόνο 4.000 αστέρια φαίνονται, άλλα αμυδρά και άλλα λαμπρότερα. Ενα από αυτά είναι ο απειροελάχιστος ζωοδότης ήλιος με τους 9 πλανήτες του.
Γαλαξίας (GALA-XY), ελληνική λέξη που προέρχεται από το γάλα και σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία προήλθε από το γάλα της θεάς Ήρας, που τινάχτηκε στον ουρανό καθώς θήλαζε τον Ηρακλή, μετά από εντολή του Δία.
Πρώτος ο Δημόκριτος (460-370 π.Χ.), πατέρας της ατομικής θεωρίας, έδωσε την ορθή εξήγηση της φωτεινής ταινίας του Γαλαξία, που ξεκινά αυτή την εποχή από βορειοανατολικά, διασχίζει τον ουρανό και καταλήγει νοτιοδυτικά, συγκεντρώνοντας τα περισσότερα αστέρια και τα λαμπερά νεφελώματα –τόποι δημιουργίας νέων αστέρων και αυτός είναι ένας από τους βραχίονες του Γαλαξία μας, ο βραχίονας του Ωρίωνα.
Ξεκινώντας από το Ηλιακό σύστημα με κεντρικό άρχοντα τον Ήλιο, παρατηρούμε 9 πλανήτες κατά σειρά απόστασης: τους Ερμή, Αφροδίτη, Γη, Άρη, Δία, Κρόνο, Ουρανό Ποσειδώνα και Πλούτωνα. Οι 6 πλανήτες έχουν ονόματα Ολυμπίων θεών. Ο Κρόνος ήταν Τιτάνας και ο Ουρανός θεότητα.
Αυτή την εποχή ο Δίας, ο μεγαλύτερος των πλανητών κάνει την εμφάνισή του πρώτος αμέσως μετά τη Δύση του Ήλιου και θα τον δούμε κοιτάζοντας Δυτικά στον Ουρανό. Είναι αξιοσημείωτο το ότι οι αρχαίοι μας πρόγονοι αντιλήφθηκαν το τεράστιο μέγεθός του με τους κατά 30 φορές ισχυρότερους κεραυνούς στην ατμόσφαιρά του και του έδωσαν το όνομα του θεού των θεών τους, αν και λαμπρότερη φαίνεται η Αφροδίτη, άλλοτε ως αποσπερίτης και άλλοτε ως αυγερινός.
Ο πλανήτης Άρης, θεός του πολέμου, ο αμέσως μακρύτερος πλανήτης από τη γη, κάνει την εμφάνισή του την ίδια ώρα νότια, με το κοκκινοκίτρινο χρώμα του.
Ο πλανήτης Κρόνος, με μοναδικό χαρακτηριστικό του τους τρεις έγχρωμους δακτυλίους, που περιβάλλουν τον ισημερινό του, έχει δέκα δορυφόρους με Ελληνικά ονόματα (Θέμιδα, Τιτάνας κ.λπ.). Μπορούμε να τον δούμε αφού πέσει η νύχτα νότια και αριστερά από τον Άρη. Με τηλεσκόπιο φαίνονται θαυμάσια οι δακτύλιοί του.
Οι πλανήτες Αφροδίτη και Ερμής κρύβονται αυτή την εποχή στο φως του ήλιου.
Η αρχαία Ελληνική μεγαλοπρέπεια δεν σταματά στο ηλιακό σύστημα. Επεκτείνεται σε όλο τον Γαλαξία και η Ελληνική μυθολογία είναι ζωγραφισμένη σε όλο τον Ουρανό, με τους αστέρες και του αστερισμούς για πάντα.
Ο αστερισμός του Ηρακλή, αποτελείται από 13 κυρίως αστέρια και θα τον δούμε κατακόρυφα και λίγο νότια στις 22:00. Ο Ηρακλής ήταν ο μεγαλύτερος Έλληνας ήρωας, γιος του Δία, που έπνιξε μικρός τα δύο φίδια που του έστειλε η Ήρα από ζήλεια. Διάλεξε τον δύσκολο δρόμο της κόρης Αρετής και όχι τον εύκολο που του υπέδειξε η κόρη Κακία, που ήταν μεγάλο δίδαγμα των αρχαίων προγόνων μας. Αξιοθαύμαστος για τους 12 άθλους του, έμεινε ψηλά στον Ουρανό για πάντα.
Ο αστερισμός της Παρθένου, με επικρατέστερο αστέρα τον Στάχυ (στενό διπλό σύστημα αστέρων και οι δύο κυανοί γίγαντες), τον βλέπουμε να λάμπει στα νοτιοδυτικά μόλις νυχτώσει. Η Παρθένος παριστάνει την Περσεφόνη, την κόρη της θεάς Δήμητρας. Ο αστέρας Στάχυς συμβόλιζε το στάχυ που κρατούσε η παρθένος.
Ο αστερισμός της Λύρας, λάμπει στον καλοκαιρινό ουρανό με χαρακτηριστικότερο τον αστέρα Βέγα και είναι το πέμπτο κατά σειρά λαμπρότητας στον ουρανό, που θα γίνει αστέρι του βορρά (πολικός) το 12.000 μ.Χ. Θα τον δούμε να λάμπει ψηλά ανατολικά μόλις πέσει η νύχτα. Παρίστανε τη λύρα του Ορφέα που ημέρευε με τους ήχους της τους άγριους φύλακες του Άδη, για να πάρει πίσω την αγαπημένη του Ευρυδίκη.
Ο αστερισμός του Σκορπιού, είναι ο αστερισμός του Νότου, που αποτελείται από 15 αστέρια, με μεγαλύτερο τον Αντάρη, έναν υπεργίγαντα αστέρα 500 φορές μεγαλύτερο από τον ήλιο. Λέγεται έτσι, γιατί ανταγωνίζεται σε λαμπρότητα τον Άρη (Αντι-Αρης), αν και βρίσκεται σε απόσταση 600 ετών φωτός από εμάς. Ο αστερισμός έχει το σχήμα του κεντριού του σκορπιού, είναι ευδιάκριτος και καλύπτει μεγάλη επιφάνεια του κεντρικού ουρανού στα νότια. Σύμφωνα με τη μυθολογία αντιπροσώπευε τον σκορπιό που δηλητηρίασε τον μυθικό κυνηγό Ωρίωνα, γι’ αυτό τον λόγο οι δύο αστερισμοί είναι σε εκ διαμέτρου αντίθετη θέση στον Ουρανό, ο Ωρίωνας τον Χειμώνα και ο Σκορπιός το Καλοκαίρι. Φαίνεται πολύ έντονα νότια στις 22:00.
Ο αστερισμός της Κασσιόπης σε σχήμα W (ανάποδο Μ), αποτελείται από 6 κυρίως αστέρια που απεικονίζουν τα στήθη της Κασσιόπης και θα τη δούμε αργά τη νύχτα στα βορειοανατολικά. Μυθολογικά ήταν η ωραιότερη από τις Νηρηίδες, την οποία ζήλευε η θεά Ήρα και ζήτησε από τον Ποσειδώνα να καταστρέψει τη χώρα της, στέλνοντας ένα φοβερό θαλάσσιο τέρας. Έτσι αυτή έστειλε για θυσία την κόρη της Ανδρομέδα.
Ο αστερισμός της Ανδρομέδας μετά τα μεσανυχτα φαίνεται κοντά στον αστερισμό της Κασσιόπης, βορειοανατολικά. Μυθολογικά ο Περσέας, που περνούσε κατά την ώρα της θυσίας, την ελευθέρωσε, σκοτώνοντας το τέρας.
Ο αστερισμός του Περσέα, είναι ένας ακόμη χαρακτηριστικός αστερισμός, που αποτελείται από 12 κυρίως αστέρια. Φαίνεται μετά τα μεσάνυχτα βόρεια-ανατολικά κοντά στην αγαπημένη του Ανδρομέδα. Ο Σοφοκλής και ο Ευριπίδης παρουσίασαν αργότερα αυτό το μύθο στις τραγωδίες τους.
Ο αστερισμός του Πήγασου, είναι ένας μεγάλος αστερισμός που αποτελείται από ένα ανοιχτό τετράγωνο, που αντιστοιχεί στα πόδια του αλόγου και μια αλυσίδα αστεριών που αντιστοιχεί στο κεφάλι και στο λαιμό του. Έχει συνολικά 9 αστέρια, εκ των οποίων 4 γίγαντες. Θα τον δούμε και αυτόν τις πρώτες πρωινές ώρες να ξεπροβάλλει από την ανατολή. Το φτερωτό άλογο της μυθολογίας που πετά ανάποδα στον ουρανό, είναι γιος του Ποσειδώνα και της γοργόνας Μέδουσας.
Πούλια (Πλειάδες) συνάθροιση αστέρων κοντά στον αστερισμό του Ταύρου. Με γυμνό μάτι φαίνονται 6 έως 7 αστέρια από τα 2.500 συνολικά που αποτελείται. Είναι νέα αστέρια βρεφικής ηλικίας μόλις ολίγων εκατομμυρίων χρόνων. Λαμπρότερο αστέρι η Αλκυόνη. Κατά τη μυθολογία ήταν οι επτά αδελφές κόρες του Άτλαντα. Φαίνονται τη νύχτα αν κοιτάξουμε ανατολικά λίγο πριν το λυκαυγές.
Οι Δίδυμοι υπέροχος αστερισμός του χειμώνα, με μεγαλύτερα αστέρια τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη, που φαίνονται ολοκάθαρα στον νυχτερινό ουρανό τον χειμώνα. Ήταν δύο αδέλφια της μυθολογίας, γιοι του Δία και της Λύδας και αδέλφια της Ωραίας Ελένης. Ήταν Θεοί του φωτός και εκπροσωπούσαν για τους Έλληνες την εντιμότητα, γενναιοψυχία, τόλμη, ευγένεια και αρετή. Οι Σπαρτιάτες στρατιώτες όταν βάδιζαν να συναντήσουν τον εχθρό, τραγουδούσαν έναν παιάνα των διδύμων. Όταν ο Κάστωρ έχασε τη ζωή του, ο Δίας προσέφερε στον Πολυδεύκη αθανασία. Τότε ο Πολυδεύκης ζήτησε να μοιραστεί την αθανασία με τον αδερφό του, κάτι που δέχτηκε ο Δίας. Έτσι θα περνούσαν ο καθένας 6 μήνες στον Άδη και 6 μήνες στον Όλυμπο. Ένα υπέροχο δίδαγμα των αρχαίων Ελλήνων για την αδελφική αγάπη.
Ο Ωρίων είναι ομορφότερος αστερισμός του ουρανού όλων των εποχών. Διαθέτει γίγαντες και υπεργίγαντες αστέρες, με μεγαλύτερο τον Rigel και φωτεινότητα 50.000 φορές μεγαλύτερη του ήλιου. Διαθέτει επίσης υπέροχα νεφελώματα. Για τους αρχαίους μας ήταν ο μεγάλος κυνηγός. Γιος του Ποσειδώνα και της Ευρυαλής, κόρης του βασιλιά Μίνωα. Ήταν δυνατός, όμορφος, ψηλός. Συνόδευε τη θεά του κυνηγιού Άρτεμη στο κυνήγι. Ο Ωρίων πέθανε από τσίμπημα σκορπιού που του έστειλε η Άρτεμις από ζήλεια. Ο Δίας τον έκανε αστερισμό μαζί με το σκύλο του τον Σείριο στα πόδια του. Είναι αστερισμός του χειμώνα, μη ορατός αυτή την εποχή.
Ατελείωτοι είναι και αρκετοί άλλοι αστερισμοί του νυχτερινού ουρανού όλων των εποχών που αναφέρονται στην Ελληνική μυθολογία και στο αρχαίο Ελληνικό πνεύμα, όπως ο Ηνίοχος, ο Βοώτης με τον υπέρλαμπρο αστέρα Αρκτούρο και άλλοι. Γι’ αυτό και έγιναν εικόνα της υπέροχης ομορφιάς του στερεώματος, που βλέπουμε κάθε βράδυ στον Γαλαξία μας. Η ελληνική όμως μεγαλοπρέπεια δεν περιορίζεται στο κοσμικό νησί (στο Γαλαξία μας). Ο γειτονικός μας κοντινότερος Γαλαξίας της Ανδρομέδας, με 150 δισεκατομμύρια αστέρια που φαίνονται στην προέκταση του αστερισμού της Ανδρομέδας σε απόσταση 2.9 εκατομμυρίων ετών φωτός, έχει πάλι Ελληνική ονομασία και όλα αυτά ισχύουν παγκόσμια και για πάντα.
Ας σκεφτούν όλοι οι λαοί της Γης και ιδιαίτερα οι Ευρωπαίοι τα διδάγματα και τον υπέροχο πολιτισμό που τους κληροδότησε η Ελλάδα μας, η πραγματική χώρα του φωτός, πραγματική κοιτίδα του πολιτισμού.
*Ο Ανδρέας Σόγιας είναι Ιπτάμενος Πολεμικής Αεροπορίας (ε.α.)
Βιβλιογραφία
1. Astronomy manual, the practical guide, Jane A. Green
2. Nightwatch, Πρακτικός οδηγός Σύμπαντος, Terence Dickinson
3. Αρχαία Ελληνική Μυθολογία, Τσιφόρος Νίκος
Ο αγαπητός μου φίλος και συμαθητης Ανδρεας πετοντας πολλές ώρες την νυκτα στον καταγάλανο Ελληνικό ουρανό
ήταν φυσικό όχι να τον αγαπήσει αλλά να τον ερωτευτεί Η προσπαθεια του να μεταφέρει το τι είναι και τι συμβαίνει στον ( ουρανό ) που όσο μπορούμε και βλέπουμε με απλό και κατανοητό τροπο αποτελεί μια προσφορά και τον ευχαριστούμε Πολλες φορές τον περνώ τηλέφωνο και τον ρωτώ το βράδυ για ποιο αστέρι είναι αυτό που βλέπω στο Χ μέρος πχ ο Σειριος Δημητρη
Ευχαριστω πολύ Ανδρέα που με έκανες να αγαπήσω περισσότερο τον ουρανό και Ίσως γιατί από Ικαροι είχαμε καταλάβει ότι <>