«Ο άνθρωπος με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ανέκαθεν βρισκόταν σε ένα ταξίδι, κατά περιόδους πολέμου ή ειρήνης, προσπαθώντας να χωρέσει ό,τι πολυτιμότερο: την ιστορία του, τις συνήθειές του, τον πολιτισμό και τις γνώσεις του, τις φιλίες, τις πίκρες και όλες τις αγάπες του μέσα σε μια βαλίτσα».
Ο συγγραφέας, σκηνοθέτης και ηθοποιός Garry Borland στο έργο του με τίτλο ο “Αθάνατος”, που θα παρουσιάσει με τη θεατρική του ομάδα σε λίγες ημέρες στα Χανιά, εμπνέεται από τον ξεριζωμό των Ελλήνων της Μικρασίας. Μια ιστορία τραυματική για τους Έλληνες που όμως, συγχρόνως, μπορεί να “μιλήσει” σε όλους τους ανθρώπους ανεξάρτητα από την καταγωγή, τη θρησκεία τους, την τάξη τους. Μια ιστορία κι ένα παρελθόν που έρχεται πιο κοντά μέσα από τα συναισθήματα και τη συγκίνηση που μπορεί να προσφέρει η τέχνη. Με αφορμή τον “Αθάνατο” οι “Διαδρομές” μίλησαν με τον Garry Borland για την παράσταση που θα ανέβει στη σκηνή του Youca, την ιστορία και την εκπαίδευση, αλλά και το θέατρο όπως το έχει ζήσει στη Βρετανία και τα Χανιά.
Μιλήστε μας λίγο για τον “Αθάνατο”. Για τι πράγμα μιλάει το έργο και ποιοι είναι οι βασικοί πρωταγωνιστές του;
Η ιστορία πραγματεύεται την αφήγηση μιας κοπέλας, της Ελίφ, για τον παππού της, έναν μεγαλογιατρό από τη Σμύρνη. Μια προσωπικότητα που είχε ο ίδιος ο Κεμάλ παρακαλέσει να παραμείνει στη Μικρά Ασία, και βλέπουμε τη ζωή του σε τρεις χρονικές περιόδους στα 1915, στα 1935 και στα 1955 και στην άρρηκτη κισμετική σχέση του με έναν μυστηριώδη άνδρα, τον Αθάνατο, τον οποίο συναντά αναλλοίωτο στις τρεις αυτές χρονικές περιόδους. Το κείμενο είναι πρωτότυπο και βασίζεται σε ιδέα που δούλευα στο μυαλό μου για κάποια χρόνια. Στην παράσταση, η οποία μας υπενθυμίζει ότι τα ανθρώπινα συναισθήματα είναι για όλους ίδια, υπάρχει ζωντανή μουσική από την Ανατολή με τέσσερα όργανα και τραγούδι στα ελληνικά και στα τούρκικα. Ο χώρος του Youca διαμορφώνεται διαδραστικός με πλήθος συντελεστών για τις ανάγκες αυτού του θεατρικού κι ελπίζουμε να γοητεύσει τον κόσμο.
Η περίοδος της μικρασιατικής καταστροφής ήταν μια τραυματική περίοδος για την Ελλάδα, που σημαδεύτηκε από αίμα, προσφυγιά και πολύ πόνο. Εσάς, έχοντας γεννηθεί στη Σκωτία αλλά και περάσει τα παιδικά σας χρόνια στα Χανιά, τι ήταν εκείνο που σας τράβηξε το ενδιαφέρον να ασχοληθείτε με εκείνη την περίοδο;
Η ουσία για όποια ψυχή αφήνει μια πατρίδα για να πάει σε κάποια άλλη, κοντινή ή μακρινή, φέροντας μνήμες και προσδοκίες είναι χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φύσης. Μην ξεχνάμε άλλωστε, ότι ο άνθρωπος με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ανέκαθεν βρισκόταν σε ένα ταξίδι, κατά περιόδους πολέμου ή ειρήνης προσπαθώντας να χωρέσει ό,τι πολυτιμότερο: την ιστορία του, τις συνήθειές του, τον πολιτισμό και τις γνώσεις του, τις φιλίες, τις πίκρες και όλες τις αγάπες του μέσα σε μια βαλίτσα.
Ένας από τους κορυφαίους ιστορικούς του 20ου αιώνα ο Eric Hobsbawm έλεγε ότι «οι νέοι σήμερα ζουν σε ένα διαρκές παρόν» θέλοντας να υπογραμμίσει την αδιαφορία των νέων γενιών για το παρελθόν και την ιστορία. Γιατί πιστεύετε ότι μπορεί να συμβαίνει αυτό; Μήπως δεν τους διδάσκουμε με τον κατάλληλο τρόπο; Επίσης, μήπως οι τέχνες θα έπρεπε να μπουν περισσότερο στην εκπαιδευτική διαδικασία ώστε να κάνουν πιο ελκυστική τη μάθηση;
Μην ξεχνάμε ότι οι σημερινοί νέοι ήταν τα παιδάκια της γενιάς τους, που τότε, ως παιδιά, μαγεύονταν να ακούν ιστορίες. Κάτι όμως ίσως χάνεται κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης και πολλές φορές καλούνται οι καθηγητές αλλά και οι άνθρωποι της τέχνης με όρεξη και όραμα να αναπληρώσουν το κενό από το φθίνον ενδιαφέρον των νέων. Εκεί είναι που η τέχνη εντοπίζει, επισημαίνει και υπογραμμίζει τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος μέσα από τα συναισθήματα αναγεννά το ενδιαφέρον για το παρελθόν, για τις μνήμες, που απλά περιμένουν την κατάλληλη στιγμή και το περιβάλλον να τις ανακαλέσουμε.
Έχοντας δουλέψει στο εξωτερικό ως ηθοποιός πως βλέπετε τον χώρο του θεάτρου στην Ελλάδα και ειδικότερα στα Χανιά;
Η Ελλάδα είναι μια χώρα με βαθιά θεατρική κουλτούρα και υλικό το οποίο χρησιμοποιούμε ανά τους αιώνες αναπροσαρμόζοντάς το σύμφωνα με τα εκάστοτε δεδομένα τόπου και χρόνου. Το θεατρικό σανίδι στη Βρετανία έχει δώσει εξαιρετικά σύγχρονα έργα, που επίσης παίζονται και στην Ελλάδα. Όσον αφορά στην πόλη μας τα Χανιά, είναι αξιοθαύμαστο που υπάρχει τόσος κόσμος ο οποίος ασχολείται με τα καλλιτεχνικά και αυτό θα πρέπει να το λαμβάνει πάρα πολύ σοβαρά και η τοπική αυτοδιοίκηση αλλά και η κοινωνία. Χρειάζεται συλλογικότητα, συντονισμός, συνέπεια, σεβασμός και σοβαρότητα από όλους γιατί όπως είπε κι ο Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω: «Οι άνθρωποι που πάνε μπροστά τον κόσμο, είναι αυτοί που σηκώνονται, αναζητούν τις συνθήκες που θέλουν, κι αν πάλι δεν τις βρουν, τις διαμορφώνουν μόνοι τους».
Τι είναι σημαντικό να μένει στους θεατές φεύγοντας από μια παράσταση; Συγκίνηση, προβληματισμός, σκέψεις;
Θα παραλλάξω λιγάκι τα λεχθέντα του Τζωρτζ Όργουελ λέγοντας πως τα καλύτερα θεατρικά είναι εκείνα που μιλούν γι’ αυτά για τα οποία ήδη γνωρίζουμε. Αν ένα θεατρικό δημιουργήσει ερωτήματα και συναισθήματα στον θεατή για καταστάσεις που ήδη τον αγγίζουν ή τον περιβάλλουν, τέτοια που θα τον κατακλύζουν και μετά το τέλος της παράστασης, τότε έχουμε πετύχει τον στόχο μας.
Παράσταση – συντελεστές
Η παράσταση “Ο Αθάνατος” παρουσιάζεται 3, 4, 5 και 10, 11, 12 Νοεμβρίου στις 21:00 στον πολυχώρο Youca (Καραϊσκάκη 76, Χανιά).
– Σενάριο – Σκηνοθεσία: Garry Borland.
– Επιμέλεια κειμένου: Αλυγιζάκης Ιωσήφ, Βεριβάκη Χριστίνα, Μακαρά Κουκούσουλα Εσρά Πραγματολογικά στοιχεία: Τσένγκα Γιασαγιανλάρ Οζλέμ, Μακαρά Κουκούσουλα Εσρά
– Παίζουν οι: Αλυγιζάκης Ιωσήφ, Βεριβάκη Χριστίνα, Βουγιουκαλάκης Γιώργος, Κυρίτσης Βασίλης, Λογαρίδου Σοφία, Μακαρά Κουκούσουλα Εσρά, Μπάκας Γιώργος, Μπενιουδάκης Κώστας, Νικολακάκης Γιώργος, Παπαδάκης Ηρακλής, Παπαδάκη Ηρώ, Παπαδουλάκη Μικέλα, Σουρμελάκη Μαίρη, Garry Borland. Στον ρόλο της μικρής Ελίφ οι: Λήδα Παπαδερού, Νικολέτα Μπαλαντίνου
– Βοηθός σκηνοθέτη: Σοφία Λογαρίδου
– Παίζουν οι μουσικοί: Βαμβουνάκης Γιώργος (κανονάκι), Βαρδαρός Ισίδωρος (βιολί), Καμηλάκης Γιώργος (φωνή, Πολίτικο λαούτο), Κουκουδάκη Κυβέλη (φωνή, κρουστά) Μακαρά Κουκούσουλα Εσρά (τραγούδι στα Τούρκικα).
– Χορεύει η: Χιωτάκη Ιωάννα
– Ενδυματολόγος: Παπαδουλάκη Μικέλα
– Μακιγιάζ: Παπαδάκη Ηρώ
– Video Art: Άρτσι Γιώργος
– Κινηματογράφιση, τρέιλερ: Κρομμυδάκης Γιάννης
– Φωτογράφιση: Σχοινοπλοκάκη Κατερίνα
– Αφίσα: Διαμαντάκη Μαρία
Επισήμανση: οι θεατές θα πρέπει να βρίσκονται στον χώρο του θεάτρου το αργότερο στις 20:45 για να παραλάβουν τα εισιτήριά τους. Δεν μπορεί να εισέλθει κανείς μετά την έναρξη του έργου λόγω των δρώμενων που συνιστούν την παράσταση.
Τηλέφωνο κρατήσεων: 6973681665
